Molibden (Mo) — rola w organizmie, skutki nadmiaru i niedoboru, źródła w diecie

Molibden — właściwości, zastosowanie w organizmie

Molibden jest rzadkim pierwiastkiem, odgrywającym określoną rolę w organizmie. Istnieją cztery enzymy w organizmie człowieka, które wymagają obecności molibdenu w roli kofaktora, są nimi oksydaza siarczynowa, oksydaza ksantynowa, oksydaza aldehydowa oraz mitochondrialny składnik redukujący amidoksym (mARC). 

Molibden był stosowany m.in. w leczeniu choroby Wilsona. Choroba ta polega na kumulacji miedzi niezwiązanej z ceruloplazminą w tkankach, co powoduje uszkodzenie wątroby oraz powikłania neurologiczne. Molibden może tworzyć silne kompleksy z miedzią i białkiem, zapobiegając wchłanianiu miedzi. 

Biodostępność molibdenu jest dość wysoka, przy czym jest ona zdecydowanie większa w preparatach, aniżeli przyjmując go związanego z żywnością. 

Molibden — symbol chemiczny

Symbolem chemicznym molibdenu jest skrót Mo pochodzący od łacińskiej nazwy Molybdenum. Na tablicy Mendelejewa występuje pod numerem 42. Jego masa cząsteczkowa to 95,96 g/mol.

Molibden — gdzie występuje? Źródła w diecie

Molibden jest rozpowszechniony w diecie człowieka. Jego ilość w produktach spożywczych jest jednak uzależniona — w przypadku roślin od zasobności gleby, zaś w przypadku mięsa od jakości paszy zwierzęcej. 

Molibden można dostarczać wraz z dietą, spożywając kilka różnych gatunków roślin. Najliczniej występuje on w roślinach strączkowych (fasola jest jednym z najbogatszych źródeł molibdenu), a następnie w zbożach i orzechach. 

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej sponsorowała badanie zawartości molibdenu w reprezentowanych dietach z 11 krajów. Na podstawie tych badań wyciągnięto wniosek, iż dorośli spożywają około 100 mg molibdenu dziennie. 

Molibden — zapotrzebowanie dietetyczne

Rada ds. Żywności i Żywienia Instytutu Medycyny Stanów Zjednoczonych ustaliła, że średnie minimalne zapotrzebowanie na molibden wynosi 22 mg/dzień + 3 mg/dzień na tzw. straty celulozowe, co daje zapotrzebowanie minimalne na poziomie 25 mg/dzień. Uwzględniając szacowaną na 75% biodostępność molibdenu w pożywieniu oraz zmienność międzyosobniczą w jego metabolizmie zalecane dzienne spożycie molibdenu w USA zostało ostatecznie ustalone na 45 mg/dzień zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet. 

WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) ustaliła nieco wyższy poziom dziennego spożycia molibdenu na 100-300 mg/dzień, przyznając jednocześnie, że niższe poziomy spożycia tego pierwiastka mogą być odpowiednie. 

Molibden — niedobór, objawy

Niedobór molibdenu występuje bardzo rzadko. Jeden przypadek niedoboru molibdenu u pacjenta leczącego się na chorobę Leśniowskiego-Crohna zaobserwowano przy jego żywieniu pozajelitowym. Objawy niedoboru molibdenu obejmowały tachykardię, drażliwość oraz ślepotę nocną. Zostały one całkowicie wyeliminowane poprzez podaż 300 mg molibdenianu amonu dziennie. 

Wystąpienie objawów niedoboru molibdenu jest prawdopodobne spowodowane rzadkim zaburzeniem genetycznym w jego produkcji. Stan ten nazywany jest niedoborem kofaktora molibdenu. Prowadzi on do akumulacji toksycznych metabolitów, w szczególności siarczynów, co powoduje różne uszkodzenia neurologiczne. Można go leczyć za pomocą terapii substytucyjnej.

Czy molibden jest szkodliwy? Nadmiar molibdenu w diecie

Choć molibden może być toksyczny dla niektórych zwierząt, nie wydaje się, by stanowił poważne ryzyko dla ludzi. W jednym z badań opisano wpływ wysokiego spożycia molibdenu w diecie wśród osób z Armenii, gdzie zawartość molibdenu w diecie jest bardzo wysoka. Obserwowano podwyższony poziom kwasu moczowego w surowicy oraz wysoki poziom oksydazy ksantynowej w tkankach. Armeńczycy skarżyli się na bóle stawów oraz objawy przypominające dnę moczanową. 

Molibden — suplement diety

Molibden jest dostępny na rynku farmaceutycznym pod postacią m.in. suplementów diety. Jeśli po wykonaniu badań krwi zostanie rozpoznany niedobór molibdenu, zaleca się suplementację w celu osiągnięcia odpowiedniego poziomu molibdenu we krwi. 

Dostępność preparatów z molibdenem sprawdzisz na stronie ktomalek.pl.  

Bibliografia

1. Novotny, J.A., Peterson, C.A. (2018). Molybdenum. Advances in Nutrition, 9(3), 272-273. doi: 10.1093/advances/nmx001. 
2. Novotny, J.A. (2011). Molybdenum nutriture in humans.  Journal of Evidence-Based Complementary & Alternative Medicine, 163, 164–168.

Autor