Leki przeciwzakrzepowe

Wiele osób z problemami kardiologicznymi stosuje na co dzień leki na “rozrzedzenie krwi”. Czym są leki przeciwzakrzepowe, w jakich sytuacjach je stosujemy oraz czy dostępne są one wyłącznie na receptę?

Czym są leki przeciwzakrzepowe?

Leki przeciwzakrzepowe, potocznie zwane lekami rozrzedzającymi krew, to preparaty hamujące powstawanie szkodliwego zakrzepu w naczyniach krwionośnych, sercu czy krążeniu mózgowym. Najprościej mówiąc ich działanie polega na blokowaniu czynności układu krzepnięcia krwi, nie dopuszczając do powstania skrzepu.

Kiedy stosujemy leki przeciwzakrzepowe?

Leki przeciwzakrzepowe stosowane są u osób, które są szczególnie narażone na ryzyko tworzenia się zakrzepów w naczyniach krwionośnych. Wskazaniami do ich stosowania są:

• zakrzepica żylna,
• przebyta zatorowość płucna, udar mózgu, zawał serca,
• zaburzenia rytmu serca, czyli tzw. migotanie przedsionków,
• zabiegi wszczepienia sztucznych zastawek,
• profilaktyka u pacjentów leżących, unieruchomionych,
• operacje chirurgiczne np. alloplastyka stawu biodrowego,
• zapobieganie ostrym zespołom wieńcowym (zawał serca) u osób z miażdżycą,
• profilaktyka u kobiet w ciąży lub po porodzie, u których doszło do epizodu choroby zakrzepowej.

Leki przeciwzakrzepowe oraz ich dawki są indywidualnie dobierane dla pacjenta, w zależności od schorzenia, a także wskaźnika INR, określającego czas potrzebny do wytworzenia skrzepu.

Jaki jest podział leków przeciwzakrzepowych?

Leki przeciwzakrzepowe dzielimy na doustne i parenteralne, czyli podawane we wstrzyknięciach. Inny podział uwzględnia sposób, w jaki działają. Na tej podstawie możemy wyróżnić leki przeciwpłytkowe i hamujące krzepliwość krwi.

Leki przeciwpłytkowe

Leki przeciwpłytkowe hamują agregację (zlepianie się) płytek krwi, nie dopuszczając do powstawania zakrzepu. Do najpopularniejszych leków przeciwpłytkowych, dostępnych bez recepty, zaliczamy kwas acetylosalicylowy. Mimo, iż nie wymagają one recepty, zawsze skonsultuj ich stosowanie ze swoim lekarzem. Uważaj również, aby nie stosować jednocześnie innych leków zawierających kwas acetylosalicylowy, gdyż jest to jedna z najbardziej popularnych substancji przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych wśród pacjentów. Do innych leków przeciwpłytkowych zaliczamy klopidogrel, tiklopidynę czy tikagrelor. Wszystkie trzy dostępne są wyłącznie na receptę.

Leki hamujące krzepliwość krwi

Leki hamujące krzepliwość krwi wpływają na czynniki biorące udział w krzepnięciu. W tej grupie można wyróżnić tzw. antagonistów witaminy K, nowe doustne leki przeciwzakrzepowe oraz leki podawane parenteralnie. Wszystkie preparaty z tych grup są dostępne z przepisu lekarza. Leki przeciwzakrzepowe w zastrzykach, czyli heparyny drobnocząsteczkowe czy fondaparynuks stosowane są zazwyczaj w leczeniu krótkotrwałym. Antagoniści witaminy K, czyli acenokumarol i warfaryna , to jedne z najstarszych leków przeciwzakrzepowych, stosowanych doustnie. Niestety, podawanie tych preparatów wiąże się z koniecznością stałego monitorowania INR oraz występowaniem większej liczby działań niepożądanych w porównaniu do nowszych leków. Nowe doustne leki przeciwzakrzepowe, takie jak dabigatran, rywaroksaban czy apiksaban, są bezpieczniejsze w stosowaniu i nie wymagają ciągłych kontroli INR. Dostępność wybranych preparatów w najbliższej aptece sprawdzisz bez wychodzenia z domu na portalu Ktomalek.pl.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania leków przeciwzakrzepowych?

Leków przeciwzakrzepowych nie należy stosować w przypadku, gdy występuje m.in.:

• skaza krwotoczna,
• krwawienia z przewodu pokarmowego,
• choroby przewodu pokarmowego związane z dużym ryzykiem krwawienia,
• ciąża (tylko w przypadku doustnych leków przeciwzakrzepowych),
• niedawno przebyty udar krwotoczny.

Jakie działania niepożądane mogą wywoływać leki przeciwzakrzepowe?

Głównym działaniem niepożądanym leków przeciwzakrzepowych jest wzrost ryzyka krwawień, wydłużony czas krzepnięcia krwi, krwawienia z nosa i dziąseł. Dodatkowo może wystąpić priapizm (długotrwały, bolesny wzwód u mężczyzn) oraz zaburzenia ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności, wymioty czy biegunka.

W razie wystąpienia jakiegokolwiek działania niepożądanego podczas stosowania leków przeciwzakrzepowych, należy natychmiast powiadomić o tym swojego lekarza.

Jak przyjmować leki przeciwzakrzepowe?

Leki zażywaj zawsze o stałej porze, starając się nie pomijać dawek. Jeśli pominiesz dawkę, zażyj ją jak najszybciej, chyba że zostało niewiele czasu do zażycia kolejnej. Nigdy nie przyjmuj podwójnej dawki. Stosując leki przeciwzakrzepowe, takie jak acenokumarol czy warfaryna, należy szczególnie uważać na preparaty z witaminą K oraz ilość zielonych warzyw spożywanych w diecie (np. szpinak, brokuły, jarmuż, sałata), ponieważ witamina ta jest niezbędna w procesie krzepnięcia. Zbyt duże jej ilości mogą powodować interakcje z twoimi lekami przeciwzakrzepowymi, obniżając ich skuteczność. Pamiętaj, że aby leczenie było efektywne należy współpracować z lekarzem i stosować się ściśle do jego zaleceń.