Choroby pasożytnicze - rodzaje, objawy, leczenie

Czym jest pasożyt?

Pojęcie “pasożyt” pochodzi od greckiego słowa parasitos, oznaczającego współbiesiadnik, darmozjad. Pasożytnictwo to związek między osobnikami różnych gatunków, z których jeden (pasożyt) wykorzystuje drugiego (żywiciel) jako źródło pokarmu, czasami również środowisko życia, wyrządzając tym samym szkody.

W organizmie człowieka może zadomowić się ponad 300 gatunków pasożytów. Zdecydowanie częściej mamy do czynienia z pasożytami wewnętrznymi, które przede wszystkim żyją w jelitach, ale również w płucach, mięśniach, stawach, wątrobie, przełyku, krwi czy mózgu. Pasożyty zewnętrzne atakują głównie włosy i skórę. 

Choroby pasożytnicze - opis wybranych

Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia w ciągu 10 lat różnymi pasożytami zaraziło się ponad 4,5 miliarda ludzi na całym świecie. W skali roku 14 milionów z tych zakażeń kończy się zgonem żywiciela.

Owsik ludzki

Owsik ludzki (Enterobius vermicularis) powszechnie występuje na całym świecie, zasiedla jelito grube żywiciela i częściej bytuje u dzieci niż dorosłych. Wywołuje owsicę, która może przebiegać bezobjawowo lub objawowo, w zależności od stopnia inwazji i wrażliwości chorego. Najpowszechniejszym objawem choroby jest dokuczliwy świąd odbytu, a u dzieci może dojść do moczenia nocnego, a także szeregu symptomów ze strony układu nerwowego, takich jak nadmierna pobudliwość, bezsenność, zmęczenie. 

Do zarażenia dochodzi poprzez przenoszenie do ust jaj pasożyta na brudnych rękach, pożywieniu i przedmiotach (np. zabawkach). Rozsypane jaja na bieliźnie pościelowej i osobistej dostają się z kurzem do wszystkich pomieszczeń w domu, dlatego o owsicy mówi się, że jest chorobą osób wspólnie mieszkających.

Włosogłówka ludzka

Włosogłówka ludzka (Trichuris trichiura) jest drugim, po owsiku, najczęściej występującym nicieniem w Polsce. Zasiedla jelito ślepe i grube. Zarażenie może przebiegać bezobjawowo, a w przypadku cięższych inwazji dochodzi do manifestacji choroby w postaci bólu w dolnej części brzucha, biegunki ze śluzem lub krwią, bezsenności, stanów nerwicowych, zawrotów i bólów głowy oraz niedokrwistości. 

Glista ludzka

Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to trzeci, po owsiku i włosogłówce najczęściej występujący pasożyt w Polsce. Charakteryzuje się imponującymi rozmiarami ciała, sięgającymi nawet 40 cm długości, a ilość składanych przez nią jaj wynosi do 200 tysięcy dziennie. W chorobie wywoływaną przez tego pasożyta, czyli glistnicy, mogą występować takie objawy jak pokrzywka, świąd skóry, obrzęk twarzy i rąk, zapalenie spojówki, łzawienie i suchy kaszel. Podobnie jak w przypadku innych pasożytów, zauważa się bezsenność, nadmierną pobudliwość oraz niespokojny sen. 

Tasiemiec bąblowiec i tasiemiec wielojamisty

Do zarażenia tasiemcem bąblowcowym i tasiemcem wielojamistym (Echinococcus granulosus i E. multilocularis) dochodzi podczas bezpośredniego kontaktu z chorym psem lub z zanieczyszczonymi przedmiotami i żywnością. Bąblowiec może zaatakować wiele miejsc w ludzkim organizmie, a gdy ulokuje się w mózgu nierzadko dochodzi do zgonu pacjenta. W bąblowicy wątroby objawy występują nawet kilkanaście lat po zakażeniu, a najwcześniej daje o sobie znać bąblowica zlokalizowana w gałce ocznej. 

Toksoplazma gondii

Toksoplazma gondii to pierwotniak pasożytujący w różnych tkankach ustroju człowieka i innych zwierząt. Wywołuje chorobę zwaną toksoplazmozą, objawiającą się podwyższoną temperaturą ciała, bólem głowy, powiększeniem węzłów chłonnych, śledziony i wątroby oraz zapaleniem opon mózgowych. Choroba jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, w związku z czym ciężarnym zaleca się ograniczenie kontaktu ze zwierzętami i wyeliminowanie surowego mięsa z diety.

Wesz

Wyróżniamy wesz odzieżową oraz wesz głowową (Pediculus humanus, P. capitis), które pasożytują tylko na człowieku. Samice składają jaja w warstwach odzieży przylegających do ciała. Pasożyty mogą przenieść się na kolejnego żywiciela w wyniku wspólnego używania odzieży lub grzebienia, wywołując chorobę zwaną wszawicą. Objawia się ona swędzącymi wykwitami na skórze, prowadzącymi do zadrapań i zranień skóry, co może skutkować zakażeniami bakteryjnymi.

Jak leczy się choroby pasożytnicze?

W związku z tym, że choroby pasożytnicze są często wynikiem niewłaściwej higieny osobistej, braku odpowiednich warunków sanitarnych czy kontaktu ze skażonym jedzeniem i innymi przedmiotami, ogromnie istotna jest profilaktyka. Jej fundamentami jest dbanie o higienę każdego dnia, utrzymywanie porządku w otoczeniu domowym, mycie owoców, warzyw, mięsa itp. przed spożyciem, a także korzystanie z repelentów i preparatów owadobójczych. Gdy dojdzie do zakażenia skuteczne okazują się leki przeciwpasożytnicze, przeciwpierwotniakowe i przeciwrobacze.

Dostępność poszukiwanych preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.