Orzech włoski — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Orzech włoski – właściwości

Juglans regia to powszechnie występujące drzewo z jadalnymi owocami. Owoce są źródłem witaminy E i witamin z grupy B: B3, B5, B6. Zawierają też dużą ilość tłuszczów i mikroelementów, takich jak potas, fosfor czy magnez. Związki chemiczne wchodzące w skład orzecha włoskiego to również garbniki, flawonoidy czy kwasy omega. To głównie te substancje są odpowiedzialne za właściwości Juglans regia.

Napar z kory orzecha włoskiego ma wykazywać właściwości przeczyszczające. W medycynie ludowej napar z łupin orzecha włoskiego był stosowany do łagodzenia stanów zapalnych jamy ustnej.

Orzech włoski – jak wygląda i skąd pochodzi?

Orzech włoski (łac. Juglans regia) to drzewo liściaste występujące powszechnie w południowej Europie, części Azji i Afryki.

Pień Juglans regia osiąga wysokość nawet do 35 metrów. Kora ma barwę szarą. Liście ułożone są naprzeciwlegle. Kwitnienie przypada na okres kwietnia i maja. Owoce orzecha włoskiego są owalne. Zewnętrzną warstwę stanowi mięsista, zielona powłoka, która opada jesienią. Pod nią znajduje się zdrewniała skorupka, a w jej wnętrzu jadalny owoc o kolorze beżowo-brązowym.

Orzech włoski – działanie, wskazania do stosowania

W medycynie ludowej liście orzecha włoskiego są znanym i często używanym surowcem. Stosuje się je w celu zmniejszenia intensywności łupieżu, biegunek, wzdęć czy niestrawności. Tradycyjnie były także uznawane za środek o działaniu przeciwzapalnym. Liść Juglans regia wykazuje również właściwości ściągające i przeciwbakteryjne.

Orzech włoski — działanie antyoksydacyjne

Ekstrakt z zielonej łupiny orzecha ma właściwości przeciwutleniające. Oznacza to, że ma on zdolność do eliminacji nadmiaru reaktywnych form tlenu (ROS) z organizmu. Zbyt duże stężenie ROS doprowadza do uszkodzenia struktur komórkowych i niekorzystnych zmian w procesach metabolicznych. Skutkiem tego jest powstawanie chorób, takich jak: cukrzyca, miażdżyca, choroby neurodegeneracyjne czy nadciśnienie tętnicze.

Spożywanie produktów mających silne działanie antyoksydacyjne ma więc dobroczynny wpływ na funkcjonowanie organizmu i jest jednym z elementów profilaktyki przed groźnymi chorobami. 

Orzech włoski — działanie przeciwcukrzycowe

Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, w której dochodzi do zwiększonego stężenia glukozy we krwi (hiperglikemia), na skutek niedostatecznego wydzielanie insuliny przez trzustkę lub przez defekt w jej działaniu. Powikłaniami cukrzycy są m.in. retinopatia cukrzycowa, cukrzycowa choroba nerek, neuropatia cukrzycowa, zespół stopy cukrzycowej czy powikłania makroangiopatyczne prowadzące do szybszego rozwoju miażdżycy.

W zależności od poziomu glukozy we krwi w trakcie badań dostosowuje się odpowiednie postępowanie. Na każdym etapie choroby podstawą jest odpowiednia dieta.

W medycynie tradycyjnej liście i mięsiste zielone owoce orzecha włoskiego są uznawane za lek hipoglikemizujący. W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach wykazano spadek poziomu glukozy we krwi zwierząt po podaniu im ekstraktu etanolowego z liści orzecha włoskiego. Działanie to badacze wiążą z obecnością alkaloidów i flawonoidów w tych ekstraktach.

Orzech włoski — działanie przeciwdrobnoustrojowe

W ostatnich latach przeprowadzono kilka badań na temat aktywności przeciwbakteryjnej ekstraktów z orzecha włoskiego. Jedne z nich wykazały aktywność ekstraktu z liści orzecha przeciwko Propionibacterium acnes. Bakteria ta odpowiedzialna jest między innymi za powstawanie trądziku. Inni badacze, sprawdzający hamowanie wzrostu bakterii Gram-dodatnich przez ekstrakt, wykazali szczególną aktywność przeciwko Bacillus cereus, bakterii wywołującej zatrucia doprowadzające do wymiotów i biegunek.

Działanie przeciwbakteryjne ma być związane z właściwościami związków takich, jak fenole czy juglon, które występują w ekstraktach z liści orzecha włoskiego.

Aktualnie ilość badań wykazujących aktywność przeciwdrobnoustrojową orzecha włoskiego jest niewielka, a już istniejące prace nie wskazują, aby analizowane ekstrakty miały mieć szansę konkurować pod względem skuteczności z istniejącymi antybiotykami.

Orzech włoski – jak dawkować?

Napar z liści orzecha włoskiego można przygotować przez zaparzenie 1-2 łyżeczek suszonych liści we wrzącej wodzie. Po zalaniu należy odczekać 20 minut. Tak przyrządzony napar można stosować zewnętrznie na zmiany skórne związane z trądzikiem. 

Suplementy diety zawsze powinny być dawkowane zgodnie z zaleceniami producenta.

Leki i suplementy zawierające orzech włoski 

Na rynku dostępne są suszone liście orzecha włoskiego, które można zastosować do przygotowania naparu. Znaleźć można również suplementy mogące mieć pozytywny wpływ na koncentrację, płyny wspomagające trawienie i niwelujące wzdęcia.

Drogerie natomiast oferują szampony i kremy do twarzy i ciała z orzechem włoskim.

Orzech włoski w ciąży

Nie zaleca się stosowania preparatów z liści orzecha włoskiego u kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji w ciąży należy skonsultować się z ginekologiem.

Orzech włoski – przeciwwskazania i środki ostrożności

Przeciwwskazaniem do spożywania i stosowania preparatów zawierających owoc orzecha włoskiego jest alergia na orzechy.

Przez niewystarczającą ilość badań, nie zaleca się stosowanie u kobiet w ciąży i podczas laktacji.

Orzech włoski – możliwe działania niepożądane

Zewnętrzne stosowanie preparatów z liści orzecha włoskiego może powodować pojawianie się plam na skórze, które po czasie znikają.

U osób uczulonych po spożyciu może dojść do wystąpienia reakcji anafilaktycznej.

Orzech włoski – interakcje z lekami i innymi ziołami

Nie są znane interakcje preparatów orzecha włoskiego z innymi lekami. 

Orzech włoski w Ziołopedii – podsumowanie

Orzech włoski jest to zdrowy dodatek, który warto wdrożyć do diety. Dzięki zawartości wielu mikro i makroelementów dobrze wspomoże działanie organizmu. Jego lecznicze właściwości stosowane są jednak głównie jako element medycyny ludowej i tradycyjnej. Badania mające potwierdzić postulowane właściwości są często jeszcze niewystarczające lub istnieją alternatywy o dużo lepszym i silniejszym działaniu. Dlatego przy wystąpieniu wymienionych w tekście chorób należy skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednie leczenie.

Bibliografia:

1. Delaviz, H., Mohammadi, J., Ghalamfarsa, G., Mohammadi, B., & Farhadi, N. (2017). A review study on phytochemistry and pharmacology applications of Juglans regia plant.
2. Verma, G., & Sharma, V. (2020). A Scientific Update on Juglans Regia Linn. Asian Journal of Pharmaceutical Research and Development, 8(3), 166-175.

Autor