Poziom cukru po jedzeniu - jakie są normy?
Stężenie glukozy we krwi nie jest wartością stałą, zmienia się w ciągu dnia w zależności od pory dnia, aktywności fizycznej, a także spożywanych posiłków. Szczególnie istotna jest glikemia poposiłkowa, której nieprawidłowe wartości mogą sygnalizować rozwój cukrzycy bądź nieprawidłowy przebieg leczenia tej choroby. Jakie są normy glikemii poposiłkowej i kiedy najlepiej mierzyć poziom cukru?
Glikemia poposiłkowa – czym jest?
Glikemia poposiłkowa jest wartością, która może wiele powiedzieć na temat tego, jak nasz układ trawienny radzi sobie z metabolizowaniem węglowodanów. Po zjedzeniu posiłku poziom cukru jest zdecydowanie wyższy niż na czczo, a najwyższa wartość glikemii przypada na około godzinę po jedzeniu. Następnie stopniowo spada i po około trzech godzinach powinna wrócić do prawidłowych wartości. Stężenie glukozy między kolejnymi posiłkami regulowane jest przez insulinę, której wydzielaniem zajmuje się trzustka. Jeżeli glikemia poposiłkowa jest zbyt wysoka, może to świadczyć o stanie przedcukrzycowym lub niezdiagnozowanej cukrzycy. Zdarza się też, że poziom cukru po jedzeniu jest zbyt niski, co wskazuje na hipoglikemię reaktywną.
Poziom cukru po jedzeniu – normy
Zgodnie z normami wytyczonymi przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i przyjętymi przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, prawidłowy poziom glikemii na czczo powinien mieścić się w granicach 70-99 mg/dl (3,9 – 5,5 mmol/l). W przypadku glikemii poposiłkowej wartości te są odpowiednio wyższe. Stężenie glukozy do dwóch godzin po zjedzeniu posiłku nie powinno przekraczać 140 mg/dl (7,8 mmol/l), choć u osób starszych wartość ta może być nieco wyższa.
Glikemia poposiłkowa na poziomie 140 – 199 mg/dl (7,8 – 11,1 mmol/l) wskazuje na nieprawidłowości w metabolizmie węglowodanów i wysokie ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 w niedalekiej przyszłości. Wynik przekraczający 200 ml/dl (11,1 mmol/l) najpewniej świadczy o cukrzycy, jednak sytuacja wymaga konsultacji z lekarzem.
Hipoglikemia reaktywna
Wysoka glikemia poposiłkowa nie jest jedynym zagrożeniem. Równie często występuje tzw. hipoglikemia reaktywna, czyli zjawisko spadku poziomu cukru we krwi w ciągu kilku godzin od spożycia posiłku. Ten typ niedocukrzenia występuje u osób, które nie chorują na cukrzycę, jednak cierpią na zaburzenia tolerancji glukozy na skutek insulinooporności. Nawracające epizody niedocukrzenia po posiłku rodzą realne ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 w przyszłości.
Mianem hipoglikemii reaktywnej określamy obniżenie poziomu glukozy we krwi poniżej 55-70 mg/dl (2,8 - 3,9 mmol/l) w czasie 2-4 godzin po spożytym posiłku. Przyczyny występowania tego rodzaju niedocukrzenia mogą być zróżnicowane, sprzyjają mu zbyt długie przerwy między posiłkami lub unikanie posiłków, stosowanie diety wysokowęglowodanowej i niskotłuszczowej, intensywna aktywność fizyczna, a także spożywanie alkoholu, stres i niewystarczająca ilość snu.
Na skutek zbyt niskiego poziomu cukru może pojawić się drżenie rąk, kołatanie serca, nadmierna potliwość i zaburzenia koordynacji ruchowej. Osoby zmagające się z epizodami niedocukrzenia często są nerwowe i drażliwe, mają problemy z koncentracją i zasypianiem.
Po co kontroluje się poziom cukru po jedzeniu?
W przypadku pacjentów chorych na cukrzycę i osób zaburzeniami w metabolizowaniu węglowodanów kontrolowanie glikemii poposiłkowej jest bardzo ważne. Cukrzykom regularne pomiary glikemii (przy pomocy glukometru) dostarczają informacji na temat skuteczności prowadzonego leczenia. Przekroczone normy cukru są sygnałem, że przyjęto zbyt niską dawkę insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych, lub chory nie przestrzega zaleceń lekarskich. Monitorować poziom cukru powinny także kobiety w ciąży, u których stwierdzono cukrzycę ciążową.
Niewyrównana glikemia poposiłkowa – możliwe zagrożenia
Utrzymująca się wysoki poziom cukru po jedzeniu w dłuższej perspektywie może doprowadzić do poważnych powikłań. Niewyrównana hiperglikemia grozi uszkodzeniami nerwów oraz małych i dużych naczyń krwionośnych, co doprowadzić może do nefropatii (niewydolność nerek) lub retinopatii (patologicznych zmian w siatkówce oka), jak również nadciśnienia tętniczego i miażdżycy, stopy cukrzycowej, a nawet udaru mózgu i zawału serca.
Niedocukrzenie może być równie groźne dla zdrowia pacjenta. Niedostateczne stężenie glukozy we krwi ujemnie wpływa na pracę mózgu, który reguluje wiele innych procesów i układów. Ponadto, ciężka hipoglikemia grozi utratą przytomności lub wstrząsem hipoglikemicznym, który stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.
