Puls – czym jest i dlaczego pomiary pulsu są takie ważne?

Redakcja KtoMaLek.pl 2021-04-06 10:30
Grafika przedstawia anatomiczny rysunek serca oraz czerwoną linię ilustrującą puls

Puls potocznie zwany tętnem obrazuje nam jak szybko serce pompuje krew do wszystkich organów ciała. Jest to podstawowy wyznacznik funkcji życiowych. Dzięki niemu możemy szybko ustalić czy praca mięśnia sercowego jest prawidłowa oraz określić ilość uderzeń serca na minutę. Czym dokładnie jest puls? Dlaczego częste wykonywanie pomiarów pulsu jest ważne dla naszego zdrowia?

Czym jest puls?

Puls to rytmiczny ruch naczyń krwionośnych, polegający na rozciąganiu oraz kurczeniu się ich ścian pod wpływem płynącej w nich krwi. Wartości tętna określane są w ilościach uderzeń serca na minutę. Na tej podstawie można określić czy nasze serce pracuje z odpowiednią częstotliwością.

Jakie są normy tętna?

Prawidłowe wartości tętna spoczynkowego mieszczą się w przedziale 70-75 uderzeń na minutę. Jest to tylko wartość orientacyjna, gdyż w zależności od wieku, płci, kondycji oraz wykonywanych czynności wartości te mogą być inne. Tak więc liczba wyczuwalnych uderzeń na minutę różni się dla grup wiekowych i wynoszą one odpowiednio:

  • 110-150 uderzeń/minutę u płodu;
  • 130 uderzeń/minutę u niemowląt;
  • 100 uderzeń/minutę u dzieci;
  • 85 uderzeń/minutę u młodzieży;
  • 70-75 uderzeń/minutę u dorosłych;
  • 60 uderzeń/minutę u osób starszych.

Jak prawidłowo mierzyć puls?

Aby precyzyjnie określić liczbę uderzeń na minutę należy zrobić to w miejscu, gdzie jest ono najwyraźniej wyczuwalne. Pomiaru dokonuje się najczęściej na tętnicy:

  • promieniowej,
  • szyjnej zewnętrznej,
  • ramiennej,
  • udowej,
  • podkolanowej,
  • skroniowej,
  • grzbietowej stopy.

Puls mierzy się przykładając opuszki dwóch palców do tętnicy uciskając ją, a następnie liczy się ilość uderzeń serca w czasie jednej minuty. Do pomiarów tętna można wykorzystać również sprzęt dostępny w aptece: ciśnieniomierze (OMRON Ciśnieniomierz naramienny M2 Basic wskaźnik nieregularnego bicia sercaCiśnieniomierz nadgarstkowy BRAUN iCheck 7, Ciśnieniomierz naramienny Braun ExactFit 1 BUA5000EU / MY20) oraz pulsoksymetry (Pulsoksymetr PRECISIANA PULMOXI, Pulsoksymetr Garatherm oxy control, Pulsoksymetr Microlife OXY 300 na palec). Dostępność tych oraz wielu innych preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.

Dlaczego pomiary pulsu są ważne?

Dzięki regularnym pomiarom jesteśmy w stanie określić:

  • stopień wytrenowania organizmu – im osoba ma lepszą kondycję fizyczną tym liczba uderzeń serca na minutę jest mniejsza,
  • określenie sprawności sercowo – naczyniowej,
  • ryzyko rozwoju chorób układu krwionośnego – tętno powyżej 80 uderzeń na minutę sprzyja rozwojowi wielu chorób.

Im szybciej zaobserwujemy nieprawidłowe wartości tętna, tym większa szansa na powodzenie w leczeniu zaistniałego problemu zdrowotnego i uregulowanie pracy serca.

Jakie są przyczyny podwyższonego pulsu?

Za wysoki puls serca – tachykardia (częstoskurcz) oznacza ilość uderzeń na minutę powyżej 100. Może być to spowodowane:

  • stosowaniem używek – palenie papierosów, nadużywanie alkoholu;
  • stresem;
  • odwodnieniem;
  • krwotokiem;
  • nadczynnością tarczycy;
  • niewydolnością układu oddechowego;
  • anemią;
  • stanami nerwicowymi;
  • niewłaściwą dietą – zbyt duża ilość cukru;
  • brakiem aktywności fizycznej.

Aby szybko obniżyć puls należy sięgnąć po szklankę zimnej wody. Uregulowaniu wartości tętna sprzyja zdrowa dieta oraz aktywność fizyczna.

Co mogą oznaczać niskie wartości pulsu?

Niskie wartości tętna (bradykardia) określa się gdy liczba uderzeń serca na minutę jest poniżej 60. Wartości takie często spotykane są u osób regularnie uprawiających sport – wówczas nie jest to sytuacja patologiczna. Jeśli jednak nie zaliczasz się do grupy osób aktywnych fizycznie, a tętno jest zbyt niskie należy pilnie skontaktować się z lekarzem. Niskie wartości tętna mogą być przejawem nieprawidłowej budowy serca, chorób metabolicznych oraz wysokiego ciśnienia śródczaszkowego. Może być również skutkiem niedotlenienia – jest to stan, który objawia się zawrotami głowy, omdleniami oraz ogólnym osłabieniem.

Zarówno zbyt wysokie jak i za niskie wartości pulsu są niewskazane i powinny stanowić alarm ze strony układu sercowo-naczyniowego. Częste monitorowanie tętna posłuży nam jako wskaźnik czy nasze serce pracuje prawidłowo. Odpowiednia dieta oraz aktywność fizyczna sprzyjają utrzymaniu pracy serca na jak najlepszym poziomie dlatego warto o tym pamiętać! W sytuacji stosowania używek takich jak papierosy czy alkohol należy rozważyć całkowitą ich rezygnację.


Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Więcej artykułów