Zapalenie tchawicy - jak rozpoznać objawy?
Jesień i zima to pory roku, w których nietrudno o nabawienie się infekcji układu oddechowego. W tym czasie wiele osób boryka się z katarem, stanami podgorączkowymi, kaszlem i bólem gardła oraz ogólnym rozbiciem. Wśród schorzeń, które w „sezonie grypowym” dopadają wielu pacjentów, jest zapalenie tchawicy. Jak objawia się ta przypadłość?
Czym jest tchawica i jakie pełni funkcje?
Tchawica (łac. trachea) to narząd zlokalizowany w górnych partiach układu oddechowego, mierzący około 12 centymetrów. Jest przedłużeniem krtani, a na końcu rozgałęzia się na oskrzela główne prawe i lewe. Swoją budową przypomina rurę zbudowaną z chrząstek, rozpoczynającą się na wysokości kręgów szyjnych C6-C7 i kończącą się w okolicy kręgów piersiowych Th4-Th5.
Rolą tchawicy jest zapewnianie stałego dopływu powietrza do płuc. Wyściełający ją nabłonek pełni funkcję ochronną dla dróg oddechowych, wyłapując drobinki kurzu, pył i rozmaite mikroorganizmy. Ze względu na odgrywaną rolę i swoją budowę tchawica jest szczególnie narażona na występowanie infekcji.
Dlaczego dochodzi do zapalenia tchawicy?
Rzadko zdarza się, by zapalenie tchawicy występowało jako samodzielne schorzenie. Zazwyczaj stanowi infekcję wtórną do zapalenia górnych dróg oddechowych (jamy nosowej, gardła i krtani) bądź zapalenia oskrzeli.
Najczęstszą przyczyną rozwoju infekcji jest zakażenie wirusami grypy i paragrypy, koronawirusami, wirusem RSV oraz adeno- i rinowirusami. Infekcje o podłożu bakteryjnym (zakażenie bakteriami Chlamydia pneumoniae i Mycoplasma pneumoniae) są rzadkim zjawiskiem. Patogeny te rozprzestrzeniają się drogą kropelkową, więc o infekcję nietrudno. Ryzyko zachorowania rośnie, gdy przebywamy w dużych skupiskach ludzkich (np. komunikacja miejska, szkoła) i nie dbamy o zachowanie zasad higieny. Chorobie sprzyja też przebywanie w miejscach zadymionych i zapylonych, a także lokalach klimatyzowanych, gdzie powietrze jest suche.
Jak rozpoznać objawy zapalenia tchawicy?
Zapalenie tchawicy może przybrać dwie formy:
- ostre zapalenie tchawicy – występujące objawy są intensywne, jednak ustępują po kilku dniach. Często poprzedzone jest stanem zapalnym gardła, krtani lub oskrzeli;
- przewlekłe zapalenie tchawicy – może się utrzymywać przez wiele tygodni, gdy śluzówka tchawicy jest stale podrażniona przez spływającą wydzielinę (np. w przebiegu zapalenia zatok) lub narażenie na niekorzystne czynniki zewnętrzne (np. duże zapylenie, stale włączona klimatyzacja).
Typowym objawem zapalenia tchawicy jest suchy, bezproduktywny i duszący kaszel, nazywany często szczekającym, który z czasem przeradza się w kaszel mokry. Towarzyszy mu ból za mostkiem, który nasila się przy odruchu kaszlowym, a także ból gardła i uczucie drapania, świszczący oddech, a także uczucie osłabienia, zwiększona męczliwość i podwyższona temperatura ciała.
Leczenie zapalenia tchawicy
Zapalenie tchawicy może doprowadzić do zaburzeń oddychania i ostrych duszności, może być bardzo niebezpieczne u małych dzieci. Jeżeli infekcja nie ustępuje, a objawy przybierają na sile, konieczna jest konsultacja z lekarzem rodzinnym.
Zapalenie tchawicy zazwyczaj wywołane jest infekcję wirusową, dlatego leczenie ma charakter objawowy i polega na łagodzeniu objawów oraz poprawieniu komfortu osoby chorej. Dolegliwości bólowe można łagodzić środkami na bazie paracetamolu lub ibuprofenu, które pomogą również obniżyć gorączkę. Przy kaszlu suchym sprawdzą się preparaty hamujące odruch kaszlowy, jednak ich stosowanie należy omówić z lekarzem, zwłaszcza jeśli stosujemy inne leki. Jeżeli kaszel suchy przerodził się w kaszel produktywny (mokry), pomocne będą środki wspomagające rozrzedzanie gromadzącej się wydzieliny i ułatwiające jej odkrztuszanie. Leczenie antybiotykami wdraża się, jeśli do zapalenia tchawicy doprowadziło zakażenie bakteryjne lub doszło do nadkażenia bakteryjnego stanu zapalnego.
Wskazane jest, by w czasie choroby pozostawać w domu i odpoczywać, aby nie narażać dróg oddechowe na potencjalnie drażniące czynniki, takie jak dym papierosowy czy bardzo suche powietrze.
Zapalenie tchawicy – domowe sposoby
Proces leczenia zapalenia tchawicy można wspomagać domowymi metodami. Przede wszystkim zadbajmy o właściwe nawilżenie dróg oddechowych poprzez zapewnienie odpowiedniej wilgotności powietrza. W tym celu można skorzystać z nawilżacza powietrza lub położyć wilgotne ręczniki na ciepłe kaloryfery. Skuteczne będą też inhalacje roztworem soli fizjologicznej (Gilbert Physiodose NaCl 0.9% Roztw.soli fizjolog. , Sól fizjologiczna RinoFlux) lub olejkami eterycznymi oraz picie naparów ziołowych o działaniu łagodzącym i nawilżającym (np. z rumianku, szałwii). Nie zapominajmy też o tym, by odpowiednio się nawadniać tak w czasie choroby, jak i będąc zdrowym. Specjaliści zalecają, by każdego dnia wypijać około 2 litry wody.
Jeśli kaszel nie ustępuje pomimo inhalacji z soli fizjologicznej, lekarz może zdecydować o podaniu sterydu w nebulizacji.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.
