Pleśniawka – przyczyny, objawy, leczenie

Pleśniawki – co to takiego?

Pleśniawki to białe naloty, przypominające rozlane zsiadłe mleko. Są one efektem rozwoju drożdżaków. Mogą pojawić się na dziąsłach, podniebieniu, w gardle lub na wewnętrznej stronie policzków, lecz najczęściej mamy do czynienia z pleśniawkami na języku. U małych dzieci często mylone są one z resztkami mleka pozostałymi w jamie ustnej po karmieniu, a u dorosłych ludzi z aftami.

Przyczyny pojawienia się pleśniawek

Pleśniawki są efektem zakażenia grzybiczego, z reguły do ich powstania przyczynia się rozrost drożdżaków z gatunku Candida albicans. Warto zaznaczyć, że grzyby są jednym z elementów prawidłowej flory organizmy ludzkiego i ich obecność w przewodzie pokarmowym nie powinna wywołać stanu zapalnego w jamie ustnej. Jednak w momencie pojawienia się sprzyjających warunków może dojść do niekontrolowanego namnażania się tego patogenu i rozwoju choroby. U dzieci często powodem jest niedojrzały układ immunologiczny, a u dorosłych – osłabiona odporność. Inne czynniki sprzyjające pojawieniu się pleśniawek, to m.in. suchość w jamie ustnej, źle dopasowana proteza, opryszczka, cukrzyca, nieprawidłowa higiena jamy ustnej, antybiotykoterapia, dieta bogata w cukry proste, niedobór niektórych witamin i minerałów, palenie papierosów lub stosowanie niektórych leków (np. kortykosteroidów, doustnej antykoncepcji). Pleśniawki u noworodków mogą pojawić się w wyniku zakażenia grzybami z kanału rodnego matki, a u większych dzieci powodem może być ssanie brudnego smoczka, wkładanie brudnych zabawek do buzi lub ssanie mleka z zainfekowanych brodawek sutkowych.

Charakterystyczne objawy pleśniawek

Pleśniawki mają postać kremowo-białych nalotów o konsystencji twarożku lub zsiadłego mleka. Zmian te ciężko zdrapać, a ich tarcie może doprowadzić do pojawienia się czerwonego śladu lub krwawienia. Początkowo występują w postaci małych plamek, a wraz z rozwojem infekcji obejmują coraz większy obszar jamy ustnej.

W przypadku pojawienia się pleśniawek u niemowlaka można dodatkowo zauważyć:

• rozdrażnienie,
• płaczliwość,
• niepokój,
• niechęć do jedzenia,
• wypluwanie smoczka.

Pleśniawkom występującym u osób dorosłych towarzyszy:

• ból i pieczenie jamy ustnej,
• problemy w jedzeniu i piciu,
• brak apetytu,
• nieprzyjemny posmak w ustach.

Jak rozpoznać pleśniawki?

Pleśniawki wyglądem przypominają osad powstały na języku podczas karmienia mlekiem. Aby je rozróżnić wystarczy spróbować usunąć powstałe zmiany za pomocą jałowego gazika – resztki po mleku schodzą w łatwy sposób, bez podrażnienia błony śluzowej. Pleśniawki mogą też być mylone z aftami, które mają podobny kolor i również pojawiają się w jamie ustnej. Warto więc zapamiętać, że pleśniawki mają zazwyczaj nieregularny kształt, a afty to okrągłe, pojedyncze zmiany z charakterystyczną czerwoną obwódką. Rozpoznanie pleśniawek stawia się zazwyczaj na podstawie objawów choroby, jednak w niektórych przypadkach konieczne może być pobranie wymazu i wykonanie badania mikrobiologicznego.

Sposoby leczenia pleśniawek

Podejrzenie pojawienia się pleśniawek należy jak najszybciej skonsultować z lekarzem, który postawi diagnozę i dobierze odpowiednie leki. Podstawowe leczenie polega na podawaniu miejscowo substancji przeciwgrzybiczych (w postaci żelu lub roztworu). Najskuteczniejsze i najczęściej stosowane są preparaty zawierające nystatynę czy mikonazol, którymi smaruje się lub pędzluje jamę ustną. Są one dostępne wyłącznie z przepisu lekarza. Matki karmiące powinny dodatkowo smarować brodawki sutkowe preparatami przeciwgrzybiczymi. Jeśli terapia miejscowa nie przynosi efektów, konieczne może okazać się dołączenie leczenia ogólnoustrojowego (np. flukonazol). Pomocniczo warto stosować preparaty antyseptyczne (tetraboran sodu, benzydamina, chlorheksydyna) oraz płukanki ziołowe (np. z szałwii lub rumianku). W czasie leczenia pleśniawek nie można zapomnieć o odpowiedniej higienie jamy ustnej oraz prawidłowym nawadnianiu. 

Preparaty działające na pleśniawki można nabyć w aptece. Ich dostępność w aptece Twojej okolicy sprawdzisz w serwisie KtoMaLek.pl.

Autor