Oliwa z oliwek – włącz ją do swojej diety!

Oliwa z oliwek jest kluczowym elementem diety śródziemnomorskiej, uważanej za jeden z najzdrowszych sposobów odżywiania. Produkcja oraz największe spożycie oliwy z oliwek koncentruje się w regionie basenu Morza Śródziemnego, jednak coraz chętniej sięgają po nią również Polacy, szczególnie te osoby, które chcą zadbać o swoje zdrowie. Co takiego kryje w sobie oliwa z oliwek, że przez wielu uznawana jest za swoisty „eliksir długowieczności”?

Oliwa z oliwek

Oliwa z oliwek – skarb z Południa

Źródła najlepszej oliwy z oliwek należy szukać w gajach oliwnych porastających rozległe tereny południa Europy, Azji Mniejszej, Półwyspu Arabskiego oraz Afryki. Oliwka europejska (Olea europaea L.) jest wiecznie zielonym drzewem, które może osiągnąć wysokość do 12 metrów wysokości. Niektóre okazy mogą mieć nawet 2000 lat! Pień drzewa wykorzystywany jest w stolarstwie i snycerstwie (rzeźbienie w drewnie), jednak tym, co w drzewku oliwnym jest najcenniejsze, są jego owoce.

To właśnie z oliwek wytłacza się wysokiej jakości oliwę. Jej barwa waha się od złocistożółtej po żółtozieloną, w zależności od  gatunku oliwek, stopnia ich dojrzałości oraz metody tłoczenia. W smaku oliwa z oliwek jest nieco cierpka i gorzkawa, za co odpowiedzialne są obecne w niej polifenole. Im bardziej pikantna i drapiąca w gardło jest oliwa, tym więcej znajdziemy w niej tych naturalnych przeciwutleniaczy.

Najwyżej ceniona oliwa z oliwek to ta oznaczona jako „extra vergine”. Jest ona wytłaczana na zimno metodami mechanicznymi, charakteryzuje się bardzo niską zawartością wolnych kwasów tłuszczowych i wysokim stężeniem jednonienasyconych kwasów tłuszczowych i związków fenolowych. Dobrej jakości oliwa extra vergine charakteryzuje się kwasowością na poziomie 0,8%, są jednak takie, które nie przekraczają 0,2%! W sklepach dostępne są też oliwy rafinowane oraz z wytłoczyn, jednak zawierają one śladowe ilości bioaktywnych substancji.

Jakie substancje bioaktywne zawiera oliwa z oliwek?

Oliwa z oliwek ceniona jest za wyjątkowo wysoką zawartość tłuszczów nienasyconych, głównie tłuszczów jednonienasyconych. Dominuje w niej kwas oleinowy, który stanowi około 60-75% składu oliwy, obecny jest także kwas linolowy (około 14-18%). Prócz tego w oliwie z oliwek znajdziemy nasycone kwasy tłuszczowe (kwas palmitynowy i stearynowy) oraz niewielkie ilości kwasu linolenowego.
 
Wśród bioaktywnych substancji obecnych w oliwie wymienić należy tokoferole, związki fenolowe i beta-karoten, które są naturalnymi przeciwutleniaczami. Chronią one organizm przed stresem oksydacyjnym, niwelując działanie wolnych rodników. Obecność antyoksydantów w diecie przynosi wiele korzyści:
  • wzmacniają naczynia krwionośne i zapobiegają rozwojowi chorób układu krążenia (np. miażdżycy);
  • spowalniają proces starzenia się komórek;
  • wykazują działanie antymutagenne i przeciwnowotworowe;
  • działają neuroprotekcyjnie, zmniejszając ryzyko rozwoju choroby Alzheimera i Parkinsona;
  • wspierają działanie układu immunologicznego.
Liczne badania dowodzą, że spożywanie oliwy z oliwek pomaga obniżyć stężenie cholesterolu oraz trójglicerydów, a to za sprawą steroli roślinnych. Związki te wykazują również działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwrzodowe. W oliwie z oliwek obecny jest także skwalen, który bierze udział w produkcji hormonów, kwasów żółciowych, cholesterolu i witaminy D.
 

Czy warto spożywać oliwę z oliwek?

Dieta śródziemnomorska, w której oliwa z oliwek odgrywa istotną rolę, uważana jest za jedną z najzdrowszych na świecie. Mieszkańcy krajów śródziemnomorskich rzadziej zapadają na choroby układu krążenia, za co odpowiadać ma wysokie spożycie owoców i warzyw, a także znaczący udział oliwy z oliwek w posiłkach. Korzystny wpływ tego oleju bierze się z wysokiej zawartości kwasu oleinowego oraz antyoksydantów. Kombinacja tych substancji powoduje zmniejszenie stężenia cholesterolu całkowitego i frakcji LDL (tzw. „złego cholesterolu”) przy jednoczesnym wzroście stężenia frakcji HDL (tzw. „dobrego cholesterolu”), jak również obniżenie poziomu substancji zwiększających krzepliwość krwi i markerów zapalnych.

Spożywanie oliwy z oliwek może zatem wpłynąć na zmniejszenie występowania chorób sercowo-naczyniowych. Należy jednak pamiętać, że samo spożywanie oliwy z oliwek nie rozwiąże wszystkich problemów. Konieczna jest modyfikacja diety, polegająca za zwiększeniu udziału owoców i warzyw, produktów zbożowych oraz roślin strączkowych przy jednoczesnym ograniczeniu spożywania tłuszczów pochodzenia zwierzęcego i mięsa, produktów mlecznych oraz alkoholu.

Oliwa z oliwek w kosmetyce

Korzystna kompozycja kwasów tłuszczowych i antyoksydantów w oliwie z oliwek wykorzystywana jest również w kosmetyce. Obecna w oliwie witamina E jest silnym antyoksydantem, nie dziwi więc, że nazywana jest „witaminą młodości”. Stosowana na skórę może przenikać przez naskórek, poprawiając elastyczność oraz działając przeciwstarzeniowo i ochronnie. Ponadto, zwarty w oliwie z oliwek skwalen zmiękcza i nawilża skórę oraz wspiera regenerację jej naturalnego płaszcza lipidowego.

Oliwa z oliwek wykorzystywana jest jako składnik kosmetyków o działaniu nawilżającym, odżywczym i regenerującym (Anida Krem regenerujący oliwa z oliwek, Żel do kąpieli z oliwą z oliwek, FARMONA HERBAL CARE Krem d/twarzy Argan + Krem d/rąk Oliwka, Krem do rąk z oliwą z oliwek APTEO, NACOMI Mydło czarne z oliwą z oliwek extra virgin Gold, OLIVOLIO Maska odżywcza do włosów cienkich). Jeżeli chcemy poprawić właściwości odżywcze naszych kosmetyków, możemy dodać do nich nieco oliwy z oliwek (np. Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia). Na bazie oliwy możemy również przygotować domowe kosmetyki – maseczki na twarz, maski do włosów, kąpiel paznokci i przesuszonych skórek, a także stosować ją jako alternatywę płynu do demakijażu. Ponadto, oliwę z oliwek znajdziemy w aptecznych preparatach do higieny uszu (np. Akustone Spray do uszu, Ottilan Spray, Vaxol Spray do uszu). W aptekach znajdziemy również witaminę D3 rozpuszczoną w oliwie z oliwek, dzięki czemu zwiększa się jej biodostępność (np. Bio-Witamina D3 D-Pearls, Bobik D).

Autor

Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.

Zobacz wszystkie artykuły Redakcja KtoMaLek.pl

Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Kategorie:  Odżywianie i Diety

Więcej artykułów