Róża (choroba skóry) — objawy, przyczyny i leczenie. Czy różą można się zarazić?

Skąd się bierze choroba róża?

Róża jest chorobą zakaźną skóry i tkanki podskórnej. Przyczyną występowania róży są bakterie, a konkretnie paciorkowce β-hemolizujące grupy A — najczęściej Streptococcus pyogenes. Jednak niekiedy przyczyną choroby może być zakażenie gronkowcem złocistym. Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt bezpośredni z osobą chorą lub nosicielem, a wrotami zakażenia jest uszkodzona skóra i błony śluzowe. Do uszkodzeń tkanki skórnej może dojść w wyniku zranień czy ugryzień owadów, jednak są także choroby przewlekłe, które zwiększają ryzyko zachorowania na różę. 

Czynnikami zwiększającymi szansę zachorowania są:

• przewlekły obrzęk limfatyczny,
• cukrzyca,
• choroby zapalne skóry z towarzyszącym świądem,
• przebyta zakrzepica żył głębokich,
• stan po operacji żylaków,
• owrzodzenia żylakowe podudzi,
• grzybica stóp.

Okres wylęgania choroby wynosi od 1 do 4 dni, a prawidłowo leczona róża bez powikłań, daje się wyleczyć w ciągu 2 tygodni. 

Jakie objawy daje róża?

Róża jest chorobą, która dotyczy skóry i tkanki podskórnej. Jej objawy to głównie zmiany skórne oraz wysoka gorączka (40-41 stopni), dreszcze i złe samopoczucie. Charakterystycznym miejscem występowania zmian są okolice podudzi oraz twarz. Od 70% do 80% zmian związanych z różą dotyczy skóry kończyn dolnych, a od 5% do 20% – skóry twarzy. Zmiany mają charakter zapalny. Skóra dotknięta różą ma żywoczerwoną barwę, jest lśniąca, opuchnięta, bolesna przy dotyku i cieplejsza. Jest także wyraźnie odgraniczona od tkanki zdrowej. Wokół zmiany mogą pojawić się niewielkie wybroczyny.

Ze względu na to, że paciorkowce rozsiewają się poprzez naczynia chłonne, charakterystycznym obrazem mogą być tak zwane “pręgi” czy “smugi” biegnące wzdłuż naczyń limfatycznych od miejsca zmienionego chorobowo. Dodatkowo pacjent chory na różę może mieć z tego powodu powiększone okoliczne węzły chłonne. 

Róża występuje pod wieloma postaciami klinicznymi, które różnią się wyglądem zmian. Choroba może przybierać postać:

• róży krwotocznej — w tej postaci występują krwawe wylewy do okolicznych tkanek,
• róży pęcherzowej — na zmianach pojawiają się pęcherze z surowiczą wydzieliną,
• róży zgorzelinowej — w tej postaci występują miejscowo zmiany martwicze, 
• róży pełzającej — zmiany pojawiają się w odległych od siebie miejscach, ze względu na przenoszenie bakterii drogą naczyń chłonnych,
• róży nawrotowej — najczęściej zmiany pojawiają się powtórnie w miejscach uprzednio zajętych przez bakterie. 

Jak lekarz ustala rozpoznanie róży?

Do postawienia diagnozy przez lekarza zwykle wystarczy obejrzenie charakterystycznych zmian w badaniu fizykalnym oraz dodatkowe dolegliwości zgłaszane przez pacjenta. Dodatkowo lekarz może zlecić choremu badanie krwi, które w przypadku wystąpienia róży będzie wskazywać na podwyższony poziom CRP, leukocytozę i przeważające w rozmazie krwi neutrofile. 

Jak przebiega leczenie róży?

W leczeniu róży niezbędne jest zastosowanie antybiotykoterapii. Lekiem z wyboru jest penicylina. U pacjentów uczulonych na penicyliny leczenie jest utrudnione, ze względu na pojawiającą się oporność bakterii na antybiotyki makrolidowe. Jednak u pacjentów uczulonych zastosowanie znajduje erytromycyna, a przy braku tolerancji na leczenie wykorzystuje się klarytromycynę.  

Leczenie choroby skóry, jaką jest róża, może przebiegać w warunkach domowych z użyciem antybiotyku w formie doustnej. Ciężkie postaci róży wymagają leczenia ambulatoryjnego, z zastosowaniem antybiotyków w postaci dożylnej. Poza zastosowaniem leków przeciwbakteryjnych używa się także leków działających objawowo na inne symptomy choroby. 

W obniżaniu gorączki i stanu zapalnego stosuje się leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (ibuprofen, nimesulid) oraz paracetamol. Ulgę pacjentowi może przynieść stosowanie chłodnych okładów w miejscach dotkniętych stanem zapalnym. W sytuacji, gdy zmianom towarzyszy duży obrzęk, lekarz może wdrożyć do terapii leki moczopędne, zmniejszające ten stan.

Wybrane preparaty znajdziesz i zarezerwujesz przez portal KtoMaLek.pl.

Bibliografia

1. Wiercińska, M. Róża (choroba skóry) - objawy, przyczyny i leczenie. Medycyna praktyczna, dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/165413,roza, (dostęp 12.2023)
2. Świątecka, J., i wsp. (2015). Róża krwotoczna nawrotowa kończyny dolnej – opis przypadku. Forum Med Rodz, 2015;9(6): 477–480.

Autor