Endorfiny - co warto wiedzieć o hormonach szczęścia? Dlaczego są nam potrzebne?

Endorfiny - hormony szczęścia

Endorfiny są to hormony peptydowe wytwarzane przez nasz organizm - głównie centralny układ nerwowy oraz przysadkę mózgową. Ich nazwa wywodzi się od angielskich słów endogenous - oznaczających fakt wytwarzania endorfin przez organizm ludzki oraz morphine - wskazujące na ich działanie podobnie do morfiny. Dlatego endorfiny określane są często jako endogenne związki o działaniu podobnym do morfiny. Same endorfiny pod względem budowy chemicznej możemy podzielić na 3 grupy: alfa-endorfiny, beta-endorfiny oraz gamma-endorfiny.

Endorfiny - podstawowa rola w organizmie

Endorfiny najczęściej są kojarzone z odczuwaniem przez nas przyjemności - jednakże wcale nie jest to ich podstawowe zadanie, jakie mają do spełnienia w organizmie człowieka. Same endorfiny najczęściej uwalniane są w momencie odczuwania przez nas bólu. W momencie powstania bodźca bólowego przysadka mózgowa uwalnia endorfiny, które następnie wiążą się z odpowiednim dla nich receptorem. W ten sposób następuje zahamowanie przewodzenia sygnału informującego nasz mózg o odczuwaniu bólu. W wyniku tego następuje zmniejszenie wrażenia bólu. Dodatkowo zauważono, że endorfiny z grupy beta mogą wykazywać działanie zwiększające apetyt.

W jaki sposób możemy zwiększyć wydzielanie endorfin?

Jak zostało już powiedziane, endorfiny wydzielane są w naszym organizmie przede wszystkim w momencie odczuwania bólu - ale istnieją także inne sytuacje, w których dochodzi do ich zwiększonego uwalniania, a co za tym idzie, do odczuwania przez nas przyjemności. Endorfiny mogą być uwalniane np. podczas spożywania posiłków - dobrym przykładem jest tutaj czekolada; czy w trakcie uprawiania aktywności fizycznej - to właśnie dzięki nim dochodzi do tzw. efektu runners high, czyli poprawy samopoczucia spowodowanego treningiem fizycznym. Co więcej, naukowcy zaobserwowali ich zwiększone wydzielanie w przypadku śmiechu i słuchania muzyki. Innym sposobem na zwiększenie poziomu endorfin jest seks - podczas stosunku dochodzi do połączenia efektu aktywności fizycznej z samym odczuwaniem przyjemności. Jak łatwo zauważyć, im lepsza jest jakość pożycia, tym większą czerpiemy z niego przyjemność, a tym samym osiągamy wyższy poziom uwalnianych endorfin. W celu uzyskania jak największej satysfakcji z życia seksualnego warto zadbać o wysokie libido. Bardziej wymagające osoby podnoszą poziom endorfin poprzez kąpiele w chłodnej wodzie, tak chętnie uprawiane przez tzw. morsów. W trakcie ich trwania dochodzi do powstania wrażenia bólowego spowodowanego niską temperaturą, które powoduje zwiększenie uwalnia endorfin blokujących wędrówkę sygnału z receptora do mózgu.

Endorfiny jako cudowny lek

Na chwilę obecną hormony szczęścia nie są wykorzystywanie w lecznictwie - jednakże nie przeszkadza to w opracowywaniu projektów badań klinicznych i nowych terapii z ich udziałem. W planach naukowców jest np. wykorzystanie beta-endorfin w walce z nowotworami, a to dzięki temu, że zaobserwowano jej największe stężenie u pacjentów określających swoje samopoczucie jako dobre. Okazuje się bowiem, że endorfiny pobudzają komórki układu odpornościowego, prowadząc do zwiększenia ich agresji względem komórek nowotworowych i walki z chorobą.

Co w przypadku, kiedy endorfiny to za mało?

Głównym zadaniem endorfin jest hamowanie sygnału przesyłanego z receptora bólu do mózgu. Niestety, zdarzają się sytuacje, kiedy samo ich działanie nie wystarcza do efektywnego zwalczenia bólu, co niestety skutkuje jego silnym odczuwaniem. Wówczas możemy go łagodzić używając leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty jak np.: Ibum, Ibuprom, Nurofen, Paracetamol, Apap, Ketonal Active - dobrze sprawdzają się w przypadku bólu głowy, czy w przypadku bólów kostno stawowych leków w postaci maści i żelów (np. Diclofenacum Fastum, Diclac Lipogel), a przy bólach pochodzenia mięśniowego maści lub plastry przeciwbólowe (Apap Ice, Apap Thermal, Nurofen mięśnie i stawy). Stosując leki przeciwbólowe należy pamiętać, aby ściśle trzymać się informacji dołączonych w formie ulotki dla pacjenta. W przypadku silnego lub przedłużającego się w czasie bólu konieczna może okazać się wizyta u lekarza - pamiętajmy, że żadnego bólu nie można bagatelizować, ponieważ jest jedynie objawem i należy znaleźć jego przyczynę. 

​

Autor