Paciorkowiec – zarażenie, objawy, leczenie

Charakterystyka paciorkowców

Paciorkowce (łac. Streptococcus) należą do bakterii Gram-dodatnich. Ich nazwa pochodzi od charakterystycznych łańcuszków, w jakie układają się tworzące je komórki. Główny podział paciorkowców opiera się na ich zdolności do przeprowadzania specyficznej reakcji – hemolizy. Wyróżniamy w związku z tym:

• paciorkowce alfa-hemolizujące – wywołujące redukcję żelaza w hemoglobinie,
• paciorkowce beta-hemolizujące – zdolne do całkowitego zniszczenia erytrocytów.

Do najczęściej spotykanych paciorkowców alfa-hemolizujących zaliczamy dwoinkę zapalenia płuc (łac. S. pneumoniae) oraz S. viridans, odpowiedzialną m.in. za rozwój zapalenia wsierdzia. 

Ze względu na duże zróżnicowanie, paciorkowce beta-hemolizujące podzielone zostały na poszczególne grupy. Największe znaczenie dla człowieka mają:

• S. pyogenes, zaliczana do grupy A – ważny patogen wywołujący anginę, szkarlatynę, liszajec, zapalenie zatok i ucha środkowego,
• S. agalactiae, zaliczana do grupy B – odpowiedzialna za zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u dzieci; posiada zdolność kolonizacji dróg rodnych matki i zakażenia noworodka podczas porodu,
• S. faecalis, zaliczana do grupy D – wywołująca głównie infekcje układu moczowego.

Stosunkowo częstym zjawiskiem, obserwowanym w przypadku paciorkowca jest jego bezobjawowe nosicielstwo, zwłaszcza w obrębie dróg oddechowych. Zjawisko to dotyczy głównie dzieci, które uczęszczają do żłobków i przedszkoli.

Jak można zarazić się paciorkowcem?

Do zakażenia paciorkowcem dochodzi drogą kropelkową, głównie przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Ryzyko infekcji wzrasta takżę w przypadku nieprzestrzegania zasad higieny. Największą zakaźność odnotowuje się w dużych skupiskach, takich jak szkoły, przedszkola, a także szpitale.

Najczęstsze choroby wywoływane przez paciorkowce

Paciorkowce wywołują wiele powszechnie występujących chorób zakaźnych. Warto wiedzieć, jakie dają objawy, aby w porę zgłosić się do lekarza.

Angina paciorkowcowa

Angina paciorkowcowa spowodowana jest zakażeniem bakterią S. pyogenes. Objawia się nagłym, silnym bólem gardła, gorączką powyżej 38 stopni Celsjusza oraz charakterystycznym nalotem na migdałkach. Dodatkowo anginie u dzieci towarzyszyć mogą nudności i wymioty. Potwierdzenie bakteryjnego podłoża choroby jest najczęściej wskazaniem do zastosowania antybiotyku.

Szkarlatyna

Inną chorobą wywoływaną przez S. pyogenes jest szkarlatyna. Do jej głównych objawów należy gorączka i charakterystyczna, drobnoplamista wysypka. Obejmuje ona twarz (z wyjątkiem trójkąta wyznaczonego przez fałdy nosowe i brodę) oraz ciało, zwłaszcza okolice pach i pachwin. Szkarlatynie towarzyszy również ból gardła i nalot na języku. W przypadku podejrzenia choroby, warto niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, gdyż nieleczona daje szereg powikłań, między innymi zapalenie ucha środkowego.

Liszajec

Liszajec jest chorobą bakteryjną skóry, wywoływaną przez S. pyogenes. Objawia się charakterystyczną wysypką w postaci drobnych, gęsto rozmieszczonych pęcherzyków. Z czasem zmiany skórne przekształcają się w żółtawe strupy. Liszajec jest chorobą o bardzo dużej zakaźności, przenoszącą się zarówno przez bezpośredni kontakt z pacjentem, jak i za pomocą wspólnych przedmiotów codziennego użytku.

Leczenie infekcji paciorkowcowej

Leczenie infekcji paciorkowcowych wymaga zastosowania odpowiedniego antybiotyku. Niezwykle istotne jest wczesne rozpoczęcie leczenia i opanowanie zakażenia, ze względu na szereg potencjalnych powikłań, takich jak gorączka reumatyczna oraz uszkodzenie kłębuszków nerek. Pamiętajmy także o zastosowaniu probiotyku, jako osłony w trakcie antybiotykoterapii (Multilac, Dicoflor 3, Probiotyk GAL).

Objawowe leczenie zakażeń paciorkowcem obejmuje preparaty przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, zawierające paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen). W przypadku bólu gardła warto sięgnąć po pastylki lub aerozole, w skład których wchodzą substancje przeciwbólowe (lidokaina) i redukujące stan zapalny (chlorowodorek benzydaminy, salicylan choliny, flurbiprofen). Dodatkowy efekt odkażający uzyskamy wybierając preparaty z nanokoloidem srebra (Gardlox Manusilver, Argentin-T).

Wybrany preparat zarezerwujesz w pobliskiej aptece za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Autor