Ananas — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Ananas — właściwości

Ananas (łac. Ananas Mill.) to owoc o dużej zawartości składników odżywczych i niskiej kaloryczności. Jedna szklanka ananasa (około 165 g) ma w przybliżeniu 83 kcal. Jest szczególnie bogaty w witaminę C, mangan, witaminę B1 i miedź. Witamina C pozytywnie wpływa na układ odpornościowy, a mangan wspiera układ nerwowy i szkieletowy. Witamina B1 (tiamina) jest kluczowa dla metabolizmu energetycznego, a miedź pełni kilka istotnych funkcji w układzie nerwowym i odpornościowym. Ananas jest również dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który wspiera zdrowie jelit i prawidłowe wypróżnianie.

Oprócz licznych składników odżywczych ananas zawiera też przeciwutleniacze (związki fenolowe, flawonoidy, kwas askorbinowy). Pomagają one zwalczać stany zapalne w organizmie dzięki wymiataniu wolnych rodników i redukcji stresu oksydacyjnego. W konsekwencji dieta bogata w przeciwutleniacze zmniejsza ryzyko chorób przewlekłych np. cukrzycy typu 2, chorób serca czy niektórych nowotworów.

Ananasy zawierają również wyjątkowy enzym ułatwiający trawienie białek — bromelainę. Dlatego często podawane są obok mięs. Jest to szczególnie pomocne dla osób z chorobami trzustki, które mają problem z produkcją enzymów trawiennych.

Ananas — jak wygląda i skąd pochodzi?

Ananas to tropikalny owoc znany ze swojego wyraźnie słodkiego smaku i bogatego profilu odżywczego. Ananas, który najczęściej jada się w Polsce, to ten w formie przetworzonej i zamkniętej w puszce. Świeży ananas jest bardzo efektownym owocem. Miąższ ma ukryty w osłonie z kolczastych liści. Cały owoc po oczyszczeniu ze skóry jest jadalny. Środek ananasa jest najbardziej bogaty w bromelainę. Ananas pochodzi z Ameryki Południowej, ale uprawiany jest na całym świecie. Największymi producentami ananasa są oprócz państw południowoamerykańskich również kraje azjatyckie o gorętszym klimacie. Ma wszechstronne zastosowanie w kuchni i jest często wykorzystywany w przepisach.

Istnieje wiele rodzajów ananasów uprawianych na całym świecie, z których każdy oferuje korzyści zdrowotne i unikalne profile smakowe. Jedną z najdroższych odmian jest ananas z czerwonym miąższem, bardzo trudno dostępny.

Ananas — działanie, wskazania do stosowania

Ananas odżywia organizm, dostarczając mu energii, witamin i składników mineralnych. Może wywierać korzystny wpływ na zdrowie poprzez omówione kluczowe składniki, które zawiera. Jest to owoc i nie ma wytycznych mówiących o wskazaniach do jego stosowania. Jednak warto włączyć go do codziennej diety w ramach urozmaicenia menu i profilaktyki zdrowotnej.

Ananas dla zdrowia kobiet

Posiadanie pięknej, gładkiej i zdrowej skóry to coś, czego każda kobieta pragnie. Regularne spożywanie ananasa pomoże w redukcji zmarszczek i poprawi wygląd skóry. Witamina C jest antyoksydantem, który odgrywa kluczową rolę w zdrowiu skóry i syntezie kolagenu. Dodatkowo może pomóc w zwalczaniu jej uszkodzeń spowodowanych ekspozycją na słońce i zanieczyszczenie.

Rak piersi to powszechna choroba u kobiet. Badanie in vitro na hodowli komórkowej wykazało, że bromelaina hamowała wzrost komórek raka piersi i stymulowała ich śmierć. Konieczne są dalsze badania w tym obszarze, ale włączenie ananasa do diety wydaje się możliwym działaniem profilaktycznym w przypadku raka piersi.

Dodatkowo ananas może chronić przed osteoporozą. Włączenie do diety pokarmów bogatych w mangan może być szczególnie korzystne dla kobiet po menopauzie, ponieważ badania wykazały związek między niskim poziomem manganu we krwi a utratą masy kostnej.

Z racji niskiej kaloryczności ananas jest często polecany przy redukcji masy ciała. Natomiast tu kluczowy jest deficyt kaloryczny i sam ananas nie zadziała na odchudzanie.

Ananas dla zdrowia mężczyzn

Mężczyzna może czerpać z tego tropikalnego owocu mnóstwo korzyści zdrowotnych. Od zdrowia reprodukcyjnego po korzystny wpływ na poziom cholesterolu. Bromelaina może wpływać na wzrost poziomu testosteronu. Witamina C i witamina B1 pomagają zwiększyć niskie libido u mężczyzn poprzez udział w syntezie i regulacji hormonów płciowych. Mangan może poprawić jakość i ilość plemników. Warto włączyć świeży ananas do diety mężczyzn przygotowujących się do zapłodnienia.

Dla mężczyzn aktywnych fizycznie ananas może być wartościowym dodatkiem wspomagającym regenerację mięśni po treningu i być łatwo przyswajalnym źródłem energii.

Ananas będzie wspierał również zdrowie serca — choroby tego narządu są jednym z najczęstszych przyczyn zgonu u mężczyzn. Dzięki bromelainie działającej przeciwzapalnie oraz obecności witamin i składników mineralnych ananas ma korzystny wpływ na ciśnienie tętnicze i poziom cholesterolu.

Ananas na rekonwalescencję

Spożywanie ananasa może skrócić czas rekonwalescencji po operacji lub intensywnym wysiłku fizycznym. Oprócz tego, że ananas po wysiłku pomaga uzupełnić zapasy węglowodanów, to dzięki bromelainie i jej właściwiościom przeciwzapalnym może przyspieszyć regenerację mięśni. Dzieje się tak poprzez zmniejszenie zapalenia wokół uszkodzonej tkanki mięśniowej po obciążającym wysiłku fizycznym.

Wiele badań wykazało, że bromelaina może zmniejszać zapalenie, opuchliznę, siniaki i ból, które często występują po operacjach, w tym zabiegach stomatologicznych. Chociaż efekty ananasa są tu obiecujące, konieczne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć jego możliwości.

Ananas — jak dawkować?

Ananas można włączyć do zdrowej, zbilansowanej diety na bardzo wiele sposobów. W kuchni ograniczeniem jest tylko nasza wyobraźnia, ale warto mieć na uwadze poniższe wskazówki:

• przechowuj pokrojony ananas w szczelnie zamkniętym pojemniku;
• wybieraj świeży ananas, gdy to możliwe, a unikaj tych w puszce z syropem;
• użyj ananasa do marynaty, aby zmiękczyć mięso;
• dodaj ananas do koktajli lub sałatki, aby wzbogacić je witaminę C i mangan;
• do grillowanego ananasa warto dodać sok z limonki lub miętę.

Leki i suplementy zawierające ananasa

Świeży owoc ananasa można znaleźć w wielu sklepach przez cały rok. Jeszcze częściej spotykany jest ananas w puszce, bywa też dostępny w formie suszonej czy mrożonej.

Można korzystać również z soku z ananasa. Jednak jest to mocno przetworzony produkt, wysokoenergetyczny, a w procesie technologicznym pozbawiony witamin, które utleniają się pod wpływem wysokiej temperatury. Sok ananasowy, mimo walorów smakowych, będzie miał zdecydowanie mniej wartości odżywczych niż cały, świeży owoc.

W kategorii suplementów diety często w preparatach wspierających odchudzanie występuje błonnik z ananasem. W formie suplementu można kupić również samą bromelainę. Włączenie takich preparatów warto omówić z lekarzem lub dietetykiem, ponieważ, jak każdy wyrób farmaceutyczny, mogą mieć one skutki uboczne.

Ananas w ciąży

Świeży ananas to zdrowy i bezpieczny wybór w czasie ciąży. Mitem jest, że należy go unikać, ponieważ może spowodować poronienie lub wywołać poród. Nie ma dowodów naukowych na to, że ananas spożywany w umiarkowanych ilościach, jako część różnorodnej i zbilansowanej diety, jest niebezpieczny w czasie ciąży. Jedynie kobiety cierpiące z powodu zgagi w ciąży powinny obserwować, czy ananas nie potęguje objawów. Niezalecane są w ciąży suplementy diety z bromelainą, ponieważ mogą przyczynić się do nieprawidłowego krwawienia.

Ananas — przeciwwskazania i środki ostrożności

Mimo że ananas to pożywny owoc z wieloma potencjalnymi korzyściami zdrowotnymi, osoby z insulinoopornością i cukrzycą muszą uważać na wielkość przyjmowanych porcji. Ananas zawiera głównie węglowodany proste, co oznacza, że zjedzenie go jako samodzielnej przekąski może spowodować niepożądany wzrost poziomu cukru we krwi. Dlatego warto spożywać go wraz ze zbilansowanym posiłkiem, w którym będzie również białko, tłuszcze i dodatkowy błonnik.

Ananas jest kwaśnym owocem, więc nadmierne spożycie może spowodować ból w jamie ustnej i podrażnienie przełyku. Wysokie poziomy kwasu mogą drażnić żołądek i potęgować refluks, a nawet powodować erozję szkliwa zębów.

Ananas — możliwe działania niepożądane

Ananasy nie należą do powszechnych alergenów. Spożywanie ich uznawane jest za bezpieczne dla przeciętnego, zdrowego człowieka. Oczywiście osoby ze stwierdzoną alergię powinny unikać ananasa i jego przetworów. Objawem alergii może być m.in. świąd lub obrzęk w okolicy ust, reakcje skórne czy zatkany nos. Większe ryzyko alergii na ten owoc mają osoby uczulone na pyłki i lateks, dlatego w sezonie pylenia trzeba uważać na alergie krzyżowe.

Ważne!

Ewentualne reakcje alergiczne po spożyciu ananasa z puszki mogą wynikać niekoniecznie z uczulenia na owoc, a z nadwrażliwości na histaminę, ponieważ żywność puszkowana zawiera duże jej ilości.

Istnieje opinia, że zjedzenie dużej ilości niedojrzałego ananasa powoduje ból brzucha, nudności i biegunkę. Nie została ona potwierdzona badaniami naukowymi, ale zawsze najlepiej wybierać dojrzały owoc.

Ananas — interakcje z lekami i innymi ziołami

Bromelaina może wpływać na krzepnięcie krwi, dlatego osoby przyjmujące leki rozrzedzające krew powinny spożywać ananasa w umiarkowanych ilościach, a najlepiej skonsultować się z lekarzem przed włączeniem go do diety.

Ananas w Ziołopedii — podsumowanie

Ananas jest doskonałym źródłem witamin, minerałów i przeciwutleniaczy. Warto włączyć go do diety. Można przygotować z jego dodatkiem wiele smacznych potraw wspierających zdrowie. Natomiast nie można przeceniać jego wartości odżywczych i traktować jako jedyną profilaktykę przed chorobami.

Bibliografia

1. Pavan, R., Jain, S., & Kumar, A. (2012). Properties and therapeutic application of bromelain: a review. Biotechnology research international, 2012.
2. Hikisz, P., & Bernasinska-Slomczewska, J. (2021). Beneficial properties of bromelain. Nutrients, 13(12), 4313.
3. Pullar, J. M., Carr, A. C., & Vissers, M. (2017). The roles of vitamin C in skin health. Nutrients, 9(8), 866.
4. Abdul Muhammad, Z., & Ahmad, T. (2017). Therapeutic uses of pineapple-extracted bromelain in surgical care-A review. JPMA: Journal of the Pakistan Medical Association, 67(1), 121.
5. Seenak, P., Kumphune, S., Malakul, W., Chotima, R., & Nernpermpisooth, N. (2021). Pineapple consumption reduced cardiac oxidative stress and inflammation in high cholesterol diet-fed rats. Nutrition & Metabolism, 18(1), 1-10.

Autor