Ablacja serca – czym jest i kiedy się ją przeprowadza?

Na czym polega ablacja serca?

Serce posiada swój naturalny rozrusznik – węzeł zatokowo-przedsionkowy, wchodzący w skład układu bodźco-przewodzącego. Rozrusznik ten posiada zdolność do wytwarzania wyładowań elektrycznych, które rozchodząc się po sercu i odpowiadają za jego regularną pracę, czyli rytm. Czasem jednak dochodzi do zaburzeń pracy układu bodźco-przewodzącego, serce zaczyna pracować w nieregularnym rytmie, co prowadzi do wielu poważnych powikłań. 

Ablacja jest to małoinwazyjny, przezskórny zabieg polegający na wytworzeniu mikrouszkodzenia/blizny, która ma na celu zablokowanie drogi nieprawidłowego przewodzenia impulsów elektrycznych w sercu. Zabieg ten przeprowadza się za pomocą specjalnych elektrod ablacyjnych. Możemy wyróżnić dwie metody ablacji serca:

• ablacja prądem o częstotliwości radiowej, przeprowadzana za pomocą elektrody klasycznej lub wielopunktowej, których końcówki rozgrzewane są do temperatury ok. 40-70 stopni,
• krioablacja, przeprowadzana za pomocą elektrod ochładzanych podtlenkiem azotu lub solą oraz cewnika balonowego, osiągających temperaturę od - 30 do -80 stopni. 

Elektrody wprowadzane są do serca zazwyczaj przez żyłę udową w okolicy pachwiny, zaś sam zabieg poprzedzony jest badaniem elektrofizjologicznym. Podczas zabiegu ablacji pacjent pozostaje przytomny. Czas trwania procedury zależy od rodzaju leczonej arytmii oraz doświadczenia kardiochirurga – zazwyczaj trwa od 2-4 godzin. Jest to zabieg wysoce specjalistyczny, wykonywany jedynie przez niewielką liczbę chirurgów w Polsce.

Jak należy się przygotować do zabiegu ablacji?

Proces przygotowania do zabiegu zależy w dużej mierze od rodzaju arytmii oraz zastosowanej metody ablacji. Do zabiegu kwalifikuje specjalista kardiolog, który dobiera odpowiednio leczenie przeciwzakrzepowe oraz antyarytmicznie, pozwalające zminimalizować ryzyko wystąpienia ewentualnych powikłań. Pacjent zgłaszając się na zabieg powinien być na czczo przez co najmniej 6 godzin oraz mieć przy sobie pełną dokumentację medyczną (informacje o grupie krwi, wyniki badań krwi, zapisy elektrokardiograficzne, aktualne badanie echokardiograficzne, wykaz przyjmowanych leków, informacje o szczepieniach na WZW B). 

Dostępność wybranych preparatów w najbliższej aptece, bez wychodzenia z domu, sprawdzisz na portalu KtoMaLek.pl.

Bezpośrednio przed zabiegiem ablacji przeprowadzane jest badanie elektrofizjologiczne EPS. Pozwala ono na wyznaczenie mapy rozchodzenia się impulsów w sercu, dzięki czemu chirurg przeprowadzający operację może dokładnie określić, w którym miejscu wykonać zabieg.

Badanie polega na umieszczeniu w naczyniach krwionośnych specjalnych rurek - koszulek, przez które wprowadzane są elektrody podłączone do urządzeń monitorujących pracę serca. Podczas badania pacjent jest cały czas przytomny, zastosowane jest jedynie znieczulenie miejscowe. Bezpośrednio po nim przeprowadzana jest ablacja.

Kiedy przeprowadza się ablację serca?

Najczęściej zabieg ablacji przeprowadza się u osób z:

• migotaniem przedsionków,
• trzepotaniem przedsionków;,
• nadkomorowymi i komorowymi zaburzeniami pracy serca.

Jakie są powikłania po zabiegu ablacji?

Ablacja, jak każdy zabieg, niesie ze sobą ryzyko wystąpienia powikłań, choć zdarzają się one stosunkowo rzadko. Mogą one dotyczyć samego miejsca wprowadzania elektrod (pachwiny, szyi czy okolicy podobojczykowej), gdzie dochodzi do powstawania krwiaków, odmy, tętniaków rzekomych, przetok tętniczo-żylnych. W nielicznych przypadkach może również dojść do bezpośredniego uszkodzenia serca, na przykład uszkodzenia zastawek, tamponady serca, czy perforacji osierdzia.

Czy ablacja serca jest skuteczna?

Niezależnie od zastosowanej metody, w ciągu 3 miesięcy od wykonania ablacji może dochodzić do częstszych epizodów arytmii, zwłaszcza migotania przedsionków. Nie świadczy to jednak o nieskuteczności zabiegu. Uważa się, że po około 3 miesiącach dochodzi do wytworzenia pożądanej blizny, która blokuje przewodzenie impulsów elektrycznych powodujących arytmię, dlatego należy uzbroić się w cierpliwość. Skuteczność zabiegu zależy w dużej mierze od rodzaju arytmii, zastosowanej metody oraz doświadczenia ośrodka przeprowadzającego ablację. W przypadku migotania przedsionków wynosi 60-90%, w pozostałych typach arytmii waha się od 70-95%. W większości przypadków można liczyć na trwałe wyleczenie choroby oraz poprawę komfortu życia.