O czym świadczą podwyższone lub obniżone neutrofile? Funkcje neutrofili i normy

Co to są neutrofile?

Neutrofile, inaczej granulocyty obojętnochłonne, są jednym z rodzajów leukocytów - białych krwinek pełniących rolę w odpowiedzi naszego organizmu na kontakt z patogenami. Produkowane są przez szpik kostny, z którego dostają się do krwi. W normalnych warunkach przebywają we krwi do 5 dni, jednak w czasie zakażenia wędrują do wnętrza chorej tkanki, w której mogą przebywać kolejne 5 dni.

Funkcje neutrofili

Neutrofile w trakcie choroby są jak wojsko, którego celem jest zniszczyć wroga za wszelką cenę. Wrogiem tym są drobnoustroje, które przedarły się przez bariery naszego organizmu. Mechanizm działania neutrofilii nazywa się fagocytozą i polega na „pożeraniu” patogenów. W ciągu minuty jeden neutrofil jest w stanie pochłonąć nawet kilkanaście bakterii.

Normy neutrofili

Każde laboratorium wyznacza własną wartość normy w badaniu morfologii krwi obwodowej. Najczęściej poziom ten wynosi 1800-8000 neutrofili/µL, co powinno stanowić 60-70% wszystkich leukocytów. 

Należy pamiętać, że poziom neutrofili zależy od wielu czynników, w związku z tym każde odchylenie od normy powinno być skonsultowane z lekarzem. Odpowiednie normy dla neutrofili zależą od wieku i został przedstawiony w tabeli:

Podwyższony poziom neutrofili

Poziom neutrofili powyżej 8000/µL nazywany jest neutrofilią. Podwyższony poziom może być wynikiem fizjologicznym organizmu, jednak może świadczyć również o stanach chorobowych.

Przyczyny neutrofilii

Wyróżniamy fizjologiczne przyczyny neutrofilii oraz neutrofilię związaną z chorobą. Do naturalnych sytuacji, w których obserwuje się podwyższoną ilość neutrofili zaliczamy:

• ciążę,
• palenie tytoniu,
• wykonany wysiłek fizyczny,
• sytuacje stresowe,
• odbyte operacje,
• zjedzenie bardzo sycącego posiłku.

Zaobserwowany podwyższony poziom, który został spowodowany czynnikiem zewnętrznym, możemy z kolei podzielić dalej na związany oraz niezwiązany z przyczynami hematologicznymi.

Pierwszy podział odnosi się bezpośrednio do zaburzeń produkcji neutrofili i może świadczyć o:

• białaczkach,
• przełomie hemolitycznym,
• stosowaniu czynników wzrostu i/lub katecholamin,
• częściowym lub całkowitym usunięciu śledziony,
• chłoniaku Hodgkina.

Do przyczyn niehemolitycznych natomiast zaliczane są najczęstsze przyczyny neutrofilii – zakażenia bakteryjne oraz wirusowe, ale także:

• układowe choroby tkanki łącznej, np. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
• zespół Cushinga,
• choroby zapalne jelit,
• zawał serca,
• zatrucia metalami ciężkimi,
• oparzenia oraz udar cieplny.

Jak postępować kiedy neutrofile są za wysokie?

Każdy wynik stwierdzający neutrofile powyżej normy należy skonsultować z lekarzem w celu ustalenia dokładnej przyczyny takiego stanu oraz dalszych kroków diagnostycznych.

Obniżone neutrofile

Neutrofile za niskie, czyli poniżej 1500/µL, to neutropenia i jest znacznie bardziej niebezpiecznym stanem w porównaniu z neutrofilią. Spadek ich poziomu poniżej 500/µL zwany jest agranulocytozą, a towarzysząca temu gorączka >38,5°C świadczy o gorączce neutropenicznej i wymaga natychmiastowej interwencji.

Jeżeli stwierdzono niski poziom neutrofili, ale utrzymujący się w przedziale 500-1000/µL, nie ma powodów do obaw, jednak dobrze go monitorować i skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia przyczyn neutropenii.

Przyczyny neutropenii

Neutropenię możemy podzielić na neutropenię wrodzoną oraz neutropenię nabytą. Neutropenia wrodzona występuje niezwykle rzadko, jednak, kiedy w pierwszym badaniu krwi stwierdza się neutrofile poniżej normy u dziecka lekarz może zlecić dalsze badania w jej kierunku. 

Zdecydowanie częściej można spotkać się z neutropenią nabytą, która najczęściej może pojawić się w wyniku:

• infekcji bakteryjnych i wirusowych,
• przyjmowania niektórych grup leków, np. antybiotyków i kortykosteroidów,
• przyjmowania chemioterapii.

Do innych sytuacji, w której możemy spotkać się z obniżonym poziomem neutrofili zalicza się:

• ostre białaczki,
• choroby szpiku,
• układowe choroby tkanki łącznej, np. RZS,
• niedobór witaminy B12.

Jak zwiększyć liczbę neutrofili?

Należy pamiętać o konieczności konsultacji przyczyny obniżonego poziomu neutrofili oraz dalszych podejmowanych kroków. Warto jednak zadbać niezależnie od powodu neutropenii o odpowiednią dietę bogatą we wszystkie niezbędne mikro- i makroelementy oraz dodatkową suplementację witaminy B12. 

Przykładowe suplementy diety, jak np.: 

• Naturell Witamina B12, 
• Naturell Witamina B12 Forte, 
• Naturalna witamina B12 metylokobalamina 100 mcg SINGULARIS Superior, 
• Metylokobalamina (Witamina B12) 1000 mcg Solgar, 
• Olimp B12 Max, 
• Witamina B12 Apteo 

znajdziesz i zarezerwujesz w wybranej aptece za pomocą strony KtoMaLek.pl.

Bibliografia:

1. Haematology Normal Adult Reference Ranges. Dostępne na: https://www.royalwolverhampton.nhs.uk/services/service-directory-a-z/pathology-services/departments/haematology/haematology-normal-adult-reference-ranges/. (Dostęp: 08.2023)
2. Solnica, B. (2021). Neutrofile. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.V.27.1.118. (Dostęp: 08.2023)
3. Gołąb, J., Jakóbisiak, M., Lasek, M., Stokłosa, T. (2017). Immunologia. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa, s. 235-237.
4. Segel, G., Halterman, J. (2009). Neutropenia w praktyce pediatrycznej. Pediatria po dyplomie, vol. 13(5). s.47-60.
5. Potemski, P., Czyżykowski, R. (red. Potemski, P., Krzakowski, M.). (2020). Leczenie wspomagające. Neutropenia. Onkologia w praktyce klinicznej – Edukacja, 6(3). s.133-142.
6. Stefaniuk, P., Szymczyk, A., Podhorecka, M. (2018). Neutropenia dorosłych jako istotny problem diagnostyczny. Pielęgniarstwo XXI wieku, 17, 1(62). s. 37-43.