Testosteron – norma, rola, nadmiar i niedobór. Czy można podnieść poziom testosteronu?

Testosteron – jak i gdzie powstaje?

Testosteron to hormon steroidowy, czyli nierozpuszczalny w wodzie. Aby mógł utrzymać się we krwi musi być połączony z białkami: globulinami i albuminami. Testosteron powstaje w jądrach w komórkach Leydiga z cholesterolu lub z produkowanego w korze nadnerczy androstendionu. Uwalnianie testosteronu jest uzależnione od działania hormonu luteinizującego, który z kolei uwalniany jest z przedniego płata przysadki. Prawidłowa jej praca odpowiada za odpowiednią regulację uwalniania testosteronu. 

Norma testosteronu

Poziom testosteronu zależy w dużej mierze od indywidualnych cech danego mężczyzny i od jego wieku, dlatego wartości referencyjne jego stężenia mają szerokie normy.

Rola testosteronu w męskim organizmie

Fizjologiczne działanie tego hormonu przejawia się na kilku płaszczyznach:

• działanie metaboliczne – testosteron znany jest jako steroid anaboliczny, ponieważ stymuluje wzrost tkanek, a szczególnie zwiększa masę mięśni i kości;
• metabolizm białek – testosteron pobudza syntezę białek i hamuje ich rozpad, dzięki czemu powoduje rozrost muskulatury i wydłużenie kości oraz ich wzmocnienie;
• metabolizm tłuszczów – testosteron zwiększa stężenie cholesterolu we krwi i tym samym zwiększa ryzyko wystąpienie miażdżycy. Wyjaśnia to, dlaczego mężczyźni wcześniej niż kobiety są narażeni na choroby, takie jak m.in. zawał serca czy nadciśnienie tętnicze.

Działanie narządowe testosteronu 

Działanie narządowe testosteronu to działanie maskulinizujące. W życiu płodowym testosteron odpowiedzialny jest za przekształcenie przewodów Wolfa w narządy płciowe męskie. W okresie dojrzałości powoduje dojrzewanie plemników, rozwój narządów płciowych i drugorzędowych cech płciowych:

• ukształtowanie męskiej budowy ciała (wąska miednica, szerokie ramiona);
• charakterystyczny wzorzec owłosienia ciała i głowy;
• zmiany budowy krtani i pogrubienie głosu;
• wystąpienie cech psychologicznych męskich – agresja, skłonność do rywalizacji itp.

Nadmiar testosteronu – objawy

Naturalnie nadmiar testosteronu u mężczyzn występuje bardzo rzadko. W większości przypadków taka sytuacja występuje u kulturystów i sportowców, którzy suplementują preparaty z testosteronem, aby powiększyć masę mięśniową. Niestety nadmiar testosteronu objawia się nie tylko wzrostem masy mięśniowej, ale szeregiem mniej pożądanych cech do których zalicza się:

• agresywne zachowania;
• rozrost prostaty, który powoduje problemy z oddawaniem moczu;
• zmniejszenie rozmiaru jąder;
• niepłodność z racji zmniejszenia liczby plemników;
• impotencja;
• wahania nastroju;
• bóle głowy;
• wysokie stężenie cholesterolu i przez to rozwój np. nadciśnienia tętniczego.

Niedobór testosteronu – objawy

Czynniki, które wpływają na poziom testosteronu to wiek, styl życia, kondycja czy pora dnia. Dobowe wahania stężenia tego hormonu są naturalnym zjawiskiem, ale jego duży niedobór może mieć poważne następstwa. Niepokojące objawy niedoboru testosteronu to:

• spadek masy mięśniowej;
• problemy z erekcją;
• spadek libido;
• zmniejszenie owłosienia na ciele;
• nabieranie kobiecych kształtów;
• problemy z koncentracją;
• nerwowość;
• otyłość.

Badania testosteronu

W przypadku zaobserwowania u siebie objawów, które mogą wynikać z nieprawidłowej wartość testosteronu, warto skonsultować się z lekarzem. Zleci on wykonanie oznaczenia testosteronu z krwi żylnej. Pobranie nie różni się od zwykłego badania krwi, ale należy pamiętać o kilku ważnych zasadach:

• badanie należy wykonać na czczo w godzinach porannych, ponieważ wtedy jest najwyższe stężenie testosteronu;
• przed badaniem nie jest wskazany żaden wysiłek fizyczny – może mieć on wpływ na wynik badania;
• przed badaniem powinno się pozostać w pozycji siedzącej przez 10-15 minut.

Testosteron – preparaty

W przypadku wykrycia w badaniach niskiego poziomu testosteronu sposobem leczenia jest przyjmowanie preparatów zawierających ten hormon.

Boostery testosteronu

Zaliczają się do grupy preparatów często wykorzystywanych w celu podniesienie poziomu testosteronu w organizmie. Oprócz hormonu w swoim składzie zawierają m.in. cynk, kwas D-asparaginowy, witaminę B6 czy kozieradkę. Każdy z tych dodatkowych składników działa stymulująco na wzrost poziomu testosteronu lub pomaga niwelować negatywne objawy jego niedoboru. Na rynku dostępna jest duża ilość preparatów (Olimp T-100 Hardcore, Allnutrition Tribulus testoterone booster, Olimp Tribusteron 90). Dostępność wybranego preparatu można sprawdzić bez wychodzenia z domu za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Testosteron w tabletkach

Tabletki z testosteronem są to typowe suplementy, których zadaniem jest uzupełnienie niedoborów danego składnika. Efekt działania jest doraźny, ponieważ nie likwidują problemu, a jedynie objawy niedoboru testosteronu.