Sprawdzamy dostępność
leków w 10 987 aptekach
1. Wskaż, gdzie jesteś
2. Znajdź potrzebny lek
3. Zarezerwuj on-line
4. Odbierz w aptece
Znajdź i zarezerwuj lek w najbliższej aptece!
Sprawdź teraz w najbliższej apteceŻelazo
Preparaty zawierające żelazo służą do uzupełniania niedoborów tego pierwiastka w organizmie. Niedobór żelaza w organizmie objawia się pogorszeniem samopoczucia, apatią, anemią, zaburzeniami rytmu serca, obniżeniem sprawności mięśni oraz spadkiem odporności. Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo mają kobiety w ciąży i osoby po wypadkach, które utraciły duże ilości krwi. Ponadto przejściowy niedobór żelaza może pojawić się w czasie miesiączki – warto wówczas uzupełnić dietę o produkty bogate w ten pierwiastek, bądź sięgnąć po preparaty żelaza. W tej kategorii można znaleźć suplementy diety dla dzieci i dorosłych zawierające żelazo w postaci proszków/granulatów do rozpuszczania w wodzie, tabletek, kapsułek, tabletek musujących, żelków, płynów doustnych, syropów (np. Actiferol Fe, Biofer, Innofer). Preparaty te zawierają odpowiednio dobrane dawki dobrze przyswajalnego żelaza, dzięki czemu wspomagają prawidłową produkcję czerwonych krwinek, a tym samym pozytywnie wpływają na przebieg procesów krwiotwórczych.
Żelazo
Jaką funkcję w organizmie spełnia żelazo?
Żelazo jest pierwiastkiem, który warunkuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Wyróżnia się dwa rodzaje żelaza:
- żelazo hemowe (występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego),
- żelazo niehemowe (znajdujące się głównie w produktach roślinnych).
To pierwsze jest najlepiej przyswajalne przez organizm. Z kolei wykorzystanie przez organizm żelaza niehemowego jest utrudnione. Aby zwiększyć przyswajanie żelaza niehemowego, należy włączyć do diety produkty bogate w witaminę C. Spożywanie jej jednocześnie z posiłkiem zawierającym żelazo powoduje nawet pięciokrotny wzrost wchłaniania tego pierwiastka.
Po dostarczeniu do organizmu żelazo jest wchłaniane w dwunastnicy. Następnie we krwi wiąże się z transferyną - białkiem, które transportuje żelazo do szpiku kostnego, śledziony i wątroby, przy czym najwięcej tego pierwiastka jest zmagazynowane w tym ostatnim narządzie. W razie utraty krwi zapasy żelaza, które znajdują się w tych narządach, są wykorzystywane w celu produkcji hemoglobiny.
Żelazo jest składnikiem hemoglobiny – białka występującego w czerwonych krwinkach, odpowiadającego za transport tlenu z płuc do wszystkich komórek organizmu. Mikroelement ten występuje również w wielu ważnych enzymach biorących udział w powstawaniu DNA, syntezie neuroprzekaźników w mózgu oraz procesach magazynowania i przetwarzana energii przez komórki.
Żelazo wchodzi ponadto w skład mioglobiny – białka mięśni, które umożliwia im pobieranie z krwi potrzebnego do pracy tlenu. Jego odpowiedni poziom zapobiega niedotlenieniu mięśni i sprzyja ich regeneracji, wpływając na wydolność organizmu w trakcie wysiłku fizycznego.
Tego ważnego mikroelementu nie powinno zabraknąć w diecie kobiet spodziewających się potomstwa, ponieważ jest on niezbędny do prawidłowej budowy układu nerwowego i rozwoju płodu.
Jakie jest zapotrzebowanie organizmu na żelazo?
Zalecane dzienne spożycie żelaza według Norm żywienia dla populacji polskiej wynosi:
- niemowlęta do 5. miesiąca życia - 0,3 mg
- dzieci od 6. miesiąca do roku - 11 mg
- dzieci - od 1 do 3 lat – 7 mg; od 4 do 12 lat - 10 mg
- młodzież
- chłopcy do 13. do 18. roku życia - 12 mg
- dziewczęta do 13. do 18. roku życia - 15 mg
- kobiety
- do 50. roku życia 18 mg
- powyżej 50. roku życia - 10 mg
- kobiety w ciąży – 27 mg
- kobiety karmiące piersią - 10 mg
- mężczyźni - 10 mg;
Jakie są objawy i skutki niedoboru żelaza?
Do niedoboru żelaza może dojść m.in. w czasie obfitej miesiączki, zabiegów chirurgicznych. Wówczas mogą się pojawić zawroty głowy czy szybsze bicie serca. Jeśli niedobory tego pierwiastka nie będą uzupełniane, może dojść do rozwoju anemii. Jednak to nie jedyne objawy niedoboru tego pierwiastka. Bóle głowy, obniżenie koncentracji, sprawności myślenia i zapamiętywania też mogą sygnalizować niedobór. Dzieci, którym brakuje żelaza, gorzej się uczą.
Kiedy wskazana jest dodatkowa suplementacja żelazem?
Jeśli pomimo diety bogatej w dobrze przyswajalne żelazo pojawi się jego niedobór, powinniśmy rozważyć włączenie doustnych preparatów tego pierwiastka. Warto wiedzieć, że preparaty żelaza powinny być przyjmowane godzinę przed lub dwie godziny po posiłku. W przypadku pojawienia się dolegliwości żołądkowo-jelitowych (zaparć, wymiotów, bólów brzucha) należy je stosować w trakcie jedzenia, ewentualnie zmniejszyć dawkę jednorazową.
Dodatkowa suplementacja żelaza jest wskazana w przypadku:
- osób ze stwierdzonymi niedoborami tego pierwiastka,
- osób z zaburzeniami wchłaniania,
- osób pozostających na diecie wegańskiej lub wegetariańskiej,
- kobiet z obfitymi krwawieniami menstruacyjnymi,
- osób spożywających niedostateczną ilość pokarmów (np. z powodu chorób przebiegających z brakiem apetytu),
- osób z krwawieniem z przewodu pokarmowego,
- osób uprawiających intensywny wysiłek fizyczny,
- dużej utraty krwi.
Wybierając preparat z żelazem, powinniśmy zwrócić uwagę na zawartość jonów, a nie soli tego mikroelementu. Ponadto należy pamiętać, aby nie popijać go herbatą, kawą, mlekiem czy winem, ale sokami bogatymi w witaminę C. Jeśli potrzebna jest wysoka przyswajalność żelaza, nie stosujmy jego preparatów w połączeniu z innymi witaminami i minerałami. Mogą one znacznie ograniczać biodostepność tego pierwiastka.
