Dzika róża — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Dzika róża — właściwości

Dzika róża ma w swoim składzie glikozydy flawonoidowe, takie jak: astragalina, 3-glukozyd kemferolu i izokwercytryna, a także garbniki (katechina) karotenoidy (likopen) sorbitol, witaminę C i sole mineralne (wapń, żelazo, potas, sód, cynk czy fosfor). W jej owocach znajdziemy również kwasy organiczne, np. kwas jabłkowy czy kwas linolowy. Ponadto w dzikiej róży wykryto α-tokoferol, β-tokoferol i kwasy tłuszczowe. 

Rosa canina najbardziej znana jest ze względu na wysoką zawartość witaminy C w owocach tej rośliny. Owocowi dzikiej róży przypisuje się właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, a także wzmacniające odporność. 

Dzika róża — jak wygląda i skąd pochodzi?

Dzika róża (łac. Rosa canina), zwana inaczej psią różą czy szypszyną, występuje w całej Europie, Afryce Północnej, Azji Zachodniej i na Wyspach Kanaryjskich. Rozprzestrzeniła się również na tereny Australii i Nowej Zelandii. W Polsce występuje pospolicie, zarówno w formie dzikiej, jak i uprawianej w ogrodach. 

Rosa canina należy do rodziny różowatych (łac. Rosaceae). Roślina ta jest krzewem, który może osiągać nawet do 3 metrów wysokości. Gałęzie róży posiadają charakterystyczne kolce, a także tworzą długie pnącza. Liście mają ostro ząbkowane brzegi i są koloru zielonego, czasem wpadającego w siny. Kwiaty dzikiej róży mogą występować w dwóch kolorach: białym lub różowym. Ponadto mogą one rosnąć pojedynczo na łodydze lub być zebrane w kwiatostany. Pięciopłatkowe kwiaty są delikatne i zebrane wokół kielicha. Owocem dzikiej róży są charakterystyczne i wielu osobom znane, czerwone tzw. owoce szupinkowe. To właśnie one stanowią główny surowiec leczniczy tej rośliny.

Dzika róża — działanie, wskazania do stosowania

Tak, jak wcześniej wspomniano, dzika róża wykazuje właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, a także żółciopędne. Ponadto ma ona efekt wzmacniający na naczynia krwionośne. 

W medycynie ludowej dzika róża stosowana była w przypadku odleżyn, owrzodzeń i odmrożeń, ze względu na jej działanie osłaniające, powlekające i ułatwiające gojenie się ran. Stosowano ją także przy chorobie zwyrodnieniowej stawów i przy łagodnych problemach z trawieniem.

Dzika róża na obniżoną odporność

Dzika róża ze względu na wysoką zawartość witaminy C, a także innych witamin i soli mineralnych, będzie idealnym rozwiązaniem w przypadku obniżenia odporności, wynikającego np. z przebytych infekcji wirusowych, bakteryjnych, biegunek i ogólnych niedoborów witaminowych. Zawarta w Rosa canina witamina C ma właściwości antyoksydacyjne, przyspiesza gojenie ran i jest niezbędna do codziennego, prawidłowego funkcjonowania organizmu. Z tego powodu, jeśli przeczuwamy, że posiadamy niedobory witaminy C, to możemy sięgnąć po owoc dzikiej róży.

Dzika róża na rany i krwotoki

Dzika róża, jak już wspomniano, działa przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie, ułatwia gojenie się ran, wzmacnia naczynia krwionośne i dostarcza organizmowi wiele niezbędnych związków. Właściwości te są bardzo przydatne w przypadku rekonwalescencji po odmrożeniach, oparzeniach, owrzodzeniach, drobnych krwawieniach, a także przy krwotokach z nosa. Ponadto dziką różę stosowano u kobiet borykających się z nieprawidłowymi krwotokami macicznymi i obfitymi, częstymi miesiączkami. 

Dzika róża na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)

Niektóre badania wykazały, że sproszkowana dzika róża może przynieść ulgę i zmniejszyć ból, wywołany reumatoidalnym zapaleniem stawów. Co więcej, Rosa canina ma działanie przeciwzapalne i dostarcza wiele cennych witamin i soli mineralnych, które mogą okazać się przydatne przy tego typu schorzeniach.

Dzika róża — jak dawkować?

Dziką różę w postaci naparu należy dawkować w następujący sposób: 5 gramów owoców zalać szklanką gorącej wody, natomiast przy reumatoidalnym zapaleniu stawów napar sporządza się przy pomocy  2-10 gramów suchego surowca. Tak przygotowane napary można spożywać kilka razy dziennie. 

Leki i suplementy diety zawierające dziką różę

Na rynku dostępny jest szereg różnych suplementów diety, które zawierają w swoim składzie dziką różę. Rosa canina występuje jako składnik tabletek bądź kapsułek, a także w formie herbat, syropów i nalewek.

Dzika róża w ciąży

Obecnie nie ma przeciwwskazań do stosowania dzikiej róży u kobiet w ciąży, jako składnika zróżnicowanej diety. Należy jednak pamiętać, aby każdą planowaną suplementację zgłosić lekarzowi prowadzącemu ciążę.

Dzika róża — przeciwwskazania i środki ostrożności

Ostrożność powinny zachować osoby, które przeszły zawał serca, ponieważ w dzikiej róży zawarta jest rugozyna E, która może działać przeciwzakrzepowo. Ponadto dzikiej róży nie powinny spożywać osoby ze schorzeniami wątroby czy układu pokarmowego, a także osoby nadwrażliwe na którąkolwiek substancję zawartą w tej roślinie.

Dzika róża — możliwe działania niepożądane

Najczęstszymi działaniami niepożądanymi po spożyciu dzikiej róży są zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak: nudności, zgaga, wymioty, biegunka, zaparcia, a także objawy ogólne: zmęczenie, ból głowy i reakcje alergiczne.

Dzika róża — interakcje z lekami i innymi ziołami

Dzika róża może wejść w interakcję z niektórymi antybiotykami np. norfloksacyną, lewofloksacyną, tetracykliną czy doksycykliną, a także innymi lekami. Z tego powodu przed rozpoczęciem leczenia farmakologicznego, należy poinformować lekarza lub farmaceutę o przyjmowanych suplementach, ziołach i lekach.

Dzika róża w Ziołopedii — podsumowanie

Dzika róża od wieków znana jest ze swoich właściwości leczniczych. Roślina ta posiada dość szeroki wachlarz zastosowań. Charakteryzuje się wysoką zawartością witamin, w tym witaminy C i soli mineralnych. Działa przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie i immunomodulująco. Ponadto Rosa canina jest powszechnie dostępną rośliną o atrakcyjnym smaku.

Bibliografia

1. KAZAZ, S., Baydar, H., & Erbas, S., (2009). Variations in Chemical Compositions of Rosa damascena Mill. and Rosa canina L. Fruits. CZECH JOURNAL OF FOOD SCIENCES , vol.27, no.3, 178-184.
2. Christensen, R., Bartels, E. M., Altman, R. D., Astrup, A., & Bliddal, H. (2008). Does the hip powder of Rosa canina (rosehip) reduce pain in osteoarthritis patients?--a meta-analysis of randomized controlled trials. Osteoarthritis and cartilage, 16(9), 965–972. https://doi.org/10.1016/j.joca.2008.03.001 
3. Lei, Z., Cao, Z., Yang, Z., Ao, M., Jin, W., & Yu, L. (2019). Rosehip Oil Promotes Excisional Wound Healing by Accelerating the Phenotypic Transition of Macrophages. Planta medica, 85(7), 563–569. https://doi.org/10.1055/a-0725-8456 

Autor