Lamblia - przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest lamblia?

Giardia lamblia jest patogennym pierwotniakiem, który wywołuje chorobę pasożytniczą - lambliozę, inaczej nazywaną giardiozą. Lamblioza jest jedną z najczęściej występujących chorób biegunkowych u ludzi. Ocenia się, że w krajach rozwiniętych zakażonych może być od 2-5% społeczeństwa, a w krajach rozwijających się nawet od 20 do 30%. Lamblia ma zdolność transmisji pomiędzy człowiekiem a zwierzętami, a jej rezerwuar mogą stanowić zarówno zwierzęta domowe (koty, psy) jak i dzikie (bobry). Giardia lamblia jest bardzo zaraźliwa dla człowieka. Aby zarazić się lamblią wystarczy około 10 cyst, a w jednym gramie kału może znajdować się ich nawet milion.

Lamblia - czynniki sprzyjające zakażeniu

Do zakażenia lambliami dochodzi najczęściej poprzez spożycie zanieczyszczonego cystami pokarmu lub wody. Zakażenia poprzez kontakt bezpośredni dotyczą głównie dzieci przebywających w żłobkach i przedszkolach.

Wśród czynników, które sprzyjają zakażeniu znajduje się m.in picie nieprzegotowanej wody z niepewnych źródeł, a także ze strumieni i jezior. Giardia lamblia jest odporna na działanie chloru, więc samo chlorowanie wody nie jest wystarczającą ochroną przed zakażeniem cystami. 

Częste podróże do krajów położonych w strefie międzyzwrotnikowej także wiążą się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania, ponieważ Giardia lamblia odpowiada za około 5% biegunek podróżnych. Ponadto wśród czynników ryzyka zakażenia wymienia się: złe warunki sanitarne, bezkwaśność żołądka (również tą spowodowaną lekami) oraz niedobory odporności.

Lamblioza - jakie są objawy zakażenia?

Lamblioza może przebiegać w trzech postaciach klinicznych. Najczęstszą formą jest zakażenie bezobjawowe, które ustępuje samoistnie. Kolejną postacią jest zakażenie o przebiegu ostrym, w którym obserwuje się głównie objawy ze strony układu pokarmowego:

• biegunki,
• cuchnące stolce,
• osłabienie,
• bóle brzucha,
• nudności,
• wymioty,
• wzdęcia,
• spadek masy ciała.

Choroba może też występować w formie przewlekłej, która nie zawsze poprzedzona jest występowaniem fazy ostrej. Objawy również obejmują przewód pokarmowy, jednak występują okresowo i są łagodniejsze. Dodatkowo może dojść do zaburzeń wchłaniania i niedoborów witamin, m.in. witaminy A, B12 czy kwasu foliowego.

Poza objawami ze strony układu pokarmowego lamblioza może powodować szereg nietypowych dolegliwości, takich jak:

• pokrzywki,
• zapalenie stawów,
• zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych,
• wtórne nietolerancje pokarmowe.

Lamblioza - leczenie. Co zabija lamblie?

Każde rozpoznane zakażenie wymaga leczenia, które przebiega dwutorowo. Z jednej strony stosuje się leki działające objawowo, które łagodzą symptomy choroby i zmniejszają nasilenie dolegliwości, z drugiej zaś prowadzi się leczenie przyczynowe, z zastosowaniem preparatów przeciwpasożytniczych i chemioterapeutyków. 

Lekiem z wyboru o najwyższej skuteczności jest metronidazol. Jeśli po tygodniu od przeprowadzenia kuracji w badaniach stwierdza się obecność lamblii, to leczenie uznaje się za nieskuteczne. Zwykle jest to spowodowane nieprecyzyjnym stosowaniem się do zaleceń lekarskich w zakresie przyjmowania preparatu. W takim wypadku włącza się leczenie drugiego rzutu, obejmujące albendazol, a w razie niepowodzenia należy rozważyć terapię dwulekową. Leczenie lambliozy można też prowadzić przy pomocy paromomycyny, kwinakryny i tinidazolu. 

Dostępność poszukiwanych preparatów w najbliższych aptekach możesz z łatwością sprawdzić poprzez portal KtoMaLek.pl.

U kobiet ciężarnych jedynym preparatem, który może być stosowany w ciężkiej postaci lambliozy jest paramomycyna - antybiotyk, który nie wchłania się z przewodu pokarmowego.

Czy da się zapobiec zakażeniu lamblią?

Profilaktyka zakażeń Giardia lamblia powinna obejmować:

• przestrzeganie zasad sanitarno-higienicznych,
• dokładne mycie warzyw i owoców,
• unikanie picia wody z jezior i rzek,
• zakaz korzystania z kąpielisk wodnych do dwóch tygodni po ustąpieniu objawów,
• izolacja chorych na lambliozę z objawami biegunki.