Bradykardia - co powoduje zbyt wolne bicie serca? Objawy i leczenie bradykardii

Bradykardia - co to jest?

Bradykardią nazywamy zaburzenie rytmu pracy serca, które charakteryzuje się częstotliwością pracy serca (HR) wynoszącą poniżej 60 uderzeń na minutę. O bradykardii mówimy też w przypadku, kiedy serce pracuje zbyt wolno w stosunku do stanu hemodynamicznego pacjenta.
Co więcej, istnieje również pojęcie bradykardii bezwzględnej - mamy z nią do czynienia, kiedy u pacjenta stwierdza się HR poniżej 40 na minutę.

Bradykardia zatokowa

U pacjenta możemy również zdiagnozować wystąpienie bradykardii zatokowej. Jest ona stwierdzana, kiedy rytm zatokowy (fizjologiczny) serca wynosi poniżej 60 uderzeń na minutę. Często występuje u sportowców, których serce jest przyzwyczajone do pracy pod dużym obciążeniem.

Bradykardia - przyczyny

Zbyt wolna praca serca może być wynikiem wielu różnych czynników. Na chwile obecną wiemy, że do bradykardii może doprowadzić zwolnienie podstawowego rytmu serca czy blok przedsionkowo-komorowy drugiego lub trzeciego stopnia, który może być wynikiem:

• stosowania niektórych leków;
• zaburzeń elektrolitowych;           
• zaburzeń strukturalnych w sercu - świeżo przebyty zawał lub zapalenie mięśnia sercowego;
• przyczynami pozasercowymi są:
  • hipotermia;
  • hipoglikemia;
  • niedoczynność tarczycy;
  • zatrucie lekami;
  • wzrost ciśnienia śródczaszkowego.

Kawa a bradykardia

Wiele osób obawia się powstania zaburzeń rytmu serca, w tym bradykardii, w przypadku spożywania kawy. Badacze z University of California w San Francisco sprawdzili, jak umiarkowane spożycie tego napoju wpływa na pracę naszego serca. W toku badania ustalono, że kawa nie ma wpływu na zwiększenie ryzyka wystąpienia jakiejkolwiek arytmii (w tym bradykardii) u osób po nią sięgających.

Bradykardia i wysokie ciśnienie

W przypadku niektórych pacjentów leczących się z powodu wysokiego ciśnienia tętniczego krwi, można zaobserwować występowanie u nich bradykardii. Jest to w głównej mierze spowodowane lekami stosowanymi w terapii nadciśnienia tętniczego krwi, a mianowicie beta-blokerami (metoprolol, nebiwolol, bisoprolol) . 

Leki z tej grupy farmakologicznej prowadzą do spowolnienia pracy serca - jeżeli pacjenci obserwują u siebie HR poniżej 50 uderzeń na minutę, dobrym pomysłem jest konsultacja z lekarzem prowadzącym. Być może niezbędne jest zmniejszenie dawki stosowanych beta-blokerów lub rozważenie zmiany leczenia farmakologicznego.

Bradykardia - objawy

W wyniku zbyt wolnej pracy serca, u pacjentów cierpiących na bradykardię, można zaobserwować wystąpienie takich objawów jak:

• ciśnienie tętnicze skurczowe poniżej 90 mmHg,
• zaburzenia świadomości,
• ból wieńcowy,
• drgawki,
• omdlenia.

W niektórych przypadkach objawy spowodowane bradykardią mogą być bardzo łagodne - wówczas chory nie wymaga leczenia, jednakże powinien stale monitorować swój stan. 

Objawów bradykardii nie należy lekceważyć, gdyż nieleczone zaburzenia rytmu serca mogą doprowadzić do zaburzeń hemodynamicznych, a co za tym idzie -  chorób o podłożu niedokrwiennym.

Nerwica a bradykardia

W momentach dużego stresu, może dojść do wystąpienia u pacjenta bólów zlokalizowanych w lewej części klatki piersiowej, którym dodatkowo mogą towarzyszyć zaburzenia rytmu pracy serca, określane przez pacjentów często jako kołatanie serca. Stany te nie są jednak utożsamiane z bradykardią.

Czy bradykardia jest niebezpieczna?

Bradykardia może wymagać leczenia, szczególnie gdy towarzyszą jej nasilone objawy dodatkowe świadczące o zaburzeniu pracy organizmu. 

Jeżeli mamy do czynienia z pacjentem niestabilnym, wówczas lekiem pierwszego wyboru jest atropina. Dawka leku powinna być odpowiednio dobrana, ponieważ zbyt mała ilość substancji leczniczej paradoksalnie zwalnia, a nie przyspiesza pracę serca.

Bradykardia - leczenie

Kiedy jednak chory nie reaguje na leczenie farmakologiczne, wówczas sięga się po elektrostymulację przezżylną - wówczas w ramach przygotowania do tej formy terapii podaje się we wlewie adrenalinę lub dopaminę.

W przypadku, gdy zastosowanie elektrostymulacji nie jest możliwe, wówczas stosuje się leki drugiego wyboru, do których zaliczamy:

• adrenalinę,
• dopaminę,
• teofilinę,
• glukagon.

Dostępność poszukiwanych preparatów w aptekach w Twojej okolicy sprawdzisz z łatwością za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Bibliografia:

1. Czukowska-Milanova, L, Rychlak, P. (2017). Zaburzenia rytmu serca. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://nagle.mp.pl/interna/176249,zaburzenia-rytmu-serca. (Dostęp: 12.2022).
2. Trusz-Gluza, M., Leśniak, W. (2022). Dysfunkcja węzła zatokowego. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.7.1. (Dostęp: 12.2022).
3. Wernicki, P. (2021). Kawa nie zwiększa ryzyka zaburzeń rytmu serca. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/aktualnosci/276093,kawa-nie-zwieksza-ryzyka-zaburzen-rytmu-serca. (Dostęp: 12.2022).
4. Tycińska, A. (2017). Nerwica serca a zapalenie mięśnia sercowego. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/lista/show.html?id=62564. (Dostęp: 12.2022).