Dystymia — czym jest i jak rozpoznać jej objawy? Diagnostyka i leczenie dystymii

Co to jest dystymia? 

Dystymia to przewlekłe zaburzenie depresyjne. Stan depresyjny utrzymuje się ponad 2 lata. Często rozpoczyna się we wczesnej dorosłości. W późniejszym wieku może wystąpić np. na skutek czynników stresowych. Objawy są podobne do depresji, ale mają mniejsze nasilenie. 

Termin dystymia obejmuje kilka dawniej używanych nazw, takich jak depresja nerwicowa czy depresyjne zaburzenie osobowości.

Dystymia jest łatwa do przeoczenia i może długo pozostawać nieleczona, ponieważ jej objawy są łagodniejsze niż depresji. Jednak jest ona uporczywa i długotrwała więc znacząco wpływa na funkcjonowanie oraz zwiększa ryzyko pojawienia się depresji. 

Dystymia — przyczyny

Za wystąpienie objawów zaburzeń depresyjnych odpowiadają m.in. zaburzenia ilości neuroprzekaźników w mózgu. Dlatego w leczeniu dystymii przydatne są leki przeciwdepresyjne. Rolę w rozwoju dystymii odgrywają też czynniki genetyczne. 

Bez wątpienia ważne są czynniki psychologiczne i mechanizmy radzenia sobie z sytuacjami stresowymi. Jeśli uważasz, że odgrywają u ciebie ważną rolę, skorzystaj z pomocy psychologa lub psychoterapeuty. 

Dystymia — objawy

Dystymia ma objawy fizyczne i psychiczne. Pokrywają się one z objawami depresji, ale ich nasilenie jest mniejsze. Należą do nich:

• niska samoocena, brak pewności siebie;
• pesymizm, poczucie beznadziei;
• utrata zainteresowań, brak odczuwania przyjemności;
• wycofanie społeczne;
• ciągłe zmęczenie;
• poczucie winy;
• rozmyślanie o przyszłości;
• drażliwość, gniew;
• trudności z zapamiętywaniem, koncentracją, podejmowaniem decyzji;
• zwiększony lub zmniejszony apetyt;
• zwiększona lub zmniejszona potrzeba snu.

Dystymia a depresja

Aby zdiagnozować epizod depresyjny, konieczny jest obniżony nastrój lub wyraźna utrata zainteresowania większością czynności, utrzymujące się przez co najmniej dwa tygodnia. Musi być spełnionych także co najmniej 5 dodatkowych kryteriów: bezsenność lub nadmierna senność, zmniejszony/zwiększony apetyt, spowolnienie psychoruchowe, zmęczenie, poczucie winy, trudności w skupieniu, myśli o śmierci i myśli samobójcze. 

W przypadku dystymii co najmniej 2 z powyższych objawów muszą utrzymywać się przez okres dwóch lat. 

Diagnostyka dystymii

Test na dystymię w języku polskim nie jest dostępny. W celu postawienia odpowiedniej diagnozy skonsultuj się z psychiatrą lub psychologiem. 

Jeśli zastanawiasz się, czy to już ten moment, aby skonsultować się ze specjalistą, to z pewnością jest już ten moment. Twój problem nie jest za mały.

Dystymia — leczenie

W leczeniu dystymii niezbędna może okazać się farmakoterapia. Nie bój się skonsultować z lekarzem psychiatrą. Leki na dystymię są ważnym elementem leczenia, a odstawienie ich powoduje znaczne ryzyko nawrotu. 

Najczęściej stosowanymi lekami na dystymię są antydepresanty (np. sertralina, fluoksetyna, amitryptylina). Leki te są dostępne tylko na receptę, a o doborze odpowiedniego decyduje lekarz.

Dostępność leków w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić w serwisie KtoMaLek.pl.

Warto także korzystać z psychoterapii, która pomoże poprawić jakość życia i zmniejszyć objawy choroby. 

Ważna jest stała współpraca z lekarzem, ponieważ u osób z dystymią może rozwinąć się depresja. Mamy wtedy do czynienia z tzw. podwójną depresją. Po wyleczeniu epizodu depresyjnego, chory nadal może mieć dystymię. 

Dystymia — leczenie naturalne

Jednym z ziół, które w pewnym stopniu jest przydatne w leczeniu depresji, jest dziurawiec zwyczajny. Jednak w przypadku dystymii jest mało skuteczny. 

Co więcej, ziołowe nie znaczy bezpieczne. Dziurawiec wchodzi w interakcje z wieloma lekami np. przeciwkrzepliwymi, tabletkami antykoncepcyjnymi, lekami przeciwdepresyjnymi. 

Nie warto próbować leczyć dystymii na własną rękę. Opóźni to moment sięgnięcia po profesjonalną pomoc, a czas trwania objawów jest jednym z czynników, który wpływa na powrót do zdrowia. 

Dystymia — podsumowanie

Dystymia to przewlekłe zaburzenie depresyjne. Może znacząco utrudniać życia, a pomimo tego często bywa nieleczone, co może prowadzić do rozwoju poważniejszych problemów. Jeśli podejrzewasz, że dystymia dotyczy ciebie, skonsultuj się z lekarzem psychiatrą lub skorzystaj z psychoterapii. Mogą one znacznie poprawić jakość twojego życia.

Bibliografia

1. Medycyna Praktyczna. Interna — Mały Podręcznik. Zaburzenia depresyjne.https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.21.3 (Data dostępu 08.01.2024)
2. Jarema M. Standardy leczenia farmakologicznego niektórych zaburzeń psychicznych. Wyd. 2. VM Media, Gdańsk 2015
3. Schramm, E., Klein, D. N., Elsaesser, M., Furukawa, T. A., & Domschke, K. (2020). Review of dysthymia and persistent depressive disorder: history, correlates, and clinical implications. The lancet. Psychiatry, 7(9), 801–812. 
4. Griffiths, J., Ravindran, A. V., Merali, Z., & Anisman, H. (2000). Dysthymia: a review of pharmacological and behavioral factors. Molecular psychiatry, 5(3), 242–261. 
5. Melrose, Sherri. (2017). Persistent Depressive Disorder or Dysthymia: An Overview of Assessment and Treatment Approaches. Open Journal of Depression. 06. 1-13. 10.4236/ojd.2017.61001 

Autor