Nadciśnienie − przyczyny, objawy, sposoby leczenia

Kiedy mówimy o nadciśnieniu tętniczym?

Ciśnienie tętnicze oznacza nacisk, jaki wywiera krążąca w organizmie krew na ściany naczyń.  Jego wartości wyrażane są w milimetrach słupa rtęci (mmHg). Stan, w którym ciśnienie skurczowe przekracza 140 mmHg, a rozkurczowe 90 mmHg definiowany jest jako nadciśnienie tętnicze.

Duża część pacjentów nie zdaje sobie sprawy z aktywnej choroby, gdyż początkowo nie daje ona specyficznych objawów. Pokazuje to, jak ogromną rolę pełnią badania profilaktyczne, które pozwalają na wczesne postawienie diagnozy i wprowadzenie skutecznego leczenia.

Przyczyny nadciśnienia tętniczego

Najczęściej występującym rodzajem nadciśnienia tętniczego jest nadciśnienie pierwotne. W tym przypadku ciężko jest jednoznacznie ustalić przyczynę podwyższonego ciśnienia. Jego rozwojowi sprzyjają predyspozycje genetyczne oraz czynniki środowiskowe. 

W przypadku nadciśnienia wtórnego prawie zawsze udaje się ustalić konkretną przyczynę nieprawidłowych wartości ciśnienia. Najczęściej są to:

• choroby współistniejące, np. niewydolność nerek, zespół Cushinga, nadczynność tarczycy;
• stosowane leki, np. glikokortykosteroidy;
• ciąża.

Ustalenie podłoża nadciśnienia wtórnego umożliwia całkowite wyleczenie i unormowanie wartości ciśnienia tętniczego.

Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie?

Regularny pomiar ciśnienia tętniczego pozwala nie tylko na wczesne wykrycie choroby, ale także kontrolowanie skuteczności stosowanego leczenia. Aby wynik pomiaru ciśnienia był wiarygodny, należy:

• unikać pomiarów bezpośrednio po wysiłku fizycznym,
• przed pomiarem odczekać ok. 5 minut w pozycji siedzącej,
• za pierwszym razem zmierzyć ciśnienie na obu rękach; następnie zaś mierzyć na tej, na której uzyskano wyższy wynik,
• odpowiednio dopasować rozmiar mankietu ciśnieniomierza,
• pamiętać, aby łokieć ręki, na której mierzymy ciśnienie, był podparty, a kończyna umiejscowiona na wysokości serca.

Wyniki pomiarów warto odnotowywać w dzienniczku, który jest cennym źródłem informacji zarówno dla samego pacjenta, jak i lekarza prowadzącego.

Objawy i powikłania nadciśnienia tętniczego

Nadciśnienie tętnicze jest podstępną chorobą, która przez długi czas nie daje żadnych objawów. Po jakimś czasie trwania schorzenia mogą pojawić się bóle głowy, obniżenie tolerancji wysiłku czy krwotoki z nosa. Ich utrzymywanie się przez dłuższy czas powinno wzbudzić naszą czujność i skłonić do wizyty u lekarza.

Nieleczone nadciśnienie tętnicze nie tylko pogarsza nasze samopoczucie, ale sieje spustoszenie w całym organizmie, prowadząc do wielu groźnych powikłań. Zaliczamy do nich między innymi niewydolność serca, udar mózgu czy uszkodzenie nerek. Nadmierny nacisk uszkadza także ściany naczyń krwionośnych, ułatwiając odkładanie się w nich złogów miażdżycowych. Co więcej, duża część przypadków nadciśnienia tętniczego wynika z nieprawidłowej diety i braku aktywności fizycznej, co sprzyja powstawaniu wielu innych schorzeń towarzyszących, np. cukrzycy.

Leczenie nadciśnienia tętniczego

W przypadku nieznacznego przekroczenia norm ciśnienia tętniczego oraz niskiego ryzyka sercowo-naczyniowego, lekarz może zadecydować o konieczności modyfikacji stylu życia, bez wprowadzenia farmakoterapii. W pozostałych przypadkach stosuje się odpowiednie leki, często w połączeniach dwu- lub trójskładnikowych. Warto wiedzieć, że pełne działanie środków farmakologicznych rozwija się nawet po upływie kilku tygodni. Dlatego nie należy przerywać terapii na własną rękę lub samodzielnie modyfikować zaleconej dawki.

Wspomagająco można zastosować preparaty roślinne bez recepty (Intractum Visci PhytoPharm, Krople nasercowe, Cravisol). Dzięki portalowi KtoMaLek.pl możesz łatwo sprawdzić ich dostępność i zarezerwować je w najbliższej aptece.

W przypadku osób otyłych, kluczowe dla skuteczności leczenia jest zredukowanie masy ciała, wprowadzenie łagodnej aktywności fizycznej kilka razy w tygodniu oraz rzucenie palenia. W diecie powinny zagościć produkty pełnoziarniste, owoce i warzywa, mięso drobiowe oraz ryby. Zwiększeniu wartości ciśnienia sprzyja także nadmierne spożycie soli, dlatego należy zredukować jej spożycie do 5 g na dobę (ograniczenie to nie dotyczy pacjentek z nadciśnieniem indukowanym ciążą, chociaż powinny one unikać przesolonych produktów).

Autor