Sprawdzamy dostępność
leków w 10 983 aptekach
1. Wskaż, gdzie jesteś
2. Znajdź potrzebny lek
3. Zarezerwuj on-line
4. Odbierz w aptece
Znajdź i zarezerwuj lek w najbliższej aptece!
Sprawdź teraz w najbliższej apteceWitamina A
Witamina A (retinol, beta-karoten) to niezwykle ważna witamina, która ma duże znaczenie dla funkcjonowania naszego organizmu. Ma znaczący udział w procesie widzenia, wpływa na wzrost, reguluje regenerację nabłonka i innych komórek organizmu. Oprócz tego działa przeciwnowotworowo, chroni nabłonek układu oddechowego przed drobnoustrojami, wzmacnia układ odpornościowy, utrzymuje prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci, a także wpływa na prawidłowe funkcjonowanie błon komórkowych. Korzystne działanie na skórę przynosi również zastosowanie zewnętrzne w postaci kremów i maści z witaminą A. Witamina A jest często łączona z innymi witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach jak witamina D i E. Osoby, które pracują przy komputerze, kobiety w ciąży, a także osoby starsze mogą być zagrożeni niedoborami witaminy A. W dzisiejszych czasach coraz częściej sięgamy po suplementy witaminowe m.in. witaminy na włosy, skórę i paznokcie (np. Vitagal Witamina A, Capivit A+E Forte system), lecz trzeba pamiętać, że nadmierne spożycie witaminy A, z uwagi na fakt gromadzenia się jej w wątrobie, może być toksyczne dla organizmu i niebezpieczne dla zdrowia. Dlatego witaminy należy zażywać ściśle według zaleceń lekarze lub zgodnie z ulotką preparatu.
Witamina A
Co to jest witamina A?
Witamina A to pojęcie, który odnosi się do kilku substancji – retinolu i jego pochodnych (tzw. retinoidów) oraz beta-karotenu i niektórych innych karotenoidów. Witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach i dobrze przyswaja się do organizmu. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko niedoborów, ale jednocześnie istnieje większe ryzyko ewentualnego przedawkowania. Warto jednak dbać o jej odpowiedni poziom, ponieważ warunkuje ona działanie organizmu.
Jaką rolę w organizmie pełni witamina A?
Aktywną formą witaminy A jest retinol. Funkcje retinolu :
- odgrywa ważną rolę w odbieraniu bodźców wzrokowych w siatkówce oka,
- chroni nabłonek układu oddechowego przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.
- odpowiada za integralność błon komórkowych,
- utrzymuje prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci,
- odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie komórek tkanki nabłonkowej,
- reguluje wzrost tkanki nabłonkowej i innych komórek organizmu,
- zapewnia prawidłowy wzrost kości i zębów przez regulację aktywności komórek tkanki kostnej.
Jakie są źródła witaminy A w diecie?
Ludzki organizm nie jest w stanie samodzielnie syntetyzować witaminy A – z tego powodu musi być ona dostarczana wraz z pożywieniem. Ze względu na mechanizm magazynowania tej witaminy, najwięcej witaminy A znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego, które wytwarzane są z wykorzystaniem ich wątroby, jak np. tran. Witamina A obecna jest także m.in. w serze, mleku, jajach oraz maśle. Dodatkowo, wysokie stężenia tego związku stwierdza się w niektórych warzywach i innych produktach roślinnych: marchew, bataty, papryka, szpinak, dynia.
Jakie są objawy niedoboru witaminy A?
Obecnie niedobór witaminy A rzadko występuje w tzw. krajach wysokorozwiniętych, jednak zawsze należy rozważyć możliwość pojawienia się tego zespołu chorobowego, szczególnie w przypadku współwystępowania zaburzeń odżywiania oraz innych chorób wpływających na funkcję układu pokarmowego. W przypadku niedoborów witaminy A najczęściej można zaobserwować następujące objawy:
- Ślepota zmierzchowa (dawniej nazywana „kurzą ślepotą”) – znacząco osłabione widzenie w warunkach niskiego oświetlenia,
- Przesuszenie oka, które może prowadzić do podrażnień i stanów zapalnych,
- Częste, nawracające infekcje o cięższym przebiegu,
- Pogorszenie kondycji skóry- nadmierna suchość, łuszczenie się, trądzik,
- Zwiększona łamliwość i wypadanie włosów,
- Uszkodzenia zębów, zanik szkliwa.
Osoby, które pracują przy komputerze, kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, wcześniaki, osoby z mukowiscydozą , alkoholicy i palacze, a także osoby starsze to grupa potrzebująca większej ilości witaminy A.
Jakie są objawy nadmiaru witaminy A?
Witamina A w nadmiarze ma właściwości silnie toksyczne i może być przyczyną wielu dolegliwości. Jeśli dochodzi do podwyższenia jej poziomu, najwcześniej widoczny objaw to zmiana koloru skóry na żółtawy lub pomarańczowy.
Przy nadmiernym spożyciu witaminy A może dojść także do powiększenia wątroby i śledziony, które muszą magazynować i metabolizować ją w nadmiernych ilościach. Dodatkowo pojawiają się takie objawy, jak:
- drażliwość,
- bóle głowy,
- światłowstręt,
- świąd skóry,
- problemy żołądkowe,
- nadmierna łamliwość paznokci,
- wypadanie włosów.
Szczególnie niebezpieczny jest nadmiar witaminy A u kobiet w ciąży. Zwiększa on ryzyko wystąpienia wad płodu, dlatego przyszłym mamom odradza się suplementowanie witaminy A bez konsultacji z lekarzem.
Kiedy wykonać badanie stężenia witaminy A w organizmie?
Badanie stężenia witaminy A w organizmie zalecane jest osobom, które podejrzewają, że mogą cierpieć na niedobór lub nadmiar tej witaminy. Każde z tych zaburzeń charakteryzuje się oddzielnym zestawem objawów klinicznych oraz związane jest z ryzykiem rozwoju specyficznych powikłań zdrowotnych. Ze względu na wpływ witaminy A na właściwy rozwój płodu istotne jest także, aby kobiety planujące oraz będące w ciąży zadbały o utrzymywanie właściwych stężeń tej substancji w organizmie. Dodatkowo oznaczenie poziomu witaminy A powinno być wykonywane przed rozpoczęciem jej suplementacji oraz w jej trakcie, w celu oceny skuteczności wdrożonego leczenia.
