Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) - przyczyny, objawy, leczenie, dieta

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - czym jest?

WZJG jest rozlanym, przewlekłym i nieswoistym stanem zapalnym mogącym objąć całą okrężnicę. Najczęstsze miejsca lokalizacji to odbytnica i lewa okrężnica, w którym proces zapalny jest ograniczony do błony śluzowej i powierzchniowych warstw błony podśluzowej, charakteryzującym się powstawaniem owrzodzeń. WZJG najczęściej przebiega w postaci ostrych rzutów i remisji.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - przyczyny

Etiologia choroby nie jest do końca poznana. Uważa się, że jest to alergiczna odpowiedź organizmu na nieswoisty alergen, np. bakteryjny. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego zaliczane jest do chorób psychosomatycznych, to znaczy, że w istocie wystąpienia choroby znaczącą rolę odgrywa czynnik neurogenny. Występuje zarówno u dorosłych, jak i dzieci. 

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - objawy

Początkowo objawy WZJG mogą mieć charakter łagodny. Do podstawowych objawów należą:

• podwyższona temperatura ciała;
• brak łaknienia;
• śluzowate stolce;
• zmniejszona masa ciała;
• niedokrwistość.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego również zaczyna się objawami ze strony układu pokarmowego jak: bóle w jamie brzusznej z parciem na stolec, biegunki śluzowo-krwawe prowadzące do dużej utraty płynów, elektrolitów, białek, tłuszczu i krwi. Występuje podwyższona temperatura ciała oraz ogólne osłabienie. Chorobę charakteryzują okresy remisji i nawroty.  

Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

Chorzy z ciężką postacią WZJG wymagają leczenia szpitalnego, natomiast chorzy z postacią łagodną, zwłaszcza ograniczoną do odbytnicy lub lewej okrężnicy, mogą być leczeni ambulatoryjnie, również w poradni lekarza rodzinnego. W umiarkowanym i ciężkim rzucie choroby stosuje się glukokortykosteroidy, leki immunosupresyjne oraz preparaty kwasu aminosalicylowego.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego a dieta

Dieta w WZJG zależy od etapu choroby i jej przebiegu. W okresie ostrym często stosuje się leczenie żywieniowe drogą pozajelitową (dożylną). Równocześnie drogą doustną podaje się zbilansowane bezresztkowe diety przemysłowe oparte na wolnych aminokwasach i krótkołańcuchowych peptydach lub hydrolizatach białek. Po ustąpieniu ostrych objawów rozpoczyna się żywienie produktami naturalnymi. Początkowo podaje się słabą herbatę, napar z mięty (Mięta Cephamed, Mięta fix Tylko Natura), rumianku (Ziółko Rumianek, Rumianek fix Tylko Natura), galaretki owocowe bez cukru, marchewkę oraz ziemniaki puree, a następnie sucharki, bułki, ryż, jaja na miękko i gotowane chude mięso mielone. 

Gdy objawy chorobowe ustępują, wprowadza się dietę łatwostrawną, niskotłuszczową, z ograniczeniem błonnika pokarmowego, ze zwiększona ilością białka. Z diety należy wykluczyć potrawy: tłuste, ciężkostrawne, wzdymające (między innymi czosnek i cebulę), długo zalegające w żołądku czy ostro przyprawione. Ponadto, warto zrezygnować z alkoholu, kawy naturalnej, mocnej herbaty, przetworów owocowych na cukrze i miodzie (w większych ilościach). Świeże warzywa i owoce należy ograniczać i zastępować je gotowanymi produktami. Po mleko i produkty mleczne warto sięgać jedynie wtedy, gdy nie powodują dolegliwości związanych z przewodem pokarmowym, np. biegunka, wzdęcia, gazy, bóle brzucha. Należy wprowadzać fermentowane produkty mleczne minimum 1 raz dziennie, np. maślankę, jogurt naturalny, kefir. Warto wprowadzić do diety roztwór z siemienia lnianego oraz olej lniany, które w swoim składzie zawierają kwasy omega-3. Aby nie obciążać żołądka zaleca się spożywanie posiłków w małych objętościach, 5-6 razy na dobę. Istotnym elementem jest także umiejętne dobranie probiotyków. W tym celu należy skonsultować się z lekarzem, który pomoże w wyborze odpowiedniego preparatu. 

Dostępność tych oraz wielu innych preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Bibliografia:

1. Gonciarz M., i in. (2017). Wytyczne postępowania z chorymi na nieswoiste choroby zapalne jelit w praktyce lekarza rodzinnego. Wytyczne dla POZ. Lekarz POZ 1, s. 2,3. 
2. Bartnik W. (2013). Zakażenia i nieswoiste zapalenia jelit. Gastroenterologia Kliniczna tom 5, nr 2–3, s. 55–67.