Dlaczego różyczka jest niebezpieczna?
Różyczka (łac. rubella) należy do grupy chorób wieku dziecięcego, choć osoby dorosłe również mogą na nią zachorować. Przyczyną rozwoju choroby jest wirus różyczki (należący do rodziny Togaviridae), którym bardzo łatwo można się zarazić. W jaki sposób rozwija się różyczka i kto powinien zachować szczególną ostrożność przy kontaktach z osobą chorą?
Różyczka - jak się rozwija choroba?
Różyczka należy do grupy chorób zakaźnych, które zwykle przechodzi się w dzieciństwie (tzw. choroba wieku dziecięcego). Najczęściej chorują dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową podczas kontaktu z osobą zakażoną, a także w wyniku kontaktu z materiałem zakaźnym - wydzieliną jamy nosowo-gardłowej, krwią, kałem lub moczem. Wirus może się także przenieść poprzez łożysko z organizmu matki do organizmu dziecka, wówczas mówimy o tzw. różyczce wrodzonej. Okres wylęgania choroby wynosi średnio 2-3 tygodnie, zaś zakaźność występuje na tydzień przed pojawieniem się pierwszych objawów i około 5 dni po ich wystąpieniu.
Jakie są objawy różyczki?
W odróżnieniu od wielu innych chorób zakaźnych, różyczka może przebiegać niemal bezobjawowo. Na początku pojawiają się bóle głowy i mięśni, stan podgorączkowy czy gorsze samopoczucie, które są charakterystyczne dla objawów grypy. W późniejszej fazie dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych (karkowych, zausznych i szyjnych), które bolą przy ich dotykaniu. Znamienna dla różyczki plamisto-grudkowa wysypka nie pojawia się u wszystkich chorych. Z początku widoczna na twarzy i szyi, wkrótce pojawia się na całym ciele. Powoduje świąd, jednak znika w ciągu 2-3 dni i nie pozostawia trwałych śladów na skórze. Po kilku dniach objawy ustępują samoistnie. Powikłania po różyczce są rzadkością, jednak zdarzają się przypadki plamicy różyczkowej, różyczkowego zapalenia mózgu lub stawów.
Diagnoza choroby
Jeżeli u dziecka lub osoby dorosłej pojawią się powyższe objawy, należy zgłosić się do lekarza. W diagnozie bardzo ważny jest dokładny wywiad lekarski, który ułatwia ustalenie źródła wysypki i pozostałych symptomów. W trakcie takiej wizyty ustala się także, czy chory nie miał w ostatnim czasie kontaktu z kobietą ciężarną. Ewentualne badania serologiczne potwierdzające różyczkę, wykonuje się u ciężarnych lub noworodków.
Metody leczenia różyczki i profilaktyka
Różyczkę leczy się objawowo, nie ma bowiem preparatów swoiście oddziałujących na wirusa różyczki. W trakcie leczenia podaje się leki obniżające gorączkę takie, jak APAP, Codipar, Efferalgan czy Panadol. W przypadku swędzącej wysypki można miejscowo stosować leki przeciwświądowe, jak żel Fenistil. Skład oraz dokładne działanie tych preparatów dostępne są w serwisie KtoMaLek.pl. Strona umożliwia także rezerwację leku w pobliskiej aptece.
Jedynym sposobem, by uniknąć zakażenia wirusem różyczki jest unikanie kontaktu z osobami chorymi oraz szczepienia ochronne. W Polsce przeciw odrze, śwince i różyczce (szczepionka skojarzona) szczepi się dzieci w 13. - 14. miesiącu życia oraz w 10. roku życia. Dwukrotne szczepienie ma na celu zapobieganie zakażeniom kobiet w ciąży.
Różyczka a ciąża
Różyczka jest wyjątkowo groźną chorobą dla przyszłych mam, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży. Zakażenie różyczką w tym okresie może spowodować poważne wady rozwojowe u płodu, zwane zespołem Gregga lub zespołem różyczki wrodzonej.
Różyczka wrodzona rozwija się w wyniku zakażenia wirusem jeszcze na etapie życia płodowego (w pierwszych tygodniach ciąży). Wypływa na masę urodzeniową dziecka, może również doprowadzić do przedwczesnego porodu. U nowonarodzonych dzieci pojawiają się objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, sercowo-naczyniowego, krwiotwórczego oraz narządów zmysłów. Śmiertelność dzieci z zespołem różyczki wrodzonej sięga nawet 15 -20%.
Jeżeli kobieta planuje ciąże, a nie przebyła zakażenia różyczką w przeszłości lub nie była szczepiona, powinna sprawdzić poziom przeciwciał klasie IgG. Ich brak jest wskazaniem do szczepienia. Starania o dziecko można rozpocząć najwcześniej 3 miesiące po szczepieniu.
