Bąblowica (tasiemiec bąblowcowy) – przyczyny, objawy, leczenie. Czy bąblowica jest zakaźna?
Bąblowica jest zoonozą wywoływaną przez larwy tasiemca Echinococcus granulosus lub Echinococcus multilocularis. W Polsce po raz pierwszy została wykryta w 1994 roku u lisów w województwie pomorskim. W każdym roku notowanych jest kilkadziesiąt przypadków bąblowicy u ludzi. Jakie są przyczyny i objawy zakażenia tasiemcem bąblowcowym? Jak przebiega leczenie? Czy bąblowica jest chorobą zakaźną?
Bąblowica – charakterystyka
Bąblowica jest odzwierzęcą chorobą pasożytniczą powodowaną przez larwę tasiemca bąblowcowego. Wyróżniamy dwie postacie tasiemców pęcherzykowych:
- tasiemiec jednojamowy: występuje głównie u psów;
- tasiemiec wielojamowy: występuje głównie u lisów.
W Polsce częściej występuje bąblowica jednojamowa. Żywicielami ostatecznymi tych pasożytów są zwierzęta mięsożerne tj. lisy, jenoty, wilki, rzadziej psy i koty u których tasiemiec umiejscawia się w jelicie cienkim. Natomiast żywicielami pośrednimi są m.in. świnie owce, bydło, myszy, szczury, nornice czy nutrie. Człowiek może zostać żywicielem pośrednim przypadkowym. Jaja tasiemca połknięte przez człowieka w przewodzie pokarmowym przeobrażają się w postacie larwalne (onkosfery) przyjmujące formę torbieli. Larwy przedostają się przez ścianę jelit do krwi, z którą trafiają do narządów. Najczęściej osiadają w wątrobie, czasami w płucach, mózgu i nerkach. Mogą także trafić do śledziony, gałki ocznej, tkanki podskórnej, a także kości. Pęcherz bąblowca po roku uzyskuje średnicę ok. 1 cm, a po kilku lub kilkunastu latach do kilkudziesięciu centymetrów.
Bąblowica – przyczyny występowania
Do zarażenia bąblowicą dochodzi w wyniku połknięcia jaj tasiemca bąblowcowego. Źródłem zakażenia są odchody żywicieli ostatecznych, które są zainfekowane jajami. Człowiek najczęściej zaraża się przez bezpośredni kontakt z sierścią lub poprzez spożycie niemytych owoców leśnych. Do zakażenia może również dojść poprzez przypadkowe spożycie jaj tasiemców, które mogą znajdować się w wodzie lub glebie zanieczyszczonej odchodami zakażonych zwierząt. Osoby, które mają bezpośredni kontakt z lisami powinny używać środków ochrony m.in. rękawic ochronnych oraz przestrzegać podstawowych zasad higieny. Należy również zadbać o higienę dłoni, aby zawsze przed przygotowywaniem posiłku dokładnie je umyć.
Bąblowica – objawy
Zarażając się larwami tasiemca bąblowca przez wiele lat możemy nie odczuwać żadnych objawów. Symptomy uzależnione są od zaatakowanego narządu oraz liczby pęcherzy. Pojawiające się objawy kliniczne są głównie wynikiem ucisku na tkanki rosnącej larwy.
Objawy związane z umiejscowieniem larwy:
- wątroba: żółtaczka, przwlekły ból w prawym podżebrzu;
- płuca: krwioplucie, bóle w klatce piersiowej, duszność, kaszel;
- mózg: bóle głowy, uszkodzenia mózgu powodujące zaburzenia psychiczne, nudności, wymioty;
- nerki: nawracające bóle, zaburzenia czynności nerek, krwiomocz;
- kości: złamanie patologiczne.
Bąblowica – leczenie
Leczenie bąblowicy obejmuje zabieg chirurgiczny podczas którego usuwana zostaje zmiana (np. resekcja części narządu) oraz/lub terapię lekami przeciwpasożytniczymi. Lekarz może zalecić przyjmowanie leków takich jak albendazol lub benzimidazol. Niektóre przypadki bąblowicy nie wymagają postępowania leczniczego lecz jedynie obserwacji klinicznej, serologicznej i obrazowej. Prawidłowa diagnoza i rozpoczęcie leczenia skutkuje najczęściej dobrym rokowaniem i wyleczeniem pacjenta.
Czy bąblowica jest zakaźna?
Główny Inspektorat Sanitarny zalicza bąblowicę do chorób zakaźnych. Aby zapobiec zakażeniu tasiemcem bąblowcowym należy przestrzegać kilku ważnych zasad. Największym źródłem zakażenia bąblowicą okazuje się, że są nasze pupile dlatego powinniśmy zadbać zarówno o swoją higienę jak i zwierząt. Należy regularnie odrobaczać psy i koty, ponieważ mogą one być żywicielem ostatecznym pasożyta. Sprzątając kuwetę należy bezwzględnie używać rękawic ochronnych. Owoce i warzywa trzeba zawsze dokładnie umyć pod bieżącą wodą. Dotyczy to także owoców leśnych, ponieważ mogą znaleźć się na nich nich jaja tasiemca bąblowca. Poprzez odpowiednią higienę rąk możemy uchronić się przed zakażeniem bąblowicą dlatego warto zaopatrzyć się w mydło i płyn do dezynfekcji rąk dostępnych w aptekach: AVENA MYDŁO, BOBINI MYDŁO, CLEOPATRA MYDŁO, PŁYN DO DEZYNFEKCJI RĄK VK.
Dostępność tych oraz wielu innych preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.