Owoce a cukrzyca. Jakie owoce można jeść, a jakich unikać?

Indeks i ładunek glikemiczny produktów

Indeks glikemiczny określa procentowy wzrost stężenia glukozy we krwi, jaki następuje po spożyciu 50 g węglowodanów przyswajalnych. Zależy on także od stopnia przetworzenia produktu, jego rozdrobnienia i sposobu obróbki termicznej. Kolejnym ważnym parametrem jest ładunek glikemiczny, który informuje nie tylko o tym jak wysoko rośnie poziom glukozy we krwi po spożyciu posiłku, ale także o sile odpowiedzi insulinowej na zjedzenie danej porcji produktu. Często bywa tak, że odpowiedź glikemiczna po zjedzeniu danej potrawy jest znacznie mniejsza niż wynikałoby to z wielkości indeksu glikemicznego. Przykładowo arbuz posiada wysoki indeks glikemiczny, lecz jego ładunek jest niski. Oznacza to, że dodatek arbuza do posiłku nie wpłynie negatywnie na glikemię. W praktyce należy analizować cały zjadany posiłek, a nie tylko pojedyncze produkty.

Owoce a cukrzyca

Owoce powinny znaleźć się w codziennym jadłospisie w ilości od 200 do 300 g podzielonych na 2-3 porcje ze względu na dość dużą zawartość cukrów prostych (glukozy i fruktozy). Soki owocowe należy ograniczyć lub spożywać w połączeniu z głównym posiłkiem, zawsze rozcieńczone wodą mineralną. Osoby chorujące na cukrzycę powinny wyeliminować suszone i kandyzowane owoce, które zawierają dużo cukru i są wysokokaloryczne. Zwiększoną ilość węglowodanów mają również przetwory z owoców takie jak dżemy, konfitury i słodzone syropy. Wybierając świeże owoce należy sugerować się stopniem dojrzałości produktu. Dla przykładu – mocno dojrzały banan będzie miał wyższy indeks glikemiczny od banana “zielonego”.

Kiwi a cukrzyca

Kiwi zawiera sporą zawartość cukrów prostych dlatego spożywanie tego owocu powinno być ściśle kontrolowane w diecie osób chorujących na cukrzycę. Posiada średni indeks glikemiczny w związku z czym kiwi warto spożywać dodatkowo z produktem białkowym lub źródłem tłuszczu roślinnego. Kiwi w swoim składzie posiada dużą ilość witaminy C oraz witaminy E, które należą do naturalnych antyoksydantów. Wzmacniają one układ immunologiczny oraz chronią skórę przed przedwczesnym procesem starzenia się.

Borówka amerykańska a cukrzyca 

Borówka amerykańska ze względu na liczne właściwości zdrowotne zyskała miano “superfood”. Dzięki zawartości antyoksydantów przyczynia się do obniżenia ciśnienia krwi i zmniejsza ryzyko chorób serca. Zalecana jest w diecie osób zmagających się z cukrzycą ze względu na niski indeks glikemiczny. W sezonie letnim warto również sięgać po świeże truskawki. Bogate są one również w błonnik pokarmowy, który obniża poposiłkowe stężenie cukru we krwi, pobudza pracę jelit oraz zapobiega zaparciom.

Pomarańcze a cukrzyca 

W okresie zimowym, gdy dostęp do sezonowych owoców jest utrudniony, chętnie sięgamy po owoce cytrusowe. Śmiało można włączyć do diety cukrzyka pomarańcze lub mandarynki, jednak warto zadbać, aby były one zjadane tuż po głównych posiłkach lub jako dodatek do owsianki lub jogurtu naturalnego. Cytrusy posiadają w swoim składzie przeciwutleniacze, które są niezbędne do hamowania szkodliwej aktywności wolnych rodników.

Owoce morwy białej a cukrzyca

W morwie białej obecne są aktywne biologicznie substancje (głównie flawonoidy), które mają korzystne działanie dla zdrowia. Aktywne składniki morwy białej posiadają właściwości hipoglikemizujące, co oznacza, że spowalnia trawienie węglowodanów w jelicie cienkim oraz obniża dzięki temu ich poziom we krwi.

Pomidory a cukrzyca 

Pomidory są zalecane w diecie cukrzyka, ponieważ dostarczają bardzo mało kalorii oraz mają niski indeks glikemiczny. Są ważnym źródłem likopenu oraz beta-karotenu, który w organizmie jest przekształcany w witaminę A. Dzięki dużej zawartości witamin przeciwutleniających i kwasu foliowego, włączenie pomidorów na stałe do menu może zmniejszyć ryzyko choroby wieńcowej. Warto zadbać o to aby każdy posiłek był obfity w świeże warzywa. Według japońskich naukowców obecne w czosnku aliksyna i wanadyl obniżają poziom glukozy we krwi. 

Grejpfrut a leki na cukrzycę

Powstanie interakcji składników pokarmowych z lekami zależy głównie od tego, czy są one metabolizowane przy współudziale tych samych enzymów cytochromu P-450. Aby uniknąć interakcji leku z sokiem grejpfrutowym, nie należy pić soku lub spożywać owocu grejpfruta przez co najmniej 4 godziny przed i 4 godziny po przyjęciu leku. Rozpoczynając farmakoterapię warto zapytać lekarza lub farmaceutę, czy można spożywać grejpfruty lub produkty pochodzące z tego owocu.

Jak komponować owoce w diecie cukrzyka?

Istnieją sposoby, które pozwalają obniżyć indeks glikemiczny posiłku w którym znajdują się owoce posiadające wyższy IG dzięki temu nie trzeba z nich rezygnować. 

Metody na obniżenie indeksu glikemicznego:

• dodatek do owoców produktów bogatych w białko: jogurtu naturalnego, kefiru, serka wiejskiego czy twarogu;
• dodatek tłuszczów roślinnych: orzechów, nasion, pestek;
• wybieranie owoców sezonowych o mniejszym stopniu dojrzałości;
• unikania rozdrabniania (blendowania, ścierania),
• spożywanie owoców  do głównych odpowiednio skomponowanych potraw.

Osoby zmagające się z cukrzycą nie powinny rezygnować z owoców, ponieważ są one źródłem witamin oraz błonnika pokarmowego. Błonnik występuje również w postaci preparatów dostępnych w aptece, do których zaliczyć można: Błonnik Walmark, Błonnik z ananasem Apteo, Błonnik witalny Intenson, Błonnik jabłkowy, Błonnik Owsiany, Solgar błonnik multiple fibre formuła. Warto wybierać świeże, sezonowe owoce, a zimą korzystać z mrożonek, które można w różny sposób wkomponować do posiłków. Jeżeli mamy kłopot ze skomponowaniem dobrze zbilansowanych posiłków, warto zwrócić się o pomoc do wykwalifikowanego dietetyka, który ułoży jadłospis dopasowany do naszego stanu zdrowia i stylu życia.

Dostępność tych i innych preparatów można sprawdzić bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.

Autor