Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) - dieta. Jakich produktów unikać przy RZS

Reumatoidalne zapalenie stawów

Etiologia RZS nie jest dotychczas wystarczająco poznana, a w patogenezie tego schorzenia odgrywają rolę czynniki genetyczne i środowiskowe. Szacuje się, że wpływ genów na ryzyko zachorowania na RZS wynosi około 50-60%. Wystąpienie RZS w rodzinie zwiększa ryzyko zachorowania u osób w pierwszym stopniu pokrewieństwa kilkukrotnie (od 2 do 10 razy). Częściej chorują kobiety niż mężczyźni, a przyczyny tego stanu nadal nie są poznane. Czynniki środowiskowe związane z występowaniem RZS to m.in. palenie tytoniu i choroby przyzębia.

Reumatoidalne zapalenie stawów - objawy

Choroba typowo atakuje te same miejsca po obu stronach ciała. Początkowo są to drobne stawy rąk i stóp, a w miarę postępu choroby wiele innych stawów. Charakterystycznymi objawami reumatoidalnego zapalenia stawowów są:

• ból i sztywność poranna;
• obrzęki;
• tkliwość stawów na ucisk;
• ograniczenie ruchomości stawów;
• deformacje stawów.

Podstawowym celem leczenia chorego na RZS jest długotrwała poprawa jakości życia, którą można osiągnąć poprzez kontrolę objawów choroby, zapobieganie zmianom destrukcyjnym oraz przywrócenie sprawności i funkcjonowania w społeczeństwie. Metody stosowane w terapii RZS obejmują edukację pacjenta, leczenie farmakologiczne, rehabilitację, dobór odpowiedniej diety oraz leczenie ortopedyczne.

Reumatoidalne zapalenie stawów - jakich produktów unikać?

Rozwijający się w organizmie stres oksydacyjny może przyczyniać się do stymulacji procesu zapalnego stawów w przebiegu RZS. Osoby borykające się z tym schorzeniem powinny ograniczyć podaż nasyconych kwasów tłuszczowych oraz tłuszczów trans, które wykazują działanie prozapalne, w związku z czym mogą zaostrzać objawy choroby. Produkty spożywcze, których należy unikać, to tłuste gatunki mięs (wieprzowina, baranina, wołowina, tłusty drób) i ich przetworów oraz pełnotłustych produktów mlecznych, takich jak śmietana, mleko, sery żółte, topione i pleśniowe. Pacjenci powinni również ograniczyć spożycie olejów (kukurydzianego, słonecznikowego oraz z pestek z winogron), ponieważ zawierają znaczne ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-6, które spożywane w nadmiarze uczestniczą w produkcji czynników prozapalnych i prozakrzepowych. Z diety osób chorych na RZS powinna być wyeliminowana żywność przetworzona, produkty smażone (chipsy, frytki) oraz produkty fast food.

Jak powinna być skomponowana prawidłowa dieta u pacjenta z RZS?

Bardzo ważna jest różnorodność diety, która zapewni niezbędne składniki odżywcze, które zwalczają stan zapalny w organizmie. Posiłki powinny być przygotowywane w formie możliwie nieobciążającej układu pokarmowego, aby nie powodować zaburzeń trawienia i wchłaniania.  

Ważnym składnikiem w diecie osoby zmagającej się z RZS jest kolagen. Białko to jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania oraz regeneracji zmienionych chorobowo chrząstek i stawów. Źródłem kolagenu w diecie mogą być potrawy na bazie galaretek owocowych i warzywnych, a także suplementacja chrząstką rekina: chrząstka rekina GAL, chrząstka rekina A-Z MEDICA, chrząstka rekina NOW FOODS. Osoby z RZS powinny sięgać po liczne przyprawy, ponieważ wykazują działanie przeciwzapalne. Zaliczamy do nich m.in. imbir, kurkumę, bazylię, tymianek, mięta, szałwia czy goździki. Korzystne jest także spożywanie cebuli i czosnku ze względu na obecność związków siarki.

Dostępność tych oraz wielu innych preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Pozostałe zalecenia żywieniowe w RZS:

• należy wybierać produkty pełnoziarniste o wysokiej zawartości błonnika pokarmowego;
• korzystny jest dodatek do potraw i surówek oleju lnianego, aby zwiększyć podaż kwasów omega-3;
• należy wybierać produkty bogate w wapń i witaminę D;
• w każdym posiłku warto zadbać o porcję warzyw lub owoców będących doskonałym źródłem antyoksydantów i witamin; 
• tłuste mięso należy zastąpić chudym drobiem oraz rybami. 

Ważną kwestią jest dobór obróbki termicznej pożywienia. Odpowiednimi technikami kulinarnymi dla osób z RZS będzie:

• gotowanie (w wodzie i na parze);
• duszenie (bez wcześniejszego obsmażania); 
• pieczenie w piekarniku bez dodatku tłuszczu;
• smażenie sauté (bez panierki i jajka). 

Reumatoidalne zapalenie stawów - nawodnienie

Zalecana ilość płynów dla osób borykających się z RZS, jaką należy wypić w ciągu doby, to minimum 2 litry. Należy pamiętać, że woda powinna stanowić największy procent wszystkich płynów wypijanych przez cały dzień. Należy zrezygnować z słodkich napojów smakowych, które są dosładzane cukrem lub słodkimi syropami. Warto unikać także mocnej herbaty i kawy, które można zastąpić lekkimi naparami. Dobrym wyborem będzie też zielona lub czerwona herbata. 

Każdy organizm jest inny, dlatego modyfikacja wszelkich zaleceń dietetycznych to podstawa dbania o dobrą kondycję zdrowotną organizmu. Zawsze warto udać się do specjalisty - dietetyka, który pomoże w określeniu kierunku żywieniowego, najkorzystniejszego dla stanu zdrowia i indywidualnych potrzeb fizjologicznych pacjenta.

Autor