Kiedy wskazane jest USG węzłów chłonnych? Jak przygotować się do badania?
Węzły chłonne to niewielkie struktury, występujące w obrębie całego ciała. Tworzą one część układu limfatycznego, którego zadaniem w organizmie jest tworzenie obronnych „filtrów” przed drobnoustrojami. W wielu przypadkach dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych. Choć najczęściej przyczyną ich powiększenia jest łagodna infekcja, a objaw ten przemija po ustąpieniu choroby, w przypadku gdy coś nas niepokoi, warto zgłosić się do lekarza. U niektórych pacjentów może być konieczne przeprowadzenie USG węzłów chłonnych. Kiedy należy wykonać takie badanie? Jak przygotować się do USG węzłów chłonnych?
Czym są węzły chłonne i jaką pełnią funkcje w organizmie?
Węzły chłonne to niewielkie struktury, licznie występujące w organizmie, wchodzące w skład układu limfatycznego. Umiejscowione są w obrębie całego ciała i pełnią głównie funkcję obronną. Węzły chłonne odpowiadają za wychwytywanie i unieszkodliwianie komórek patologicznych, m.in. bakterii, wirusów oraz komórek nowotworowych.
Gdzie są węzły chłonne?
Węzły chłonne występują w obrębie całego ciała. Ich największe skupiska znajdują się m.in.:
- pod żuchwą,
- w okolicy szyi,
- w okolicy dołów pachowych,
- w jamie brzusznej,
- w okolicy pachwin,
- w okolicy dołów podkolanowych.
Powiększenie węzłów chłonnych (limfadenopatia)
Węzły chłonne mogą ulec powiększeniu i zdarza się to stosunkowo często. Mówi się wówczas często o zapaleniu węzłów chłonnych. Węzły chłonne powiększają się w momencie zwiększenia liczby prawidłowych limfocytów w ich obrębie. Uważa się, że węzeł jest powiększony w przypadku przekroczenia wymiaru średnicy 1 cm. Istnieje jednak kilka wyjątków, dla których zakres ten jest inny - węzły chłonne pachwinowe nie powinny przekraczać średnicy 1,5 cm, a w okolicy chrząstki tarczowatej krtani 0,5 cm.
Powiększone węzły chłonne (limfadenopatia) - przyczyny
Powiększenie węzłów chłonnych najczęściej spowodowane jest łagodnymi infekcjami, choć istnieją również przyczyny nieinfekcyjne tego stanu rzeczy.
Przyczyny infekcyjne powiększenia węzłów chłonnych
Podczas infekcji dochodzi często do powiększenia i tkliwości węzłów chłonnych, a także niewielkiego zaczerwienienia skóry w ich obrębie. Zmianie ulegają wówczas węzły chłonne zlokalizowane najbliżej okolicy zajętej chorobowo.
Wśród chorób infekcyjnych, powodujących powiększenie węzłów chłonnych wyróżnia się m.in. anginę, odrę, różyczkę, ospę wietrzną, półpasiec czy toksoplazmozę. W zależności od przyczyny należy sięgnąć po odpowiednie preparaty lecznicze, aby zwalczyć infekcję. Najczęściej stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (zawierające np. ibuprofen) w celu zmniejszenia obrzęku i tkliwości. Pacjenci niejednokrotnie sięgają także po leki przeciwgorączkowe, jeśli występuje u nich podwyższona temperatura ciała (np. paracetamol).
Niezbędne preparaty znajdziesz i zarezerwujesz w wybranych aptekach za pomocą portalu KtoMaLek.pl.
Powiększone węzły chłonne szyjne najczęściej wskazują na infekcje górnych dróg oddechowych, zapalenie ślinianek lub jamy ustnej, a także nowotwory układu krwiotwórczego np.białaczki czy chłoniaków. Powiększone węzły chłonne pachwinowe mogą natomiast sugerować obecność choroby przenoszonej drogą płciową, toksoplazmozy, cytomegalii czy róży.
Nieinfekcyjne przyczyny powiększenia węzłów chłonnych
Wśród niezakaźnych przyczyn powiększenia węzłów chłonnych wymienia się m.in. sarkoidozę, nowotwory czy nadwrażliwość na leki. Objaw ten mogą dawać także choroby autoimmunologiczne, np. reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń rumieniowaty układowy.
USG węzłów chłonnych
USG węzłów chłonnych jest badaniem diagnostycznym. Wykonuje się je w przypadku podejrzeń nieprawidłowości w obrębie węzłów chłonnych oraz trudności z określeniem przyczyny takiego stanu. Badanie to pozwala na szczegółową ocenę budowy i wielkości węzłów chłonnych, co stanowi niezwykle istotną informację diagnostyczną.
Jak się przygotować do USG węzłów chłonnych
Do badania USG węzłów chłonnych nie jest potrzebne specjalne przygotowanie. Pacjent może się na nie zgłosić o dowolnej porze dnia. W zależności od lokalizacji badanych węzłów, może być poproszony o ściągnięcie ubrania czy biżuterii z danej okolicy, dlatego warto ubrać się swobodnie. Badanie trwa kilka-kilkanaście minut i jest całkowicie bezbolesne. Wynik USG węzłów chłonnych jest dostępny zaraz po jego wykonaniu. Warto z wynikiem udać się na konsultację do lekarza prowadzącego, w celu weryfikacji całości zleconych badań i ich wyników.
Bibliografia:
- Karlikowska-Skwarnik, M. (2022). Powiększone węzły chłonne - lokalizacja, przyczyny, badania, leczenie. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/170512,powiekszone-wezly-chlonne. (Dostęp: 19.02.2023 r.).
- Kuliczkowski, K. (2013). Diagnostyka różnicowa powiększonych węzłów chłonnych w praktyce lekarza rodzinnego. Family Medicine & Primary Care Review, 15, 2, s. 231–232.
- Batko, T., Kosiak, W. (2013). Zastosowanie badań ultrasonograficznych węzłów chłonnych u dzieci i młodzieży w gabinecie lekarza rodzinnego i pediatry – na podstawie doświadczeń własnych. Developmental Period Medicine, XVII, 2.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.
