Jakie badania na tarczycę wykonywać?

Badania, które sprawdzają stan tarczycy można podzielić na kilka kategorii – inną diagnostykę wykonuje się w ramach profilaktyki, a inną w celu monitorowania leczenia. Jakie są symptomy, które powinny skłonić do badań na tarczycę? Czy bez skierowania od lekarza warto wykonywać rozszerzoną diagnostykę tarczycy?

Kobieta trzyma się za bolącą szyję. Ręce lekarza w rękawiczkach trzymają wynik badania na tarczycę.

Badania na tarczycę – grupy ryzyka

Pracę tarczycy dobrze jest regularnie sprawdzać, wykonując raz w roku badania profilaktyczne. W grupie ryzyka są przede wszystkim młode kobiety, ponieważ to u nich najczęściej diagnozuje się choroby tarczycy. Większą czujność powinny mieć te, u których ktoś w najbliższej rodzinie choruje na schorzenia tarczycy oraz te, które doświadczają już innych zaburzeń hormonalnych np. mają zespół policystycznych jajników, hiperprolaktynemię czy insulinooporność. Warto pamiętać, że skuteczna profilaktyka to, oprócz regularnych badań, również zdrowy styl życia. Aktywność fizyczna i różnorodna, zbilansowana dieta są niezbędnymi elementami. Pracę tarczycy wspierają m.in. kwasy omega 3. W żywności znajdziemy je m.in. w tłustych rybach morskich, awokado, siemieniu lnianym czy orzechach włoskich. Jeżeli nie spożywamy takich produktów warto sięgnąć po suplementy diety z kwasami omega 3, które dostępne są w aptekach, np.: Olimp Gold Omega 3 Plus, Nordic Naturals Omega 3, Solgar Omega 3, Omega 3 Max Colfarm. Dostępność tych oraz innych preparatów w najbliższej aptece znajdziesz bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.  

Badania na tarczycę u kobiet w okresie menopauzy – czy potrzebne?

Statystycznie choroby tarczycy zdecydowanie częściej dotykają kobiet w wieku rozrodczym. Jednak okres okołomenopauzalny nie zwalnia z profilaktycznych badań, w tym hormonu TSH. Wiele objawów związanych z zaburzoną pracą tarczycy jest zbieżna z objawami występującymi w okresie menopauzy, dlatego tym bardziej warto sprawdzać profilaktycznie jej pracę.

Badania na tarczycę – najczęstsze objawy schorzeń tarczycy

Choroby tarczycy mogą dawać szereg nieprzyjemnych objawów, do których należą:

  • nagły przyrost/spadek masy ciała;
  • zmęczenie (pomimo odpowiedniej ilości snu);
  • wypadanie włosów;
  • uczucie zimna/gorąca;
  • nadmierna potliwość;
  • zmiany nastroju;
  • depresja;
  • nawracające infekcje;
  • drżenie rąk;
  • zaburzenia miesiączkowania;
  • osłabienie siły mięśni.

Warto pamiętać, że szybkie wykrycie problemów z tarczycą i tym samym szybsze wdrożenie leczenia, to również szybsze ustąpienie negatywnych skutków rozchwianej gospodarki hormonalnej tarczycy.

Badania na tarczycę – podstawowe badania laboratoryjne

W celu diagnostyki chorób tarczycy najczęściej wykonuje się:

  • ocenę stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) – produkowany jest przez przysadkę mózgową, a jego zmiany w surowicy są najczulszym wskaźnikiem zaburzeń w pracy tarczycy, ponieważ rolą tego hormonu jest pobudzanie gruczołu tarczowego,
  • ocenę wolnej tyroksyny (fT4) – jest to główny produkt metaboliczny gruczołu tarczowego,
  • ocenę wolnej frakcji trijodotyroniny fT3 – jest to aktywny hormon tarczycy.

 

PARAMETR WARTOŚCI REFERENCYJNE CO OZNACZAJĄ WARTOŚCI PODWYŻSZONE CO OZNACZAJĄ WARTOŚCI OBNIŻONE
TSH 0,4 – 4,0 mlU/l obserwuje się w pierwotnej niedoczynności tarczycy oraz w nadczynności tarczycy pochodzenia ośrodkowego obserwuje się w pierwotnej nadczynności tarczycy oraz niedoczynności tarczycy pochodzenia ośrodkowego
fT3 1,5 – 4 ng/l świadczyć będą o nadczynności tarczycy świadczyć będą o niedoczynności tarczycy
fT4 8 – 20 ng/l świadczyć będą o nadczynności tarczycy świadczyć będą o niedoczynności tarczycy

Badania na tarczycę – czy warto wykonywać bez konsultacji lekarskiej?

Na podstawowe badania może, a nawet powinien skierować lekarz rodzinny w ramach profilaktyki, a także w sytuacji, w której z zebranego wywiadu z pacjentem podejrzewa schorzenia tarczycy. Dopiero przy nieprawidłowościach w podstawowych badaniach, lekarz kieruje do specjalisty, czyli endokrynologa. Może on zlecić wykonanie dodatkowych badań w celu dalszej diagnostyki tarczycy. Należą do nich oznaczenie różnej klasy przeciwciał oraz USG tarczycy:

  • anty-TPO – przeciwciała antyperoksydazowe, występujące w chorobie Hashimoto, chorobie Gravesa - Basedova i poporodowym zapaleniu tarczycy;
  • anty-TSHR – przeciwciała charakterystyczne dla choroby Gravesa - Basedova;
  • anty-Tg – przeciwciała charakterystyczne dla choroby Hashimoto;
  • USG tarczycy – w celu oceny lokalizacji gruczołu, jego budowy i wielkości oraz wykrycia np. guzków występujących na gruczole oraz w celu monitorowania leczenia.

Autor

Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.

Zobacz wszystkie artykuły Redakcja KtoMaLek.pl

Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Kategorie:  Tarczyca

Więcej artykułów