Glukoza - kiedy wykonać badanie, aktualne normy. Czy podwyższony poziom glukozy zawsze świadczy o cukrzycy?
Glukoza stanowi podstawowe źródło energii dla wszystkich komórek naszego organizmu. Utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi jest niezwykle ważne dla właściwego funkcjonowania. Zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki jej poziom niesie ze sobą poważne konsekwencje dla zdrowia. Jak często badać poziom cukru we krwi? Kiedy rozpoznajemy hipo- i hiperglikemię? Jak im zapobiegać? Czy zbyt wysoka glikemia zawsze świadczy o cukrzycy?
Nieprawidłowy poziom glukozy we krwi
Glukoza jest cukrem prostym, niezbędnym do prawidłowej pracy całego naszego organizmu, w tym mięśni szkieletowych, serca, a przede wszystkim mózgu. Kiedy jej stężenie we krwi spada poniżej normy, bądź nieprawidłowo wzrasta, organizm od razu to manifestuje - warto więc obserwować swoje ciało. W razie wystąpienie niepokojących objawów najlepiej bezzwłocznie oznaczyć poziom glukozy we krwi na czczo - badanie to jest podstawowym elementem diagnostyki zaburzeń tolerancji glukozy i cukrzycy. Nie warto jednak martwić się na zapas, ponieważ nie każdy podwyższony ponad normę wynik świadczy o cukrzycy - jednak zawsze jest to sygnał alarmujący, że w naszym organizmie pojawił się problem z metabolizowaniem cukrów i wymaga to wzmożonej czujności i kontroli.
Czy za wysoka glukoza zawsze świadczy o cukrzycy?
Obecnie, za prawidłowe stężenie glukozy we krwi na czczo u zdrowych osób uznaje się wartości mieszczące się w zakresie 60-99 mg/dl. Gdy wartość glikemii na czczo mieści się w zakresie 100-125 mg/dl mówimy o nieprawidłowej glikemia na czczo (IFG). Taki wynik jest jednoznacznym wskazaniem do wykonania dalszej diagnostyki w kierunku cukrzycy, czyli do doustnego testu tolerancji glukozy (krzywej cukrowej) (Glukoza o sm. cytrynowym DIATHER, Glukoza, Glukoza o smaku cytrynowym, Glukoza o smaku cytrynowo-miętowym). Z kolei, gdy wartość glikemii w drugiej godzinie testu tolerancji glukozy znajduje się w przedziale 140-199 mg/dl świadczy to o stanie nazywanym nieprawidłową tolerancją glukozy (IGT).
Kiedy rozpoznaje się cukrzycę?
Cukrzycę diagnozuje się w 4 przypadkach:
- gdy glikemia przygodna ≥ 200 mg/dl i towarzyszą jej typowe objawy hiperglikemii
- gdy glikemia przygodna ≥200 mg/dl, jednak nie występują typowe objawy hiperglikemii i jednokrotnie glikemia na czczo oznaczana innego dnia wynosi ≥ 126 mg/dl
- gdy 2-krotna glikemia na czczo oznaczana w różnych dniach ≥ 126 mg/dl
- gdy glikemia w 120 minucie doustnego testu tolerancji glukozy ≥ 200 mg/dl.
Hipoglikemia, czyli zbyt niski poziom glukozy we krwi
Jest to stan, w którym stężenia glukozy we krwi u pacjentów z cukrzycą znajduje się poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l). Hipoglikemia stanowi najczęstsze i najpoważniejsze ostre powikłanie cukrzycy i może zagrażać życiu - dlatego wymaga natychmiastowej reakcji. Najczęściej przyjmuje ona postać łagodną, a ciężkie niedocukrzenia zdarzają się zdecydowanie rzadziej. Ryzyko ich wystąpienia dotyczy szczególnie pacjentów stosujących insulinę w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami hipoglikemicznymi oraz u pacjentów leczonych pochodnymi sulfonylomocznika w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami hipoglikemicznymi. Wśród innych czynników predysponujących do wystąpienia hipoglikemii znajdują się: nieregularne spożywanie posiłków, opuszczenie posiłku, spożycie alkoholu, wzmożona aktywność fizyczna oraz zmiana miejsca wstrzykiwania insuliny.
Osobom z objawami niedocukrzenia należy podać około 10-20 g czystej glukozy.
Badanie poziomu glukozy na czczo. Jak się do niego przygotować?
Oznaczenie poziomu glukozy we krwi jest podstawowym badaniem w wykrywaniu, monitorowaniu cukrzycy oraz prewencji choroby. Badanie poziomu glukozy na czczo nie wymaga specjalnego przygotowania. Na pobranie próbki krwi do analizy należy zgłosić się do laboratorium w godzinach porannych (pomiędzy 7-10), a co najważniejsze - jak sama nazwa badania wskazuje, będąc bezwzględnie na czczo. Oznacza to, że ostatni posiłek powinniśmy zjeść 12 godzin przed pobraniem krwi do badań. W tym czasie trzeba także zrezygnować z kawy, herbaty oraz słodkich napojów. Natomiast rano, w dniu badania, wskazane jest wypicie szklanki wody.
Zdrowe osoby powyżej 45 r. ż. powinny wykonywać to badanie co 3 lata. Z kolei osoby z grupy ryzyka, czyli u których w rodzinie (rodzice/rodzeństwo) występuje cukrzyca, osoby z nadwagą i otyłością, z hiperlipidemią, nadciśnieniem, mało aktywne fizycznie, kobiety, u których występowała cukrzyca ciążowa lub które urodziły dziecko o masie powyżej 4 kg oraz osoby starsze powinny kontrolować ją przynajmniej raz do roku.
Pamiętaj, że na portalu KtoMaLek.pl możesz sprawdzić dostępność i dokonać rezerwacji leków w aptekach w Twojej okolicy.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.
