Jak walczyć z łuszczycą?

Łuszczyca – co to za choroba?

Łuszczyca jest chorobą skóry o przewlekłym, nawrotowym charakterze. Należy do grupy chorób autoimmunizacyjnych, tj. takich, w których układ immunologiczny zaczyna niszczyć własne tkanki i komórki. Łuszczyca często przyczynia się do rozwoju innych problemów dermatologicznych. Choroba ta dotyczy około 2% mieszkańców Europy oraz Stanów Zjednoczonych. Mimo szerokich badań na temat tego schorzenia, nadal nie poznano jego przyczyny. Łuszczyca nie jest choroba zakaźną, zatem nie można się nią zarazić poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą. To ważna informacja, często bowiem osoby chorujące na łuszczycę są dyskryminowane przez otoczenie, co wynika z niewiedzy i lęku przed chorobą.

Można wyróżnić dwa typy łuszczycy:

• typ 1 -  ma podłoże genetyczne , pierwsze objawy daje w młodym wieku, jeszcze przed ukończeniem 40. roku życia,
• typ 2 - rozpoczyna się przeważnie między 50. a 70. rokiem życia.

Łuszczyca – objawy

Charakterystycznym objawem łuszczycy są różowe lub czerwonobrunatne wykwity skórne, przypominające płaskie grudki o różnej wielkości, owalne lub okrągłe, które występują na rozległych powierzchniach ciała. Skóra w tych miejscach nadmiernie się łuszczy, w wyniku czego pojawia się na niej tzw. blaszka łuszczycowa. Zmiany skórne pojawiają się zwykle w okolicach łokci oraz kolan, pośladków i kości krzyżowej, dłoniach i stopach, a także na owłosionej skórze głowy. W tym ostatnim przypadku zmiany mogą przechodzić także na skórę czoła, karku oraz za uszami.
Istnieje wiele odmian łuszczycy, jednak do jednych z najczęściej występujących zalicza się:

• łuszczycę zwykłą (łac. psoriasis vulgaris) - na skórze pojawiają się rozognione zmiany pokryte srebrnobiałą łuską,
• łuszczycę krostkową (łac. psoriasis pustulosa) – może być miejscowa (głównie atakująca dłonie i stopy) lub ogólna. Pojawiające się na skórze tkliwe krostki wypełnione są treścią ropną,
• łuszczycę uogólnioną (łac. erythrodermia psoriatica) - stan zapalny i łuszczenie się skóry obejmuje duże powierzchnie ciała, objawom towarzyszy świąd, ból oraz obrzęki.,
• łuszczycę stawową (łac. psoriasis arthropatica) - powoduje przewlekłe zapalenie stawów oraz struktur do nich przylegających. Nieleczona może prowadzić do trwałego kalectwa.

Kolejną formą tego schorzenia jest łuszczyca paznokci (łac. psoriasis unguium), cechująca się zagłębieniami poprzecznymi rowkami na płytce paznokciowej, a także onycholizą (płytka odwarstwia się od łożyska) i żółto-brązowymi przebarwieniami. Łuszczyca paznokci często bywa mylona z grzybicą paznokci.

Przyczyny rozwoju łuszczycy

Mimo szeroko zakrojonych badań, przyczyny rozwoju łuszczycy nie są do końca znane. Najczęściej jednak wskazuje się na czynniki immunologiczne związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego. Lekarze skłaniają się także ku opinii, że dużą rolę w rozwoju tej choroby odgrywają czynniki genetyczne - niejednokrotnie dzieci dziedziczą po rodzicach problemy skórne. Dotąd jednak nie odkryto genu, który powoduje łuszczycę.

Istnieje przynajmniej kilka czynników, które mogą wywoływać łuszczycowe reakcje skórne lub zaostrzać objawy choroby:

• infekcje wirusowe (ospa wietrzna, półpasiec, różyczka itp.), bakteryjne (np. angina ropna) oraz wywołane drożdżakami,
• schorzenia mające wpływ na procesy przemiany materii (hipokalcemia, cukrzyca typu 2, dna moczanowa),
• mechaniczne uszkodzenia skóry (zadrapania, rany, oparzenia),
• silny wstrząs psychiczny, stres, brak snu,
• niektóre leki (np. beta-blokery, niesteroidowe leki przeciwzapalne, interferon, leki antymalaryczne),
• nadużywanie alkoholu oraz palenie papierosów,
• brak higieny oraz stosowanie nieodpowiednich kosmetyków.

Diagnoza choroby

Jeżeli zauważymy na swojej skórze niepokojące zmiany, powinniśmy się niezwłocznie udać do lekarza dermatologa. Specjalista ustala rozpoznanie na podstawie umiejscowienia i charakterystyki wykwitów skórnych. W razie wątpliwości wykonuje biopsję, by poddać wycinek skóry ocenie histopatologicznej.

Jak leczyć łuszczycę? Czy jest uleczalna?

Leczenie łuszczycy zawsze odbywa się pod kontrolą lekarza dermatologa. W łagodnych przypadkach wystarczy leczenie miejscowe, którego celem jest usunięcie łusek łuszczycowych oraz zmniejszenie namnażania się komórek skóry.

W tym celu stosuje się preparaty na bazie kwasu salicylowego (Saliderm żel, Rekord Łuszczy, Salicylol) i mocznika (Hasceral, Keratolit, SolcoKerasal, Pilarix), które redukują łuski oraz poprawiają przenikanie przez skórę innych środków. W leczeniu wykorzystuje się także pochodne węgla kamiennego (tzw. dziegcie), głównie w postaci maści i past z cygnoliną. Miejscowo można także stosować glikokortykosteroidy, jednak wyłącznie pod kontrolą lekarza. Możliwe działania niepożądane tych preparatów oraz interakcje z innymi lekami można znaleźć na stronie KtoMaLek.pl. Serwis umożliwia użytkownikom zarezerwowanie wybranego leku i odbiór w pobliskiej aptece.

Niekiedy samo leczenie miejscowe może się okazać nieskuteczne. W tym wypadku lub, gdy choroba ma ciężki charakter, lekarz może zalecić leczenie ogólne. Wśród dostępnych metod należy wymienić leczenie metotreksatem, cyklosporyną (lek immunosupresyjny), retinoidami, pochodnymi witaminy D3, a także fototerapię i fotochemioterapię. W przypadku dwóch ostatnich metod skóra chorego jest wystawiona na ekspozycję światła ultrafioletowego, emitowanego przez specjalistyczne lampy. Zabieg taki wykonuje się pod kontrolą wykwalifikowanego personelu medycznego. U chorych z ciężką postacią łuszczycy stosuje się także tzw. leki biologiczne, które podawane są w postaci podskórnych lub dożylnych iniekcji.

Pielęgnacja skóry w łuszczycy

Istotną częścią terapii jest odpowiednia pielęgnacja skóry, która złagodzi objawy choroby. Ważne, by skórę regularnie oczyszczać z łuszczącego się naskórka, nawilżać oraz natłuszczać, a także łagodzić uczucie świądu. Pomocne będą dermokosmetyki zawierające w składzie mocznik, oleje roślinne, alantolinę czy parafinę (Alantan, Linomag, Mediderm). Warto także szukać maści lub kremów z dodatkiem ichtiolu, który wykazuje działanie przeciwświądowe i przeciwzapalnie.

Przy rozległych zmianach skórnych warto rozważyć balenoterapię, czyli leczenie za pomocą kąpieli w wodach mineralnych lub morskich. Takie kąpiele delikatnie usuwają łuski ze skóry, działają odkażająco i łagodząco na zmiany skórne.

Autor