Dławica piersiowa (dusznica bolesna) - co to za choroba i jak się ją leczy?

Czym jest dławica piersiowa i jak się objawia?

Dławica piersiowa to zespół objawów, które stanowią manifestację choroby niedokrwiennej serca (choroby wieńcowej). Głównym symptomem jest ból w klatce piersiowej zlokalizowany za mostkiem, czasami promieniujący do żuchwy, lewego ramienia czy szyi. Ponadto, pacjenci mogą skarżyć się na duszność, ból brzucha czy osłabienie.

Choroba niedokrwienna serca polega na niewystarczającej podaży tlenu do mięśnia sercowego. Jest ona ściśle związana z miażdżycą naczyń wieńcowych. Zwężenie tętnic wieńcowych poniżej 50% ich średnicy najczęściej przebiega bezobjawowo. Zmiany zajmujące od 50 do 80% średnicy naczynia prowadzą do występowania dolegliwości głównie podczas wysiłku. Jest to tak zwane zwężenie dynamicznie istotne. Blaszka miażdżycowa zwężająca światło o więcej niż 80%, powoduje zwężenie krytyczne, a objawy dławicowe występują nawet w spoczynku.

W jaki sposób powstaje dławica piersiowa?

Dusznica bolesna jest spowodowana najczęściej przez miażdżycę. Blaszki miażdżycowe zbudowane są z rdzenia, w którego skład wchodzi głownie cholesterol i komórki odpowiedzialne za reakcję zapalną, a także blaszka powierzchowna tworzona przez włókna kolagenowe i komórki mięśni gładkich. 

Ryzyko wystąpienia miażdżycy można zminimalizować przez m.in.:

• niepalenie tytoniu;
• zwiększenie aktywności fizycznej;
• odpowiednią dietę;
• leczenie nadciśnienia tętniczego;
• redukcję masy ciała do wartości prawidłowych.

Rodzaje dławicy piersiowej

Wyróżnia się dwa główne typy dusznicy bolesnej: stabilną oraz niestabilną.

Stabilna dławica piersiowa rozpoznawana jest, gdy ból nie nasilił się w okresie ostatnich 2 miesięcy. Charakterystyczne dla formy stabilnej jest występowanie objawów w trakcie wysiłku i ich ustępowanie w spoczynku oraz po zażyciu nitrogliceryny.

Niestabilna dławica piersiowa może natomiast występować jako:

• dławica spoczynkowa, czyli ból o typowym charakterze i umiejscowieniu, pojawiający się w spoczynku i trwający powyżej 20 minut;
• dławica de novo, czyli wystąpienie umiarkowanej do poważnej dławicy w czasie ostatnich 2 miesięcy;
• dławica narastająca (crescendo), czyli narastanie intensywności symptomów w krótkim czasie lub w trakcie coraz mniejszego wysiłku.

Dławica Prinzmetala i dławica związana z mostkami mięśniowymi

Dławica Prinzmetala zwana inaczej naczynioskurczową lub odmienną to wystąpienie bólu dławicowego wywołanego przez samoistny skurcz tętnic wieńcowych, a nie przez zwężenie światła blaszkami miażdżycowymi. Objawy pojawiają się najczęściej między północą a godziną 6 rano. W badaniu EKG charakterystyczne jest wystąpienie uniesienia odcinka ST, które w tym przypadku zazwyczaj nie jest zwiastunem zawału.

Dławica związana z mostkami mięśniowymi wiąże się z obecnością pasm mięśniowych krzyżujących tętnice wieńcowe. W czasie skurczu mięśnia sercowego dochodzi do ucisku na naczynie wieńcowe i ograniczenia podaży tlenu. To natomiast powoduje charakterystyczny ból zamostkowy.

Czy dusznicę bolesną się leczy?

Pierwszym krokiem w leczeniu dławicy piersiowej jest modyfikacja stylu życia, polegająca m.in. na wprowadzeniu zbilansowanej diety, odstawieniu używek, zwiększeniu aktywności fizycznej oraz leczeniu chorób współistniejących.

Leczenie farmakologiczne opiera się na stosowaniu kwasu acetylosalicylowego lub klopidogrelu oraz leków zmniejszających stężenie cholesterolu - statyn. Jeśli pacjent dodatkowo choruje na nadciśnienie, lekarz może przepisać inhibitory konwertazy angiotensyny, np. ramipryl. Przy obniżonej wydolności serca zalecane są beta-blokery tj. propranolol czy metoprolol lub leki z grupy blokerów kanałów wapniowych, np. werapamil.

Dostępność poszukiwanych preparatów sprawdzisz i zarezerwujesz w wybranej aptece za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Dławica piersiowa - inne metody leczenia

W przypadku braku skuteczności leczenia farmakologicznego może być konieczne wykonanie interwencji chirurgicznej. Najczęściej dokonuje się angioplastyki naczyń wieńcowych, skutkującej zmniejszeniem zwężenia światła naczynia i ustabilizowaniem tętnicy przez założenie stentu. Inną metodą poprawiającą stan pacjenta jest wszczepienie by-passów, czyli stworzenie alternatywnej drogi dopływu krwi do mięśnia sercowego, omijającej zwężone fragmenty. 

Przy wystąpieniu objawów dławicy piersiowej ważne jest jak najszybsze wprowadzenie leczenia. Wizyta u lekarza i odpowiednia diagnoza może uchronić przed dalszym zwężeniem światła tętnic wieńcowych i powikłaniami z tym związanymi.

Bibliografia:

1. Knuuti, J., Wijns, W., Saraste, A., Capodanno, D., Barbato, E., Funck‑Brentano, C. i inni (2020). Wytyczne ESC dotyczące rozpoznawania i leczenia przewlekłych zespołów wieńcowych (2019). Kardiologia Polska (Polish Heart Journal), 78(I), s. 10-87.
2. Niewiński, P., Pasierski, T., Banasiak, W., Leśniak, W., Referows, M. (2020). Dławica naczynioskurczowa (odmienna, Prinzmetala). Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.5.1.4. (Dostęp: 02.2023).
3. Niewiński, P., Pasierski, T., Banasiak, W., Leśniak, W., Referows, M. (2020). Dławica związana z mostkami mięśniowymi nad tętnicami wieńcowymi. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.5.1.3. (Dostęp: 02.2023).

Autor