Powikłania po grypie – czy mogą być niebezpieczne?

Charakterystyka wirusa grypy

Wirus grypy jest patogenem zaliczanym do rodziny Orthomyxoviridae. Wyróżniamy trzy główne typy, odpowiedzialne za zachorowania wśród ludzi:

• typ A – w szczególności podtypy H1N1, H1N2 oraz H3N2, charakteryzujące się dużą zmiennością i zdolnością do mutacji,
• typ B – o zróżnicowanym obrazie klinicznym choroby, 
• typ C – dający zakażenia głównie u dzieci, o łagodniejszym przebiegu. 

W Polsce szczyt zachorowań na grypę przypada na pierwszy kwartał roku kalendarzowego. Mówimy wtedy o grypie sezonowej. 

Co kilkanaście lat, wskutek pojawienia się nieznanego typu wirusa, dochodzi do szybkiego rozprzestrzenienia się choroby w populacji światowej, co skutkuje wystąpieniem grypy pandemicznej.

Kto jest szczególnie narażony na grypę i powikłania po grypie?

Wśród pacjentów szczególnie narażonych na zakażenie grypą wyróżnia się:

• osoby o obniżonej odporności,
• pracowników ochrony zdrowia,
• dzieci znajdujące się w skupiskach, takich jak żłobki, przedszkola i szkoły.

Ponadto dzieci do lat 5, pacjenci powyżej 65. roku życia oraz cierpiący z powodu chorób przewlekłych, powinni zachować szczególną ostrożność w sezonie grypowym, ze względu na duże ryzyko powikłań choroby.

Jak rozpoznać zachorowanie grypą?

Grypa charakteryzuje się szybkim rozwojem objawów, pojawiających się ok. 2-4 dni po kontakcie z wirusem. Zaliczamy do nich:

• gorączkę (powyżej 38 st. C), ból mięśni, dreszcze,
• ból gardła,
• suchy kaszel,
• nieżyt nosa,
• objawy żołądkowo-jelitowe, spotykane najczęściej u chorujących dzieci.

Dorośli zarażają wirusem grypy 1 dzień przed oraz 3-5 dni po wystąpieniu objawów. U młodszych pacjentów okres ten może ulec wydłużeniu. Niepowikłana choroba ustępuje z reguły w ciągu 7 dni.

Diagnostyka i leczenie grypy

Diagnostyką grypy zajmuje się lekarz pierwszego kontaktu. Rozpoznanie opiera się przede wszystkim na charakterystyce objawów oraz przebiegu choroby. Dodatkowym czynnikiem, który należy uwzględnić, jest ilość zakażeń odnotowanych aktualnie w danym regionie.

W przypadku pacjentów obarczonych dużym ryzykiem powikłań grypy, lekarz może podjąć decyzję o wykonaniu dodatkowych badań laboratoryjnych, potwierdzających chorobę. Obecnie największe znaczenie ma metoda RT-PCR, za pomocą której możliwe jest stwierdzenie obecności materiału genetycznego wirusa. Charakteryzuje się ona największą czułością i swoistością, przy równoczesnym krótkim czasie oczekiwania na wynik.

Leczenie grypy jest przede wszystkim objawowe. Podstawą jest odpoczynek i spożywanie odpowiedniej ilości płynów, zwłaszcza w przypadku dzieci i osób starszych, szczególnie narażonych na odwodnienie. Ponadto zaleca się stosowanie:

• w przypadku gorączki – zawiesin, czopków lub tabletek zawierających paracetamol, ibuprofen lub metamizol,
• w łagodzeniu bólu gardła – pastylek, aerozoli lub płynów do płukania o działaniu odkażającym, w skład których wchodzi m.in. flurbiprofen, amylometakrezol, cetylpirydyna lub benzydamina,
• w celu hamowania suchego kaszlu – syropów lub tabletek z fosforanem kodeiny, dekstrometofranem lub butamiratem,
• w przypadku kataru – aerozoli lub kropli zawierających ksylometazolinę lub oksymetazolinę.

W uzasadnionych sytuacjach, lekarz zalecić może również leczenie przeciwwirusowe, np. oseltamiwirem.

Dostępność, w najbliższej aptece, preparatów przydatnych w walce z grypą sprawdzisz za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Powikłania po grypie – czy należy się ich obawiać?

Powikłania po przebyciu grypy stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza w przypadku seniorów, kobiet ciężarnych i młodszych dzieci. 

Zaliczamy do nich:

• zapalenie płuc, oskrzeli, krtani, zatok oraz ucha środkowego,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• zapalenie nerek,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, posocznicę,
• poronienia lub przedwczesny poród,
• zaostrzenie chorób przewlekłych.

W skrajnych przypadkach, powikłania po grypie prowadzić mogą do trwałych uszkodzeń narządowych, a nawet do śmierci.

Szczepienia na grypę

Skuteczną formą profilaktyki grypy są coroczne szczepienia. Ze względu na zmienność wirusa i jego zdolność do mutacji, ich skład jest na bieżąco modyfikowany. Obecnie mamy dostęp do dwóch rodzajów preparatów – podawanych domięśniowo oraz donosowo. Wyborem szczepionki i kwalifikacją pacjenta do jej podania zajmuje się lekarz pierwszego kontaktu.

Autor