Sok z brzozy - właściwości i zastosowania. Jak zbierać sok z brzozy?
Przeglądając strony poświęcone naturalnym produktom wspomagającym zdrowie, nie sposób nie natrafić na choćby wzmiankę o soku brzozowym. Czym jest sok z brzozy, jakie ma właściwości i jak sami możemy go pozyskać?
Co to jest sok z brzozy?
Sok z brzozy był znany od wieków na Słowiańszczyźnie jako oskoła lub bzowina. Nasi przodkowie stosowali go w celach leczniczych oraz dla ochłodzenia i orzeźwienia organizmu. Jest to syrop pozyskiwany wprost z pnia drzewa - brzozy brodawkowatej (Betula pendula) i brzozy omszonej (Betula pubescens).
Sokiem z brzozy czasem bywają też nazywane przetwory z innych części rośliny, np. liści.
Skład soku z brzozy
Sok z brzozy zawiera wiele składników odżywczych i pozytywnie wpływających na zdrowie. Wśród nich znajdziemy między innymi witaminy z grupy B, witaminę C, pochodne kwasu salicylowego o budowie podobnej do aspiryny, sole mineralne i pierwiastki takie, jak: wapń, potas, cynk, fosfor, miedź i żelazo. Ponadto bzowina zawiera kwasy organiczne - cytrynowy i jabłkowy, cukier inwertowany oraz aminokwasy i białka. Liście brzozy także zawierają witaminy i sole mineralne, a także flawonoidy i związki terpenowe.
Właściwości i zastosowania soku z brzozy
Oskoła działa wzmacniająco i wspomaga przemianę materii. Zewnętrznie można stosować go jako płukankę do włosów. Może mieć działanie rozjaśniające na skórę - bywała stosowana do wybielania piegów.
Sok z liści brzozy ma zastosowanie w terapii “płuczącej”, ze względu na swoje właściwości diuretyczne i wspomaganie oczyszczania organizmu z toksyn. Terapia taka może być skuteczna we wspomaganiu leczenia wielu chorób, np. kamicy nerkowej, dny moczanowej, chorób reumatycznych oraz skórnych (łuszczyca, trądzik). Chociaż oba soki działają diuretycznie, to jednak sok pozyskiwany z liści brzozy wydaje się być skuteczniejszy, ze względu na zawartość flawonoidów.
Ze względu na zawartość salicylanów, sok z brzozy może mieć słabe działanie przeciwbólowe. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że ze względu na te związki nie należy podawać soku z brzozy dzieciom poniżej 12. roku życia (aspiryna i inne salicylany mogą powodować zespół Reye’a).
Oba soki brzozowe to świetne środki wzmacniające skórę i włosy, dzięki zawartości witamin i soli mineralnych. W celach kosmetycznych można stosować sok z brzozy nie tylko doustnie, ale także jako płukankę do włosów lub wcierkę do skóry głowy.
Jak pozyskiwać sok z brzozy?
Pozyskiwanie samodzielnie soku z brzozy nie jest trudne - najważniejsze to znalezienie odpowiedniego drzewa. Do celów farmaceutycznych używa się dwóch gatunków brzozy - brodawkowatej i omszonej. Ważnym jest, aby drzewo miało co najmniej 10 lat i nie rosło w miejscu zanieczyszczonym, np. przy ruchliwej drodze lub w mieście. Jeśli brzoza rośnie na naszej posesji, możemy z niej korzystać, natomiast w przypadku drzew leśnych konieczna jest zgoda leśniczego na pozyskanie oskoły ze wskazanej przez niego brzozy.
Oskołę zbieramy w kwietniu i maju, maksymalnie do czerwca. Należy wykonać niewielkie nacięcie (do maksymalnie 4 cm) na pniu lub gałęzi drzewa, mniej więcej 50 cm nad ziemią, od strony południowej. Umieszczona w otworze rurka pomoże odprowadzać wyciekający płyn do podstawionego naczynia (należy używać szklanego albo emaliowanego). Zabicie nacięcia drewnianym kołkiem wspomaga procesy regeneracyjne drzewa. Ilość zebranej bzowiny zależy od wielkości drzewa - od dwóch do nawet 15 litrów dziennie.
Warto pamiętać, iż uzyskany w ten sposób sok brzozowy zachowuje świeżość maksymalnie przez 4 dni przechowywania w lodówce, nie należy więc zbierać go “na później”.
Przegląd preparatów dostępnych na rynku
Pod nazwą Sok brzozowy (lub Succus Betulae) mogą kryć się preparaty o odmiennym sposobie otrzymywania, a także części rośliny, która została użyta w produkcji. Możemy spotkać “czystą” oskołę (Sok z brzozy Oleofarm, Sok z brzozy Oskoła Józefów) lub z dodatkiem przetworów z innych surowców zielarskich (Sok z brzozy z dodatkiem soku z jabłek Natubay, Sok z brzozy z wiśnią Oskoła Józefów, Sok z brzozy z naparem z kwiatów bzu Oleofarm), a także stabilizowany alkoholem sok wyciskany z liści brzozy (Succus Betulae Phytopharm). Warto więc zwracać uwagę na skład kupowanego przez nas produktu. Soki z brzozy dostaniemy w sklepach ze zdrową żywnością, ale także niektórych hipermarketach oraz aptekach.
Dostępność tych i innych produktów w najbliższych aptekach możesz w łatwy sposób sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.
