Ból jajnika i jajników - co może być przyczyną? Objawy, możliwe schorzenia, leczenie

Przyczyny bólu jajnika

Ból jajników objawiający się jako ból podbrzusza może mieć różne przyczyny. Najczęściej jest to niegroźny dyskomfort występujący podczas owulacji. Może przyjąć również formę pulsującego, przeszywającego bólu prawego i lewego jajnika. Czasami promieniującego do pleców lub na nogę. W którym dokładnie miejscu bolą jajniki? Kobieta dolegliwości bólowe odczuwa w dole brzucha, po lewej lub prawej stronie.

Jak leczyć ból jajników?

Leczenie bólu jajnika zależne jest od przyczyny. Jeśli ból jajnika jest silny, kłujący i nieprzemijający należy skonsultować się z ginekologiem, ponieważ może to być symptom nieprawidłowości. Przyczyną bólu jajnika może być m.in. zapalenie narządów miednicy mniejszej, zespół policystycznych jajników, zespół hiperstymulacji jajników (OHSS) czy rak jajnika.

Cykl jajnikowy a ból jajnika

Przyczyny bólu jajnika nieraz zależy od fazy cyklu jajnikowego. Cykl dzieli się na trzy fazy:

• faza folikularna (około 1.- 13. dzień cyklu) - podczas jej trwania dochodzi do wzrostu pęcherzyków w jajniku. W macicy początkowo następuje złuszczenie błony śluzowej objawiające się krwawieniem. Po zakończeniu miesiączki następuje ponowne stopniowe wzrastania błony śluzowej macicy;
• owulacja (około 14. dzień cyklu) - jest to proces uwolnienia komórki jajowej z pęcherzyka Graafa, czyli ostatniego stadium pęcherzyka jajnikowego;
• faza lutealna (około 15.- 28. dzień cyklu) - w tym czasie zostaje wykształcone ciałko żółte produkujące progesteron. Progesteron ma za zadanie umożliwić zagnieżdżenie się potencjalnie zapłodnionej komórki jajowej w ścianie macicy.

Bóle jajników podczas owulacji, przed i po okresie

Najczęstszą przyczyną bólu jajnika podczas owulacji jest zwiększenie się objętości jajnika. Zmiana rozmiaru spowodowana jest głównie wzrostem pęcherzyków jajnikowych. Dolegliwości mogą trwać od 2 do 3 dni. Najczęstszym sposobem radzenia sobie z silnym bólem owulacyjnym jest stosowanie leków przeciwbólowych. Ból jajników przed i bezpośrednio po okresie powinien zastanowić kobietę i skłonić do wizyty u lekarza.

Zapalenie narządów miednicy mniejszej

Zapalenie narządów miednicy mniejszej to zespół objawów spowodowanych zmianami zapalnymi w obrębie macicy, jajników, jajowodów i otrzewnej. Zapalenie jest wywołane zakażeniem bakteryjnym. Objawia się najczęściej bólem podbrzusza w rzucie jajników i jajowodów (przydatków), gorączką, upławami czy krwawieniem z dróg rodnych.

W celu uniknięcia poważnych powikłań konieczne jest wdrożenie antybiotykoterapii. Schematy leczenia ambulatoryjnego polegają na podaniu;

• ceftriaksonu + doksycykliny + metronidazolu lub;
• ofloksacyny + metronidazolu lub;
• cefoksytyny + probenecydu + doksycykliny + metronidazolu.

Dodatkowo stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Leczenie powinno być prowadzone pod kontrolą ginekologa. 

Dostępność poszukiwanych preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić w serwisie KtoMaLek.pl.

Zespół hiperstymulacji jajników (OHSS)

W zespole hiperstymulacji jajników (dawniej zapalenie przydatków) dochodzi do jednoczesnego rozwoju zbyt dużej ilości pęcherzyków jajnikowych. Prowadzi to do znacznego powiększenia jajników i uczucia dyskomfortu, silnego bólu jajników, nudności, wymiotów, a nawet wodobrzusza.

Leczenie obejmuje m.in. płynoterapię i leki przeciwzakrzepowe. W ciężkich przypadkach nasilonego wodobrzusza konieczne jest wykonanie punkcji.

Nowotwór jajnika

Rak jajnika jest nowotworem, który przez długi czas nie daje symptomów. W jego przebiegu mogą pojawiać się bóle w podbrzuszu, częstomocz, parcie na mocz czy wzdęcia. Objawy raka jajnika trwają zwykle ponad 12 dni w miesiącu. W związku z brakiem typowo specyficznych dla raka jajnika symptomów warto regularnie chodzić na badania kontrolne do ginekologa.

Czy torbiel na jajniku boli? Torbiele zapalne na jajnikach

Pojawienie się torbieli zapalnych na jajniku może doprowadzić do odczuwania bólu w ich okolicy. Poza bólem może pojawić się krwawienie z dróg rodnych. Zdarza się, iż ból jajnika z torbielą będzie przybierał na sile w nocy, podczas leżenia na plecach, z uwagi na ucisk torbieli na narządy. Rozpoznanie cysty na jajniku opiera się na badaniu ginekologicznych, ultrasonograficznych, a nieraz także laboratoryjnym. Leczenie jest długotrwałe i w przypadku torbieli zapalnych polega na zażywaniu antybiotyków i leków przeciwzapalnych. Przy niektórych torbielach jajnika konieczne jest leczenie hormonalne lub operacyjne.

Endometrioza - ból podczas stosunku

Endometrioza jest chorobą, w której komórki błony śluzowej macicy występują również w innym miejscu niż sama macica. Nie jest znana przyczyna powstawania nieprawidłowo zlokalizowanych ognisk błony śluzowej. W zależności od umiejscowienia tych fragmentów objawy mogą się różnić. Do najczęstszych jednak należą:

• ból w podbrzuszu (trwający ponad 6 miesięcy);
• ból podczas stosunku;
• nieregularne lub nadmierne krwawienia;
• nudności i wymioty.

Najpoważniejszą konsekwencją endometriozy może być problem z zajściem w ciążę. Leczenie obejmuje zarówno leczenie farmakologiczne, jak i operacyjne.

Bibliografia:

1. Bręborowicz, G. (2020). Ginekologia, tom 2. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa. s. 29-35, 91-96, 121-129, 245-246, 293-297.
2. Shmorgun,D., Claman, P. (2011). Rozpoznawanie i leczenie zespołu hiperstymulacji jajników. Wytyczne Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada oraz Canadian Fertility and Andrology Society nr 268, listopad 2011. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 33 (11), s. 1156–1162.