Banany - naturalne źródło witamin i minerałów. Dlaczego warto jeść banany regularnie?

Skąd w Europie wzięły się banany?

Banan zwyczajny (Musa paradisiaca), którego owoce spożywamy, jest rośliną uprawną. Wywodzi się z południowej Azji, a obecnie uprawiany jest w ponad 120 krajach o klimacie tropikalnym lub subtropikalnym. Głównymi producentami bananów są Brazylia, Indie, Chiny, Uganda, a także Ekwador i Filipiny, które wraz z Kolumbią i Kostaryką stanowią grupę czterech największych eksporterów tych owoców. Przewóz bananów do Europy trwa nawet kilka tygodni, dlatego zbiera się je, gdy są jeszcze zielone, a następnie na czas podróży przechowuje w obniżonej temperaturze ok. 10 stopni. Dopiero na miejscu, w specjalnie przystosowanych obiektach stwarza się warunki, w których dojrzewanie bananów jest przyspieszane.

Właściwości odżywcze bananów

Spożycie bananów pozwala dostarczyć organizmowi wielu cennych składników. Włączając je do codziennej diety, warto poznać ich odżywcze i prozdrowotne właściwości.

Banany jako cenne źródło energii

Spożycie 100 g bananów dostarczy nam 89 kcal. Ważne, aby podczas zakupu zwrócić uwagę na ich skórę. Zielone, mniej dojrzałe owoce charakteryzują się mniejszą zawartością cukrów prostych i zwiększoną zawartością skrobi. W przypadku intensywnie żółtej skóry, sytuacja jest odwrotna. Co ciekawe, ciemne plamy na powierzchni bananów wcale nie świadczą o zepsuciu. Są to tzw. plamki cukrowe, charakterystyczne dla dojrzałych owoców. Banany stanowią odpowiedni posiłek przed lub potreningowy i sprawdzą się, gdy potrzebujemy szybkiego zastrzyku energii. Większe ilości skrobi w mniej dojrzałych owocach wymagają dłuższego trawienia, co zmniejsza uczucie łaknienia. Banany polecane są także dla osób, które ze względu na osłabienie i chorobę mają większe zapotrzebowanie kaloryczne, przy równoczesnym braku apetytu i jadłowstręcie.

Banany źródłem potasu i magnezu

Banany są także nieocenionym źródłem potasu. W 100 g tego owocu znajduje się go aż 
358 mg. Dlaczego jest to tak istotne? Odpowiednia podaż potasu działa korzystnie na układ sercowo-naczyniowy, pomagając utrzymać odpowiednie ciśnienie krwi i prawidłową pracę serca. Nie bez powodu zatem na rynku dostępne są liczny preparaty potasowe bez recepty (Katelin+SR, Potazek). Co więcej, banany dostarczają nam również magnezu (27 mg w 100 g owocu), dzięki czemu wraz z potasem zapobiegają występowaniu bolesnych skurczów mięśni oraz stanowią skuteczne uzupełnienie elektrolitów po wysiłku fizycznym lub biegunce 
i wymiotach. 

Banany a błonnik

Osoby, które zmagają się z problemem zaparć i próbują walczyć z nimi z użyciem preparatów z błonnikiem (Jeliton, Colon C, Ispagul S) mogą urozmaicić swoją dietę i włączyć do niej większe ilości bananów. Są one dobrym źródłem błonnika rozpuszczalnego (2,6g w 100g owocu), który pobudza perystaltykę i pasaż jelitowy oraz zwiększa objętość treści pokarmowej, ułatwiając wypróżnienia. Zawarte w bananach pektyny i skrobia oporna ulegają fermentacji w jelicie grubym, co prowadzi do powstania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Pomagają one w utrzymaniu prawidłowej mikroflory bakteryjnej, przez co hamują rozwój szkodliwych patogenów.  

Pozostałe właściwości bananów

Banany stanowią dobre źródło mikroelementów, zwłaszcza miedzi oraz manganu. Ich dodatkową zaletą jest istotna zawartość witaminy C oraz witaminy B6 - spożycie 100 g banana pokrywa dzienne zapotrzebowanie na nią nawet w 30%. Zjedzenie tego owocu tuż po przebudzeniu poleca się także kobietom ciężarnym, uskarżającym się na poranne mdłości. 

Kto powinien uważać na banany?

Choć nie ulega wątpliwości, że spożywanie bananów niesie ze sobą wiele korzyści, zaleca się szczególną ostrożność u pacjentów zmagających się z cukrzycą. Powodem jest wysoka zawartość cukrów prostych i indeks glikemiczny na poziomie średnim (IG 59) a nawet wysokim, w przypadku dojrzałych owoców (IG 72). Banany powinny być zatem ograniczone w diecie diabetyka, chociaż przy wyregulowanej glikemii, nie ma konieczności, aby wykluczać je całkowicie. Warto wtedy sięgnąć po owoce mniej dojrzałe, uboższe w cukry proste. Niewskazane jest również spożywanie chipsów bananowych - ich wytwarzanie wymaga dodatkowego słodzenia i smażenia na głębokim oleju, co zwiększa ich kaloryczność.

Autor