Zaparcia

Suplementy na zaparcia

Jak radzić sobie z zaparciami?

Zaparcia występują wtedy, gdy przez dłuższy czas treść jelitowa pozostaje w obrębie przewodu pokarmowego. Na skutek dłuższego zalegania w jelicie grubym treść jelitowa ulega nadmiernemu zagęszczeniu, a stolec zmniejsza swą objętość, staje się twardszy i bardziej zbity. Aby zapobiec zaparciom, należy spożywać dużo błonnika, który zwiększa objętość stolca, powoduje, że nie ma on zbyt twardej konsystencji i ułatwia przemieszczanie się przez jelita.

Błonnik pokarmowy, zwany włóknem pokarmowym, to grupa substancji, która odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu układu pokarmowego człowieka. Są to substancje nieprzyswajalne pochodzenia roślinnego (głównie wielocukry, ligniny, β-glukany, gumy, śluzy roślinne, woski, agar) oporne na działanie enzymów trawiennych układu pokarmowego, nieulegające trawieniu i wchłanianiu. Wyróżnia się dwie frakcje błonnika pokarmowego: rozpuszczalną i nierozpuszczalną w wodzie. Frakcję nierozpuszczalną w wodzie tworzą: celuloza, hemiceluloza, ligniny, natomiast do frakcji rozpuszczalnej w wodzie zaliczamy: pektyny, gumy, śluzy roślinne. Poszczególne części włókna wywierają określony wpływ na organizm człowieka. Frakcja rozpuszczalna w wodzie będzie miała wpływ na stężenie cholesterolu i glukozy we krwi, podczas gdy składowe nierozpuszczalne odznaczają się właściwościami korzystnymi w zachowaniu prawidłowej perystaltyki jelit i regularnego rytmu wypróżnień oraz dłuższego utrzymania sytości. Błonnik rozpuszczalny znajduje się w: owsie i otrębach owsianych, jęczmieniu, siemieniu lnianym, owocach i warzywach, orzechach, fasoli, roślinach strączkowych, soi i soczewicy. Natomiast źródłem błonnika nierozpuszczalnego są: chleb pełnoziarnisty, nasiona i skórki niektórych owoców i warzyw, a także orzechy. 

Jakie właściwości ma błonnik pokarmowy?

Błonnik pokarmowy wykazuje wiele potwierdzonych właściwości korzystnych dla zdrowia, zarówno miejscowych w obrębie przewodu pokarmowego, jak i ogólnoustrojowych. 

Błonnik działa korzystnie na pracę przewodu pokarmowego, pobudza perystaltykę jelit, chroni przed zaparciami, uchyłkowatością jelit, hemoroidami i nowotworami jelita grubego. Poprawia trawienie, poprzez zwiększanie wydzielania soków trawiennych. Zwiększa objętość treści pokarmowej poprzez wiązanie wody w jelitach, dając tym samym większe uczucie sytości, co jest istotne dla osób, które chcą utrzymać prawidłową masę ciała lub pozbyć się nadprogramowych kilogramów. 

Błonnik rozpuszczalny w wodzie stanowi pożywkę dla bakterii jelitowych (prebiotyk), czego skutkiem jest produkcja korzystnych dla zdrowia krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Najczęściej wykorzystywane prebiotyki to poli- i oligosacharydy, jak inulina i fruktooligosacharydy zawarte w takich warzywach jak: karczochy, szparagi, cykoria czy cebula.

Błonnik zmniejsza stężenie cholesterolu poprzez zmniejszenie jego wchłaniania oraz utrudnia wchłanianie tłuszczu i przyspiesza jego usuwanie. Zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego (miażdżyca, choroba niedokrwienna serca), co potwierdza wiele badań naukowych. Zaobserwowano, że w społeczeństwach spożywających dużą ilość błonnika występuje niska zapadalność na powyższe choroby. 

Opóźnia wchłanianie glukozy – zapobiega gwałtownym wzrostom jej poziomu we krwi, jest bardzo istotny w diecie osób chorych na cukrzycę i insulinooporność. 

Liczne publikacje w ośrodkach naukowych na całym świecie zwracają uwagę na istotną rolę błonnika pokarmowego w profilaktyce chorób nowotworowych, cukrzycy, chorób układu krążenia i otyłości.

Kiedy należy suplementować błonnik?

Niedobór włókna pokarmowego może być spowodowany brakiem odpowiednich nawyków żywieniowych. Ilość błonnika można zwiększyć przez wzbogacenie codziennej diety w produkty takie jak: pieczywo pełnoziarniste, warzywa i owoce, gruboziarnista kasza oraz otręby, które mogą stanowić świetny dodatek do jogurtów i sałatek.

Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ilość błonnika w codziennej diecie musi mieścić się w granicach od 25–40 g. W przypadku zbyt małej podaży, można sięgnąć po apteczne suplementy diety zawierające błonnik w postaci proszku lub tabletek. Część z tych preparatów zawiera dodatki np. wyciąg z ananasa, chrom. Wybierając preparat warto zwrócić uwagę na skład suplementu, gdyż w ofercie aptek znajdują się preparaty zawierające błonnik nierozpuszczalny i rozpuszczalny. Czasami jest to trudne, ponieważ budowa błonnika jest złożona i ciężko wyodrębnić poszczególne jego składniki ze względu na budowę i wynikające z niej właściwości. Nie należy przekraczać zalecanych przez producenta dawek.

Spożywając błonnik nie można zapominać o piciu około 2–3 litrów wody dziennie, albowiem woda jest elementem, który pozwala błonnikowi oddziaływać na organizm w sposób prawidłowy m.in zapobiegać zaleganiu mas kałowych w jelicie. Tym samym dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości wody należy uznać za warunek obowiązkowy przy diecie bogatej w błonnik lub w czasie suplementacji preparatami zawierającymi błonnik.

Kiedy stosowanie błonnika jest przeciwwskazane?

Preparaty błonnika pokarmowego mogą bowiem zaburzać gospodarkę hormonalną oraz mineralną organizmu. Ich stosowanie przeciwwskazane jest w niedoborach białka i składników mineralnych, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, stanach zapalnych trzustki, dróg żółciowych żołądka oraz jelit. Na wysoką ilość błonnika powinny w szczególności uważać osoby, cierpiące na anemię i choroby układu kostnego.