Ocet jabłkowy - właściwości i zastosowania

Ocet jabłkowy – zdrowe dzieło przypadku

Nie wiadomo kto i kiedy wpadł na pomysł produkcji octu jabłkowego, jednak najbardziej prawdopodobny scenariusz zakłada, że ocet ten jest dziełem przypadku. Zdarzało się bowiem, że podczas produkcji cydru (napój alkoholowy z fermentowanego soku jabłkowego) napój ten ulegał dalszej fermentacji, czego finalnym produktem był ocet.

Ocet jabłkowy znano już w czasach starożytnych. Stosowano go w celu złagodzenia objawów schorzeń dróg oddechowych, na dolegliwości trawienne po obfitym i tłustym posiłku, a także do odkażania ran. Według niektórych źródeł egipska królowa Kleopatra szczególnie upodobała sobie ocet jabłkowy, dzięki któremu zachowała ponadprzeciętną urodę.

Jak powstaje ocet jabłkowy?

Ocet jabłkowy (Ocet jabłkowy 6% BIO) otrzymuje się w procesie dwuetapowej fermentacji jabłek. Do jego produkcji wykorzystuje się różne odmiany jabłek, dzięki czemu każdy produkt końcowy odznacza się odmiennymi nutami smakowymi. W pierwszej fazie produkcji pod wpływem procesów fermentacyjnych powstaje cydr – lekki i orzeźwiający napój alkoholowy. Następnie za sprawą bakterii Acetobacter alkohol zostaje przekształcony w kwas octowy, który jest głównym składnikiem octu jabłkowego. Proces fermentacji octowej może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat.

Barwa octu jabłkowego waha się od żółto-czerwonej po brązową. Zazwyczaj jest mętny (część producentów filtruje swoje produkty), jednak z czasem się klaruje. Ma kwaśny smak z wyraźną nutą fermentowanych jabłek.

Ocet jabłkowy – właściwości i zastosowania

Co takiego zawiera w sobie ocet jabłkowy, że jest tak chętnie wykorzystywany? Jego głównym składnikiem jest kwas octowy, jak również kwas mlekowy, cytrynowy, propionowy – to właśnie one odpowiadają za jego charakterystyczny smak i zapach. Ponadto, ocet jabłkowy jest źródłem aminokwasów, związków polifenolowych oraz niewielkiej ilości witaminy C i witamin z grupy B (B1, B2, B3, B6, kwas pantotenowy, kwas foliowy) oraz składników mineralnych (potas, sód, magnez, wapń).

Istotnym składnikiem octu jabłkowego są pektyny, czyli poli- i oligosacharydy. Mają one zdolność do tworzenia żeil w kwaśnych warunkach, odgrywają ważną rolę w metabolizowaniu tłuszczów i węglowodanów, a także poprawiają regularność wypróżnień.

Ocet jabłkowy na odchudzanie i przemianę materii

Zawarte w occie jabłkowym pektyny sprzyjają zwiększaniu objętości treści pokarmowej, co przyczynia się do spowolnienia opróżniania żołądka i wydłużenia uczucia sytości po posiłku. Dodatkowo pektyny spowalniają aktywność enzymów odpowiedzialnych za rozkładanie węglowodanów, polepszając tolerancję glukozy i zwiększając wrażliwość tkanek na insulinę. Umiarkowane spożywanie octu jabłkowego może zatem wspierać proces utraty wagi i jednocześnie stanowić jedne z licznych elementów profilaktyki przeciwcukrzycowej.

Ocet jabłkowy a układ sercowo-naczyniowy

Badania potwierdzają działanie hipolipemizujące octu jabłkowego. U osób spożywających ocet jabłkowy zaobserwowano poprawę profilu lipidowego - obniżeniu uległo stężenie cholesterolu całkowitego oraz trójglicerydów. Powszechnie wiadomo, że podwyższony poziom lipidów jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób układu krążenia, w tym miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, tętniaka aorty brzusznej, udaru mózgu.

Działanie przeciwdrobnoustrojowe octu jabłkowego

Dzięki wysokiej zawartości kwasu octowego i innych kwasów organicznych, ocet jabłkowy wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Płukanki z dodatkiem octu można stosować przy stanach zapalnych gardła i krtani lub na nawracające pleśniawki. Ocet jabłkowy może być również pomocny w leczeniu grzybicy paznokci.

Ocet jabłkowy na włosy i skórę

Ocet jabłkowy jest powszechnie wykorzystywany jako kosmetyk do pielęgnacji włosów oraz skóry. Mogą po niego sięgnąć osoby, które zmagają się z cerą tłusta i trądzikową. Domowy tonik na bazie octu jabłkowego działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, łagodnie złuszcza zrogowaciały naskórek, reguluje pracę gruczołów łojowych i przy okazji rozjaśnia przebarwienia. Trzeba jednak zachować ostrożność, ponieważ u niektórych osób ocet jabłkowy może działać drażniąco na skórę.

Jednym z babcinych sposobów pielęgnacji włosów jest płukanka octowa na bazie octu jabłkowego. Dzięki właściwościom antybakteryjnym i antyseptycznym pomaga uporać się z łupieżem, zbyt szybkim przetłuszczaniem się włosów i swędzącą skórą głowy. Ponadto, dzięki kwaśnemu pH płukanka octowa domyka łuski włosów, dzięki czemu są wygładzone, błyszczące i łatwiej się rozczesują.

Jak pić ocet jabłkowy?

Picie octu jabłkowego stało się niezwykle popularne głównie ze względu na jego właściwości sprzyjające odchudzaniu. Należy mieć jednak świadomość, że samo picie octu nie przyniesie żadnych korzyści, jeśli nie zmodyfikujemy swojego modelu odżywiania i nie zwiększymy poziomu aktywności fizycznej. Kwestię właściwego odżywiania warto omówić z wykwalifikowanym dietetykiem, który pomoże skomponować jadłospis dopasowany do naszego stanu zdrowia i poziomu oczekiwań.

Niektórzy zalecają pić ocet jabłkowy na czczo, rozcieńczony w szklance wody. Najbardziej popularny schemat stosowania jest rozcieńczanie 2-3 łyżeczek octu jabłkowego w szklance przegotowanej wody. Taki roztwór powinno się pić trzy razy dziennie przed głównymi posiłkami. Innym sposobem dostarczania jego właściwości jest przyjmowanie suplementów diety zawierających ekstrakt z octu jabłkowego (np. Cidrex Plus, Ocet jabłkowy z witaminą C, Gym Food Ocet jabłkowy). Ich dostępność w okolicznych aptekach można sprawdzić w serwisie KtoMaLek.pl.

Trzeba pamiętać, że nadmierne spożycie octu może skończyć się podrażnieniem błony śluzowej gardła, przełyku i żołądka. Dodatkowo kwaśny odczyn octu nie pozostaje obojętny dla kondycji szkliwa zębów. Najlepiej więc traktować ocet jako dodatek do potraw, sałatek lub składnik marynaty.