Cholesterol całkowity — czym jest, badania, normy. Jak obniżyć cholesterol całkowity?

Czym jest cholesterol całkowity?

Cholesterol całkowity jest to suma wszystkich rodzajów cholesterolu we krwi: zarówno cholesterolu LDL (lipoprotein o niskiej gęstości), określanego jako "zły" cholesterol, jak i cholesterolu HDL (lipoprotein o wysokiej gęstości), nazywanego "dobrym" cholesterolem. Cholesterol całkowity jest jednym z parametrów, które lekarz bada w badaniach krwi, aby ocenić ryzyko chorób serca i układu krążenia.

Cholesterol - badania sprawdzające jego stężenie

Jest to stosunkowo proste i rutynowe badanie, przebiegające praktycznie bezboleśnie. Do badania należy udać się na czczo, gdyż spożycie pokarmu może zafałszować wynik. Badanie cholesterolu całkowitego polega na pobraniu próbki krwi z żyły, najczęściej z ramienia. Następnie krew trafia do analizy. Wynik badania cholesterolu całkowitego podawany jest najczęściej w jednostkach mg/dl (miligramy na decylitr). Optymalne poziomy cholesterolu różnią się w zależności od wieku, płci i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Lekarz ocenia wynik badania w kontekście innych czynników ryzyka, takich jak wiek, obecność chorób serca w rodzinie, palenie papierosów, ciśnienie krwi i inne. Badaniem bardziej rozbudowanym, w którym oprócz cholesterolu całkowitego zostanie również określony poziom trójglicerydów to lipidogram. 

Jakie są normy cholesterolu całkowitego?

Optymalny poziom cholesterolu całkowitego w surowicy krwi zależy od wielu czynników, takich jak wiek, płeć i ogólne zdrowie. Wskazówki dotyczące optymalnych poziomów cholesterolu mogą się różnić w zależności od organizacji zdrowia i krajów, ale ogólnie przyjmuje się, że:

• poziom cholesterolu całkowitego u dorosłych poniżej 200 mg/dl (miligramów na decylitr) uważa się za normę;
• poziom cholesterolu HDL powinien być wyższy niż 40 mg/dl u mężczyzn i 50 mg/dl u kobiet;
• poziom cholesterolu LDL powinien być utrzymywany na jak najniższym poziomie, a zaleca się, aby był poniżej 100 mg/dl u osób o wysokim ryzyku chorób serca.

Cholesterol całkowity na poziomie 220 - 230 mg/dl jest wartością, która może budzić pewne zaniepokojenie, lecz wartości 240 - 250 mg/dl są uważane za wysokie i znacznie zwiększają ryzyko chorób serca i naczyń krwionośnych. Jeśli decydujemy się na oznaczenie poziomu trójglicerydów w surowicy krwi, niejednokrotnie możemy zauważyć, że trójglicerydy są w granicach normy, natomiast poziom cholesterolu jest za wysoki. Dzieje się tak, gdyż cholesterol pochodzi głównie z dwóch źródeł: z pożywienia i z produkcji wątrobowej, natomiast poziom trójglicerydów jest bezpośrednio związany z ilością spożywanych tłuszczów i węglowodanów.

Co oznacza wysoki poziom cholesterolu całkowitego?

Wysoki poziom cholesterolu całkowitego we krwi może zwiększać ryzyko odkładania się blaszek miażdżycowych na ścianach tętnic, co z kolei zwiększa ryzyko miażdżycy, chorób serca, a nawet zawału serca. Istotne jest monitorowanie poziomu cholesterolu całkowitego i innych jego frakcji oraz podejmowanie działań, aby utrzymać go na prawidłowym poziomie. Wysoki poziom cholesterolu może mieć również podłoże genetyczne, farmakologiczne oraz stresowe. Stres może wywoływać wydzielanie hormonów, takich jak kortyzol, który może wpływać na przemiany tłuszczów w organizmie, w tym zwiększać poziom cholesterolu. Wysoki poziom cholesterolu we krwi może przez wiele lat przebiegać bez widocznych objawów. To dlatego nazywa się go "cichym zabójcą".

Jak obniżyć cholesterol całkowity?

Obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego we krwi może pomóc w zmniejszeniu ryzyka chorób serca i układu krążenia. Warto zatem rozpocząć walkę z podwyższonym poziomem cholesterolu całkowitego od zmiany diety. Oto kilka wskazówek, jakie należy wdrożyć, aby zbić cholesterol całkowity:

• ogranicz spożycie tłuszczów nasyconych, które znajdują się głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak czerwone mięso, pełnotłuste produkty mleczne i tłuste mięsa;
• spożywaj ryby bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak łosoś, makrela i tuńczyk. Kwasy tłuszczowe omega-3 można również suplementować, za pomocą preparatów dostępnych w aptece np. SOLGAR Omega 3 naturalne źródło EPA i DHA, NATURELL Omega-3, Olimp Gold Omega 3 D3+K2, Allnutrition ADEK+Omega 3 strong; 
• zwiększ spożycie błonnika pokarmowego, który występuje w owocach, warzywach, pełnoziarnistych produktach zbożowych i roślinach strączkowych;
• wybieraj zdrowe źródła tłuszczów, takie jak oliwa z oliwek, awokado i orzechy.

Te produkty obniżają cholesterol oraz ograniczają przykre konsekwencje, jakie powoduje zbyt wysoki poziom cholesterolu. Zazwyczaj uważa się, że niższy poziom cholesterolu jest korzystniejszy dla zdrowia serca, jednak za niski cholesterol może również wiązać się m.in. z niedożywieniem czy przewlekłymi chorobami.

Dostępność wybranego preparatu w najbliższej aptece można sprawdzić bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl

Prawidłowy poziom cholesterolu jest nieodłącznym elementem homeostazy organizmu. Palenie papierosów, nieprawidłowa dieta, nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca mogą bardzo negatywnie wpłynąć na stan naszego organizmu. O zdrowie należy dbać wielokierunkowo: aktywność fizyczna, zdrowe odżywianie się oraz unikanie stresu mogą relatywnie poprawić stan naszego zdrowia. Działając we współpracy z lekarzem oraz dietetykiem, będziesz mógł podjąć odpowiednie kroki w celu poprawy swojego zdrowia.

Bibliografia:

1. Glibowski, P., Pietrak, A., Rząd, Z., Glibowska, J. (2021). Żywieniowe i nieżywieniowe czynniki wpływające na metabolizm cholesterolu. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 4 (129): 5-23.
2. Filipiak, K. (2012). Jak osiągnąć docelowe wartości cholesterolu frakcji LDL? Choroby serca i naczyń, 9(6): 307-316.
3. Użarowska, M., Surman, M., Janik, M. (2018). Dwie twarze cholesterolu: znaczenie fizjologiczne i udział w patogenezie wybranych schorzeń. Kosmos. Problemy nauk biologicznych. 67(2): 375-390.