Homocysteina - prawidłowy poziom. Czym jest homocysteina i kiedy sprawdzić jej poziom?

Czym jest homocysteina?

Homocysteina to aminokwas, który powstaje jako produkt przemiany innego aminokwasu - metioniny. Metionina jest aminokwasem, który dostarczamy wraz z produktami bogatymi w białko - mięsem, jajami, rybami. W wyniku jej przemian w naszym organizmie, a dokładniej wskutek procesu demetylacji metioniny, ubocznie powstaje homocysteina. Niestety, jej obecność w dużej ilości we krwi wcale nie jest korzystna dla naszego zdrowia. Homocysteina przyspiesza powstawanie zmian miażdżycowych w tętnicach, a także zwiększa ryzyko powstawania zakrzepów. Jej podwyższony poziom we krwi jest także istotnym czynnikiem ryzyka powstania choroby wieńcowej.

Przyczyny hiperhomocysteinemii

Hiperhomocysteinemia - ten skomplikowany termin oznacza nic innego, jak podwyższony poziom homocysteiny we krwi. Jej zakres referencyjny to 5-15 mikromoli/l, a więc każdy wynik powyżej 15 mikromoli/l będzie oznaczał hiperhomocysteinemię.

Wyróżniamy dwie kategorie przyczyn podwyższonego poziomu homocysteiny we krwi: pierwotne oraz wtórne. Wśród przyczyn pierwotnych znajdują się mutacje genetyczne, które powodują zmniejszenie aktywności enzymów, uczestniczących w przemianach homocysteiny. Czynniki genetyczne powodują m.in. upośledzenie prawidłowego działania takich enzymów, jak reduktaza metylenotetrahydrofolianowa bądź syntaza beta-cystationiny. Wskutek tego dochodzi do nadmiernego gromadzenia homocysteiny we krwi.

Wśród przyczyn wtórnych hiperhomocysteinemii możemy znaleźć m.in. niedobory niektórych witamin, najczęściej kwasu foliowego, witaminy B6 lub B12. Również stosowanie niektórych leków, np. metotreksatu, może być przyczyną wysokiego poziomu homocysteiny we krwi. Na wystąpienie hiperhomocysteinemii może także mieć wpływ wiele przewlekłych chorób, m.in. niewydolność nerek, niedoczynność tarczycy bądź choroby zapalne i autoimmunologiczne. Pacjenci cierpiący na łuszczycę, raka jajnika, chorobę Addisona i Biermera także mogą mieć podwyższony poziom homocysteiny we krwi.

Homocysteina a choroby serca

Jak już wspomniano, podwyższony poziom homocysteiny we krwi jest istotnym czynnikiem ryzyka choroby wieńcowej, miażdżycy, zakrzepicy żylnej, choroby niedokrwiennej serca, a także udaru mózgu. Badanie poziomu homocysteiny we krwi zleca się najczęściej osobom, znajdującym się w grupie wysokiego ryzyka. Są to zazwyczaj pacjenci ze zdiagnozowaną chorobą sercowo-naczyniową, m.in. chorobą wieńcową, zawałem mięśnia sercowego, zmianami miażdżycowymi, po przebytym udarze mózgu czy z zakrzepicą żylną. Lekarze często zlecają także to badanie u pacjentów z podwyższonym ryzykiem chorób naczyniowych: z chorobami naczyniowymi w historii rodzinnej, z nadciśnieniem, cukrzycą czy palącym papierosy. Szczególną uwagę na poziom homocysteiny zwraca się także u osób, które są narażone na niedobory witamin z grupy B, m.in. u osób starszych, wegetarian, z chorobami przewodu pokarmowego, nerek czy nadużywających alkoholu. 

Hiperhomocysteinemia a witaminy

Według doniesień naukowych, wysoki poziom homocysteiny we krwi można zmniejszyć, suplementując kwas foliowy, witaminę B12, czyli cyjanokobalaminę, lub witaminę B6, czyli pirydoksynę. W aptece można znaleźć szeroki wybór preparatów z tymi witaminami: kwasem foliowym (np. Folik, Max Kwas Foliowy, Kwas Foliowy Apteo, Kwas Foliowy Biotter), witaminą B12 (np. Naturell Witamina B12, Humavit Witamina B12, Witamina B12 Apteo, Witamina B12 Hec) czy witaminą B6 (np. Witamina B6 Apteo, Witamina B6 Pharmovit). Należy jednak pamiętać o tym, że suplementacja tych witamin może przynieść korzystny efekt tylko w przypadku, gdy hiperhomocysteinemia jest spowodowana przez ich niedobór. Suplementację należy także skonsultować z lekarzem, który oceni słuszność terapii i pomoże dobrać odpowiednie dawki i preparaty. Dostępność wszystkich preparatów w Twojej okolicy z łatwością sprawdzisz na portalu KtoMaLek.pl.

Bibliografia

1. A. KLimek, B. Adamkiewicz, "Homocysteina jako czynnik ryzyka uszkodzenia naczyń", © Aktualności Neurologiczne 2005, 3 (5), p. 194-199.
2. M. Naruszewicz, "Homocysteina jako czynnik ryzyka chorób cywilizacyjnych; w jakich przypadkach konieczne jest jej oznaczanie?", Choroby Serca i Naczyń, Tom 5, Nr 3 (2008). Dostępne na: https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/view/12076
3. R. Kaźmierski, "Udział czynników zapalnychi zakaźnych w patogenezie miażdżycytętnic szyjnych", Polski Przegląd Neurologiczny, Tom 5, Nr 4 (2009). Dostępne na: https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/view/19953
4. Lek. med. K. Kapturkiewicz, "Homocysteina", Medycyna Praktyczna dla Pacjentów. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/172473,homocysteina

Autor