Kołatanie serca (palpitacje) - jak się objawia i co może być przyczyną?

Co to jest kołatanie serca oraz jak się objawia ?

Kołatanie serca, często określane jako palpitacje, to niezbyt przyjemne uczucie przyspieszonego bicia serca oraz nierównej jego pracy. Nieprzyjemne objawy mogą promieniować w obrębie klatki piersiowej, a niekiedy być nawet odczuwane wokół szyi. Kołataniu serca w zależności od przyczyny mogą towarzyszyć takie objawy jak omdlenia, nagłe upadki bez utraty przytomności, zmęczenie, duszność czy przyspieszony oddech. Objawom tym może towarzyszyć pocenie się, zaczerwienienie czy blednięcie skóry. 

Przyczyny kołatania serca

Kołatania serca mogą występować zarówno u osób zdrowych, bez stwierdzonej choroby serca, jak również u osób ze stanami patologicznymi serca, związanymi głównie z chorobą niedokrwienną, migotaniem przedsionków, zawałem czy zapaleniem mięśnia sercowego. Kołatania serca mogą pojawić się także u osób z wadami dotyczącymi budowy mięśnia sercowego. Ponadto, do czynników wywołujących palpitacje zaliczamy stosowanie niektórych leków, takich jak beta-mimetyki, azotany, glikozydy naparstnicy, teofilina czy leki cholinolityczne. 

Pozasercowe przyczyny przyspieszonego bicia serca to głównie: 

• efekt nadużywania kawy, alkoholu, palenia dużej liczby papierosów czy zespołu odstawiennego po zaprzestaniu zażywania używek;
• stres, zaburzenia depresyjne, silne emocje czy zaburzenia nerwicowe; 
• zaburzenia hormonalne, np. nadczynność tarczycy;
• zaburzenia elektrolitowe, głównie przez nieprawidłowe stężenie potasu w surowicy;
• anemia, migrena. 

Ponadto, u osób zdrowych kołatanie serca może pojawić się podczas wysiłku fizycznego.

Kołatanie serca w nocy

Dosyć często pacjenci zaniepokojeni są sytuacją pojawienia się przyspieszonego bicia serca w nocy. Przyczyny tego stanu są różne i zwykle nie są związane z chorobami serca. Palpitacje mogą być wywołane przez zaburzenia elektrolitowe, które są skutkiem np. nasilonego odwodnienia wskutek wymiotów czy biegunek. Dodatkowo kołatania serca mogą pojawić się u cukrzyków, jeśli dojdzie u nich do hipoglikemii. Nocne palpitacje dosyć często mogą wystąpić także u pań w okresie menopauzy czy u osób z objawami zaburzeń psychicznych, takich jak nerwica czy lęk.

Kołatania serca w ciąży

Kołatanie serca dosyć często jest spotykane u kobiet ciężarnych, gdyż wynika to głównie ze zmian, jakie zachodzą w ciele kobiety. Nie jest to powód do zmartwień dla przyszłej mamy, gdyż palpitacje wynikają zazwyczaj ze zmian hormonalnych, które wpływają na pracę serca. Dodatkowo powiększająca się macica uciska na naczynia krwionośne znajdujące się w jamie brzusznej, a także zwiększa się objętość krwi w naczyniach krwionośnych, co zwiększa pojemność minutową serca, czyli ilość krwi, jaką serce musi przepompować w ciągu 60 sekund.

Mimo, iż w większości przypadków kołatanie serca w ciąży nie jest groźne, warto zgłosić tę dolegliwość lekarzowi prowadzącemu.

Jak uspokoić kołatanie serca?

W momencie wystąpienia niepokojących objawów, warto udać się do specjalisty.

Każde niepokojące kołatanie serca utrzymujące się przez dłuższy czas należy skonsultować ze specjalistą. W momencie wystąpienia palpitacji, które nie są wynikiem choroby kardiologicznej, a przykładowo wynikają ze stresu, przydatna staje się wiedza, jak uspokoić przyspieszoną pracę serca. 

Jednym z domowych sposobów na kołatanie serca stają się techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, słuchanie wyciszającej muzyki, joga czy ćwiczenia oddechowe. Gdy domowe sposoby są niewystarczające, warto udać się do apteki po zioła, które mają zadanie wyciszające, uspokajające i usprawniające pracę serca. Bardzo dobrze sprawdzi się melisa, szyszki chmielu, korzeń kozłka lekarskiego, kwiat lawendy czy ziele dziurawca. 

Wszystkie preparaty ziołowe w postaci kropli nasercowych, ziół do zaparzania czy tabletek uspokajających możemy dostać w aptece bez recepty.

Pamiętaj, że dostępność poszczególnych preparatów możesz sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Bibliografia:

1. Interna Szczeklika 2019. Rozdz. Kołatanie serca (2019). Medycyna Praktyczna, Kraków.
2. Interna Szczeklika 2019. Dąbrowski, A. (2019) Elektrokardiografia. Medycyna Praktyczna, Kraków.
3. Arytmia i kołatanie serca w ciąży (2022). Dostępne na: https://badaniaprenatalne.pl/choroby-ciaza/arytmia-i-kolatanie-serca-w-ciazy/. (Dostęp: 03.2023).