Biegunka (rozwolnienie) – przyczyny i objawy. Sposoby na biegunkę

Biegunka i jej rodzaje

Możemy wyróżnić różne typy biegunek. Pierwszy podział odnosi się do czasu jej trwania. Pod tym względem rozróżniamy biegunkę ostrą trwającą do 2 tygodni oraz przewlekłą przekraczającą ten okres. Ta pierwsza, najczęściej zakaźna, nie niesie za sobą trwałych następstw pod warunkiem jej całkowitego wyleczenia. Biegunka trwająca kilka tygodni lub nawet miesięcy prowadzi do pojawienia się zaburzeń elektrolitowych i niedoborów pokarmowych, co może okazać się niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia. Bardzo często biegunka towarzyszy różnym chorobom, takim jak: rak jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, celiakia czy zapalenie uchyłków jelita. Z kolei ze względu na przyczynę jej powstania rozróżnić można biegunkę infekcyjną, poantybiotykową oraz biegunkę podróżnych.

Jakie są przyczyny występowania biegunek?

Najczęstszą przyczyną pojawienia się biegunek są zakażenia bakteryjne, wirusowe, toksyny bakteryjne oraz pierwotniaki. Wśród bakterii najczęściej wywołujących biegunkę wyróżniamy Campylobacter, Salmonella, Shigella oraz Escherichia coli. Bakterie te po przedostaniu się do przewodu pokarmowego tworzą kolonie, które uszkadzają wyścielający go nabłonek. Powoduje to pojawienie się biegunki osmotycznej. Do innych przyczyn jej wystąpienia zaliczamy:

• alergie i nietolerancje pokarmowe;
• wady wrodzone przewodu pokarmowego: brak enzymów, zanik mikrokosmków, zaburzone wchłanianie tłuszczów i cukrów;
• powikłania po zażywaniu antybiotyku;
• błędy dietetyczne - spożywanie dużych ilości produktów ciężkostrawnych lub słodkich;
• spożywanie niedogotowanych jaj, mięsa lub picie skażonej wody;
• stres, lęk i nerwica.

Objawy towarzyszące biegunce

Biegunkę diagnozujemy, gdy więcej niż 3 razy na dobę pojawia się wodnisty stolec. Rozwolnieniu często towarzyszy ból brzucha, nudności, skurcze, wymioty, utrata apetytu, gorączka, ból głowy, odwodnienie, a nawet krew w stolcu.

WAŻNE!

Biegunka trwająca dłużej niż 2-3 dni, szczególnie u dzieci z objawami odwodnienia, może być groźna dla zdrowia! W takiej sytuacji niezwłocznie należy się zwrócić do lekarza.

Dietetyczne sposoby na biegunkę

Najważniejszym postępowaniem dietetycznym w trakcie biegunki jest niedopuszczenie do odwodnienia organizmu. Picie około 1,5 litra wody dziennie uchroni przed utratą sodu oraz innych elektrolitów. Świetną metodą może okazać się picie rozcieńczonych wodą soków warzywnych i owocowych. Często stosuje się doustne płyny nawadniające ORS (Orsalit, Floractin elektrolity, Acidolit, Stoperan elektrolity, Hydronea Baby, Dicoflor Elektrolity), które w łatwy sposób można też wykonać w domu:

1. 2,5 szklanki soku pomidorowego rozcieńcz z 1,5 szklanki wody.
2. Do jednego litra wody dodaj ćwierć łyżeczki soli oraz 6 łyżeczek cukru.
3. Do 0,5 l bulionu dodaj 2 łyżki cukru oraz 2 szklanki wody.

Dieta w trakcie biegunki powinna być łatwostrawna. Należy wystrzegać się produktów bogatych w błonnik m. in. pełnoziarnistego pieczywa, kasz, surowych warzyw, owoców, orzechów, posiłków z dużą zawartością tłuszczu, cukru oraz potraw wzdymających. Niewskazane są również ciepłe soki owocowe, suszone śliwki, kawa naturalna, herbata oraz ksylitol. Ważny jest także sposób przygotowywania posiłków. Zalecane są posiłki gotowane na parze lub wodzie, pieczone oraz duszone. Należy dietę wzbogacić o gotowane warzywa np. ziemniaki lub marchewkę. Dosalanie potraw jest dozwolone, natomiast należy wystrzegać się ostrych przypraw. Przy trudnych i uporczywych biegunkach (szczególnie u pacjentów z chorobami nowotworowymi w trakcie chemioterapii) rekomendowana jest dieta BRAT czyli:

• B – jak banany szczególnie te zielone zawierające mniej cukrów prostych;
• R – jak ryż biały, koniecznie rozgotowany;
• A – jak jabłka w postaci upieczonej lub w formie musu;
• T – tosty, głównie pszenne pieczywo, suchary oraz biszkopty.

Przykładowy jadłospis w biegunce:

• Śniadanie: Tosty z jajkiem na twardo i koperkiem;
• II śniadanie: Ryż z pieczonym jabłkiem i cynamonem;
• Obiad: Tłuczone ziemniaki z kawałkiem chudego drobiu i gotowaną marchewką;
• Podwieczorek: Kisiel jagodowy;
• Kolacja: Drobiowa galaretka z pszennym pieczywem.

Pamiętaj, że dostępność wielu preparatów w aptekach w Twojej okolicy można sprawdzić na portalu KtoMaLek.pl.

Autor