Węzły chłonne – czym są? Co zrobić, gdy węzły chłonne są powiększone?

Rodzaje węzłów chłonnych

Węzły chłonne są elementem układu limfatycznego i odgrywają niezwykle istotną rolę w organizmie człowieka. Rozmieszczone są na całym ciele w przebiegu naczyń limfatycznych, którymi transportowana jest limfa. Ich główne skupiska znajdują się pod pachami, w pachwinach, na szyi, w pobliżu zatok, za uszami oraz w okolicy żuchwy. Ze względu na lokalizację wyróżnia się:

• Węzły chłonne obwodowe – znajdują się tuż pod skórą i są łatwe do zbadania. Należą do nich np. węzły szyjne, podżuchwowe, pachwinowe lub karkowe.
• Węzły chłonne głębokie – umiejscowione są głębiej, w okolicy narządów wewnętrznych. Do ich zbadania niezbędne jest wykonanie specjalistycznych badań jak: tomografia, limfogram, RTG lub USG. Do tego rodzaju zalicza się węzły podłopatkowe, wątrobowe, pęcherzowe.

Funkcje węzłów chłonnych

Węzły chłonne pełnią ważną funkcję obronną organizmu, która polega na filtracji limfy oraz wytwarzaniu limfocytów. Te niewielkie struktury odpowiedzialne są za rozpoznanie i usunięcie patogenów takich jak: bakterie, wirusy, grzyby czy pasożyty. Do powiększenia węzłów chłonnych dochodzi, gdy limfa ulega zastojowi, a znajdujące się w nich komórki odpornościowe namnażają się, aby zwalczyć chorobę. Często towarzyszy temu gorączka, katar, ból gardła, ból w obrębie węzła oraz ogólne osłabienie.

Przyczyny powiększonych węzłów chłonnych

Powiększenie węzłów chłonnych (limfadenopatia) zazwyczaj towarzyszy niegroźnej infekcji bakteryjnej lub wirusowej, ale może też świadczyć o poważnej chorobie, dlatego nie należy samodzielnie stawiać diagnozy – warto udać się do lekarza rodzinnego, zwłaszcza jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas (powyżej 2 tygodni). Przyczyn powiększenia węzłów chłonnych jest wiele, dzieli się je na infekcyjne i nieinfekcyjne.

Infekcyjne przyczyny powiększenia węzłów chłonnych

• Choroby bakteryjne – najczęstsze infekcje bakteryjne będące przyczyną powiększenia węzłów chłonnych to angina, gruźlica, szkarlatyna, kiła oraz zakażenie gronkowcem.
• Choroby wirusowe – do chorób o podłożu wirusowym przyczyniających się do limfadenopatii zalicza się m.in. ospę wietrzną, odrę, różyczkę, półpaśca, mononukleozę, cytomegalię oraz AIDS.
• Choroby grzybicze – histoplazmoza i blastomykoza i kryptokokoza to przykłady zakażeń grzybiczych, których jednym z objawów jest powiększenie węzłów chłonnych.

Nieinfekcyjne przyczyny powiększenia węzłów chłonnych

• Choroby nowotworowe – powodem powiększenia węzłów mogą być nowotwory szpiku kostnego, układu chłonnego, krwi oraz przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych.
• Choroby autoimmunologiczne – limfadenopatia może wystąpić w przebiegu chorób podczas których układ immunologiczny atakuje swój własny organizm np. toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).
• Sarkoidoza – obrzęk węzłów chłonnych towarzyszy także sarkoidozie, czyli chorobie podczas której dochodzi do nadmiernej produkcji komórek odpornościowych i gromadzenia się ich w obrębie węzłów chłonnych.
• Histiocytoza – nadmierna produkcja histiocytów prowadzi do uszkodzenia tkanek i narządów, a towarzyszy temu powiększenie węzłów chłonnych, wątroby i śledziony.
• Reakcja na leki – rozrost węzłów chłonnych może być niepożądaną reakcją na niektóre leki stosowane np. w leczeniu padaczki (fenobarbital), dny moczanowej (allopurynol), infekcjach bakteryjnych (sulfonamidy).
• Reakcja poszczepienna – powiększenie węzłów chłonnych może być reakcją na szczepienie np. na gruźlicę, odrę czy różyczkę.

Jak radzić sobie z powiększonymi węzłami?

Powiększonych węzłów chłonnych nie należy leczyć samodzielnie, szczególnie jeśli towarzyszą im jakiekolwiek niepokojące objawy. Najlepiej jak najszybciej udać się do lekarza rodzinnego, który przeprowadzi wywiad, wykona niezbędne badania i ustali przyczynę, a jeśli będzie taka potrzeba zaleci odpowiednie, dalsze postępowanie.

Samodzielnie można złagodzić ból i obrzęk stosując naturalne metody. Ulgę przynoszą okłady ze skrzypu polnego (DOZ Zielnik Skrzyp polny, Zioł.Ziele Skrzypu, Ziele skrzypu HERBAPOL), nagietka (Zioł. Kwiat nagietka FLOS, Zioł. FIX nagietek) oraz kory dębu (Zioł kora dębowa, Zioł. FIX kora dębu). Zaleca się również herbatki ziołowe z szałwii lub kłącza tataraku oraz smarowanie obolałych miejsc olejkiem majerankowym. 

Pamiętaj, że dostępność tych produktów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić w serwisie KtoMaLek.pl.

Autor