Choroby autoimmunologiczne – rodzaje, diagnostyka, leczenie

Choroby autoimmunologiczne – wybrane rodzaje

Choroby autoimmunologiczne stanowią grupę wielu chorób dotykających układ odpornościowy. Wśród nich najczęściej spotykane są: Hashimoto, stwardnienie rozsiane, celiakia, bielactwo, zespół Sjogrena, choroba Gravesa-Basedowa oraz toczeń. W tym artykule pokrótce omówimy każdą z tych chorób.

Hashimoto

Choroba Hashimoto jest to przewlekłe zapalenie gruczołu tarczowego. W tym wypadku układ immunologiczny atakuje komórki tarczycy, powodując najczęściej jej niedoczynność (poprzez uszkodzenia miąższu gruczołu). Objawami choroby są:

• permanentne uczucie zimna (szczególnie w obrębie stóp i dłoni);
• kruchość i łamliwość paznokci;
• wypadanie włosów;
• zaburzenia cykli menstruacyjnych;
• trudności z zajściem w ciążę.

Rozpoznanie choroby Hashimoto następuje po wykonaniu odpowiednich badań. Głównym parametrem mogącym wskazywać na chorobę Hashimoto jest występowanie przeciwciał anty-TPO. 

Stwardnienie rozsiane

Jest to choroba która powoduje uszkodzenia mieliny otaczającej włókna nerwowe ośrodkowego układu nerwowego. W skutek rozwijającej się choroby, impulsy nerwowe nie są prawidłowo przesyłane. Z czasem dochodzi do tak poważnego uszkodzenia, że całe włókno nerwowe zostaje zniszczone. W miejscu gdzie powinna być mielina tworzy się twarda tkanka bliznowata – stąd nazwa choroby. Wraz z postępem stwardnienia rozsianego poszczególne części ciała ulegają dysfunkcji. Choroba ta jest nieuleczalna, a stosowane terapie mogą jedynie opóźnić jej postępujący charakter.

Celiakia

U osób chorujących na celiakię występuje trwała nietolerancja glutenu – białka występującego w zbożach np. pszenicy, jęczmieniu, życie. Objawami celiakii są:

• biegunka;
• wzdęcia;
• ból brzucha;
• ogólne osłabienie;
• anemia;
• niska odporność.

W sytuacji, gdy nie wykluczymy z diety glutenu może dojść do zaniku kosmków jelitowych, a co za tym idzie wchłanianie substancji odżywczych (w tym witamin i minerałów) będzie bardzo zaburzone – może to doprowadzić do niedożywienia.

Bielactwo

Choroba ta polega na braku melaniny – barwnika skóry, wskutek czego na ciele pojawiają się odbarwienia w kształcenie plam hipopigmentacyjnych. Plamy te mogą występować w każdym miejscu na ciele, lecz najczęściej obserwuje się ich obecność w okolicach szyi, pach, dłoni, ust czy nosa. Wraz z plamami na skórze często u osób cierpiących na bielactwo obserwuje się także siwienie włosów – w wyniku zaniku ich naturalnego barwnika.

Zespół Sjogrena

Podczas tej choroby organizm produkuje przeciwciała niszczące własne białka. Skutkiem tego jest zapalenie oraz uszkodzenie gruczołów wydzielania zewnętrznego oraz innych narządów ciała. Dotknięty chorobą gruczoł łzowy oraz ślinowy produkują za mało wydzieliny przez co w gałce ocznej może rozwinąć się suche zapalenie spojówek, a w jamie ustnej występuje ciągłe uczucie suchości.

Choroba Gravesa-Basedowa

U osób z chorobą Gravesa-Basedowa występuje atakowanie komórek tarczycy przez własny układ odpornościowy. Jest to choroba podobna do Hashimoto, lecz charakteryzuje się obecnością innych przeciwciał – obecne są wówczas przeciwciała TRAb. W jej przebiegu mamy do czynienia z występowaniem długo utrzymującego się stanu nadczynności tarczycy. Objawy choroby to:

• wytrzeszcz oczu;
• obrzęki w okolicach palców głównie dłoni;
• zgrubienie kości palców;
• obrzęk przedgoleniowy.

Toczeń

Charakterystycznym objawem choroby zwanej toczniem rumieniowatym układowym są zmiany skórne pojawiające się na twarzy. Często choroba ta pierwotnie mylona jest z występowaniem trądziku różowatego, lecz dzięki odpowiednim badaniom można ją precyzyjnie zdiagnozować. Zmiany skórne pojawiają się pod wpływem promieni słonecznych najczęściej w okolicy skroniowo-jarzmowej. Charakterystycznymi objawami tocznia są:

• bóle mięśniowo-stawowe;
• zaburzenia układu nerwowego;
• nadwrażliwość na światło;
• zaburzenia funkcji komórek krwi oraz szpiku kostnego;
• kłębuszkowe zapalenie nerek;
• stany zapalne w obrębie błon surowiczych osierdzia opłucnej oraz otrzewnej.

Diagnostyka chorób autoimmunologicznych

Oprócz badań podstawowych, które powinniśmy wykonywać co najmniej raz do roku w celu diagnostyki chorób autoimmunologicznych, lekarz prowadzący dobiera odpowiednie badania do objawów choroby. Badanie, które wykonuje się w celu rozpoznania choroby autoimmunologicznej to między innymi:

• proteinogram;
• cytokiny;
• przeciwciała;
• ASO;
• ANA 2.

Leczenie chorób autoimmunologicznych

Leczenie choroby autoimmunologicznej jest stricte dostosowane do jej charakteru. Jeżeli np. choroba dotyka gruczoł tarczowy wówczas często podawane są hormony uzupełniające ich braki w organizmie. W przypadku celiakii kluczowym elementem jest natomiast dieta eliminujące gluten. Jak widzimy w każdej chorobie leczenie przebiega zupełnie inaczej. Podczas stosowania farmakoterapii warto włączyć suplementację między innymi witaminy D oraz C, a także skorzystać z dobroczynnych właściwości probiotyków. W aptece dostępne są między innymi takie preparaty z witaminą D jak: Bioaron Witamina D 2000 j.m., Witamina D twist-off APTEO, ActiNovo Liposomalna Witamina D3, Vitrum D3, D-Vitum forte 1000 j.m..

Dostępność tych oraz wielu innych preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Autor