Zatrzymywanie wody w organizmie - jak się objawia i jak sobie z nim radzić?

Zatrzymanie wody w organizmie - objawy

Zatrzymywanie wody w organizmie może powodować różne objawy. Głównie są to obrzęki zlokalizowane na całym ciele. Najczęściej w obrębie kończyn górnych i dolnych, ale także w okolicach twarzy i klatki piersiowej. W zależności od przyczyny mogą one utrzymywać się kilka godzin lub wiele dni, dlatego tak ważne jest, aby poznać przyczynę gromadzącej się wody w naszym organizmie.

Oprócz wyżej wymienionych obrzęków innymi nietypowymi objawami zatrzymania wody są:

• nudności,
• zmęczenie,
• uczucie pełności, 
• nawracające wzdęcia, 
• przyrost masy ciała,
• kaszel,
• lekki ból w miejscach obrzękowych,
• podwyższone ciśnienie,
• błyszcząca, napięta skóra.

Przyczyny zatrzymywania wody w organizmie

Zatrzymanie wody w organizmie może mieć różne przyczyny, od nieprawidłowej diety, po zagrażające życiu choroby.

Długotrwałe stanie lub siedzenie

Przebywanie w jednej pozycji przez wiele godzin np. stojąc lub siedząc, może powodować, że woda zaczyna gromadzić się w kończynach dolnych. Wiele osób, po całym dniu zauważa, że ich buty są za ciasne i uwierają, a jest to najczęściej spowodowane nagromadzającą się wodą. Warto po takim dniu położyć nogi na wysokości serca lub wykonać ćwiczenia, które pomogą w zmniejszeniu obrzęku. Dodatkowo zaleca się stosowanie specjalnych, uciskowych rajstop.

Dieta bogata w sód

Sód powoduje zatrzymanie wody w organizmie, dlatego jego duża ilość nasila jej gromadzenie. Z tego powodu warto ograniczyć jego spożycie w ciągu dnia.

Mała ilość spożywanej wody

Wbrew pozorom im mniej pijemy, tym więcej wody gromadzi nasz organizm. Gdy dostarczamy mniej płynów niż tego potrzebujemy, nasze ciało, aby zapobiec odwodnieniu, stara się jak najwięcej ich zachować. W efekcie zamiast do utraty wody dochodzi do jej gromadzenia.

Zatrzymywanie wody jako objaw choroby

Nadmiar wody może również być spowodowany poważniejszymi schorzeniami. Zaliczamy do nich między innymi: 

• niewydolność serca,
• marskość wątroby,
• niewydolność nerek,
• niewydolność żył,
• nowotwory.

Leki a zatrzymywanie wody

Przyjmowane na co dzień leki oprócz działania leczniczego mogą powodować także działania niepożądane, do których zaliczamy nadmierne gromadzenie się wody w organizmie. Do tych leków należą między innymi:

• leki na nadciśnienie,
• leki przeciwdepresyjne, 
• niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ (np. ibuprofen),
• leki przeciwnowotworowe,
• tabletki antykoncepcyjne.

Menopauza a zatrzymywanie wody w organizmie

Odpowiednia równowaga hormonów pozwala utrzymać prawidłowy stan wody w organizmie. U kobiet, które przechodzą menopauzę, niestety dochodzi do jej zaburzenia, a w konsekwencji do zatrzymania płynów, co objawia się uczuciem tzw. opuchnięcia.

Zatrzymywanie wody w organizmie w czasie ciąży

Tak jak wyżej wspomniana menopauza, ciąża również jest stanem fizjologicznym, w którego przebiegu równowaga hormonalna jest zaburzona. Dodatkowo ucisk płodu na wiele naczyń krwionośnych, powoduje retencję wody w organizmie ciężarnej.

Jakie badania wykonać, gdy podejrzewamy zatrzymywanie wody w organizmie?

Jeśli nie jesteśmy pewni, co jest przyczyną zatrzymywania wody w organizmie, najlepiej udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który przeprowadzi wywiad i zleci odpowiednie badania laboratoryjne. Jeśli chcemy wcześniej przygotować się do takiej wizyty, możemy we własnym zakresie wykonać ogólne badanie krwi i moczu i następnie przedstawić je lekarzowi.

Jak radzić sobie z nadmiarem wody w organizmie?

Nadmiar wody w organizmie, jeśli nie jest spowodowany przez chorobę, lecz przez nieprawidłowy styl życia lub przejściowy stan fizjologiczny, najczęściej po jakimś czasie ulega samoistnemu zanikowi. Jeśli chcemy przyspieszyć powrót do normalnego stanu, jak możemy domowymi sposobami walczyć z zatrzymywaniem się wody w organizmie?

Dieta - co zatrzymuje wodę w organizmie?

Podstawą pozbycia się nadmiaru wody z organizmu jest zdrowa, zbilansowana dieta, niezawierająca dużej ilości soli. Dodatkowo warto ograniczyć cukry proste. Jakie jeszcze produkty warto ograniczać? Wiele osób zastanawia się, czy kawa i alkohol zatrzymuje wodę w organizmie. Picie dużej ilości kawy czy alkoholu może wpłynąć na zatrzymywanie wody, dlatego warto ograniczyć ich spożycie.

Aktywność fizyczna

Regularne treningi pomogą w utrzymaniu prawidłowego krążenia, co zapobiegnie zastojowi krwi, a w konsekwencji obrzękom. Warto ćwiczyć każdego dnia - nie tylko pomoże to ograniczyć obrzeki, lecz również poprawi ogóle samopoczucie.

Odpowiednie nawodnienie

Jak wyżej wspomnieliśmy, odpowiednia ilość dostarczanych płynów zapobiega jej gromadzeniu w organizmie. Warto dodać elektrolity, dzięki którym zachowana zostanie odpowiednia gospodarka wodno-elektrolitowa. 

Leki

Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu oraz badań może przepisać leki, które zapobiegną retencji płynów. Najczęściej przepisuje się leki diuretyczne.

Dostępność zaleconych preparatów w pobliskich aptekach sprawdzisz za pomocą strony KtoMaLek.pl.

Zioła na zatrzymywanie się wody w organizmie

Do ziół, które ułatwiają wydalanie wody z organizmu, zaliczamy głównie te o działaniu moczopędnym. Są to np. pokrzywa (np. Colfarm Pokrzywa 30 tabl., Pokrzywa, sok, 500 ml (Alter Medica), mniszek lekarski (np. Ziółko Mniszek lekarski), opuncja figowa czy nawłoć (np. NAWŁOĆ ZIELE Herbatka ziołowa). Dodatkowo stosowanie wyciągu z owocu borówki czernicy pomaga w niwelowaniu obrzęków nóg, które bardzo często występują przy nadmiarze wody w organizmie.

Bibliografia:

1. Januszewicz, W., Kokot, F. (2006). Interna. Tom 3. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa. 
2. Kiss, A. (2021). Lek pochodzenia naturalnego. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa. 
3. Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG) (2006). Causes and signs of edema. Dostępne na: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279409/. (Dostęp: 08.2023)
4. Goyal, A., Cusick, A.S., Bhutta, B.S. (2023). Peripheral Edema. StatPearls. Dostępne na: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554452/. (Dostęp: 08.2023)
5. Lent-Schochet, D., Jialal, I. (2023). Physiology, Edema. StatPearls. Dostęne na: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537065/. (Dostęp: 08.2023)
6. Stachenfeld, N.S. (2014). Hormonal changes during menopause and the impact on fluid regulation. Reproductive sciences (Thousand Oaks, Calif.), 21(5), s. 555–561.
7. Lee, G., Cho, J. H., Son, C. G., Lee, N. (2019). Successful treatment of refractory edema with traditional herbal medicine: A case report. Medicine, 98(41), s. 17551.
8. Fluid retention: What it can mean for your heart (2019). Harvard Health Publishing. Dostępne na: https://www.health.harvard.edu/heart-health/fluid-retention-what-it-can-mean-for-your-heart. (Dostęp 28.08.23)
9. Smith, C.C. (2023). Clinical manifestations and evaluation of edema in adults. UpToDate. Dostępne na: https://medilib.ir/uptodate/show/6878. (Dostęp: 08.2023)
10. Sterns, R.H. (2021). General principles of the treatment of edema in adults. UpToDate. Dostępne na: https://medilib.ir/uptodate/show/6884. (Dostęp: 08.2023)
11. DerSarkissian, C. (2023).What Is Fluid Overload? WebMD. Dostępne na: https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-is-fluid-overload. (Dostęp: 08.2023)
12. Fluid Retention or Edema (2021). Cancer.Net. Dostępne na: https://www.cancer.net/coping-with-cancer/physical-emotional-and-social-effects-cancer/managing-physical-side-effects/fluid-retention-or-edema. (Dostęp: 08.2023)

Autor