Glistnik jaskółcze ziele — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Glistnik jaskółcze ziele — właściwości

Jaskółcze ziele wykazuje wiele właściwości korzystnie wpływających na organizm człowieka. Sok z glistnika ma działanie bakterio- oraz wirusobójcze — przez co w medycynie ludowej chętnie wykorzystywało się go przy leczeniu kurzajek i brodawek. W swoim składzie glistnik zawiera alkaloidy izochinoline: 

• berberynę,
• koptyzynę, 
• sangwinarynę,
• stylopinę, 
• chelidoninę, 
• chelerytrynę, 

które wykazują działanie przeciwdrobnoustrojowe oraz przeciwnowotworowe. Ponadto w zielu glistnika zidentyfikowano liczne kwasy organiczne (m.in. jabłkowy, cytrynowy, chelidonowy), związki karotenoidowe oraz związki flawonoidowe z grupy flawonoli (pochodne kwercytyny i kemferolu).

Glistnik jaskółcze ziele — jak wygląda i skąd pochodzi?

Glistnik jaskółcze ziele (łac. Chelidonium majus L.) jest byliną z rodziny makowatych (łac. Papaveraceae), występującą w wielu rejonach Europy, a także w Azji i Ameryce Południowej. W Polsce ziele glistnika licznie porasta skraje lasów, łąk oraz brzegi akwenów wodnych. Roślina osiąga wysokość do 0,5 metra, jest silnie gałęziasta o jasnozielonych pierzastosiecznych liściach. Glistnik kwitnie od maja do września, a jego kwiaty charakteryzują się intensywnie żółtą barwą.

Surowcami farmaceutycznymi są ziele glistnika (łac. Chelidonii herba) oraz korzeń glistnika (łac. Chelidonii radis). Ziele zbiera się w okresie kwitnienia (od maja do września), korzeń z kolei pozyskuje się jesienią. Następnie, suszy się je w piekarniku lub tradycyjnie w ciepłym, suchym pomieszczeniu. Można również kupić już gotowe, ususzone zioło w sklepach zielarskich lub aptekach. Występuje ono w postaci herbatki do zaparzania.

Ciekawostka!

Jeśli przełamiemy łodygę glistnika jaskółcze ziele lub jego liście, roślina zacznie wydzielać sok mleczny o żółtopomarańczowej barwie, czyli tak zwany lateks. Świeży lateks od wieków stosowało się na rozmaite dolegliwości skórne, w tym brodawki, owrzodzenia, zmiany grzybicze, opryszczkę czy odciski.  

Glistnik jaskółcze ziele — działanie, wskazania do stosowania

Glistnik polecany jest osobom borykającym się z problemem bezsenności — ziele to działa silnie uspokajająco, nasennie oraz odprężająco (hamuje skurcze mięśni).  Posiada również działanie:

• obniżające ciśnienie krwi;
• ułatwiające oddychanie;
• przeciwbólowe i znieczulające;
• moczopędne;
• przeciwobrzękowe;
• regulujące wypróżnianie;
• detoksykujące.

Napar z liści jaskółczego ziela reguluje pracę układu pokarmowego poprzez pobudzenie produkcji żółci. Wykazuje również działanie przeciwalergiczne. Dzięki właściwościom grzybobójczym okazuje się skuteczny w leczeniu zakażeń skóry wywołanych grzybami Candida albicans.

Glistnik jaskółcze ziele na kurzajki i brodawki

Kurzajki wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego HPV można skutecznie leczyć, stosując sok z przełamanej łodygi glistnika. Już kilkudniowa fitoterapia przynosi zaskakujące efekty. W bardzo krótkim czasie można pozbyć się tego nieestetycznego oraz niejednokrotnie bolesnego problemu. Podczas stosowania kuracji należy zachować szczególną ostrożność, aby preparat nie dostał się do oczu i jamy ustnej, gdyż wtedy może okazać się bardzo niebezpieczny. 

Glistnik jaskółcze ziele na ból brzucha

Glistnik poprzez swoje właściwości rozkurczowe łagodzi uporczywe bóle brzucha pojawiające się u kobiet w trakcie miesiączki. Skutecznie łagodzi dolegliwości podczas kolek. Jest również często stosowany podczas problemów z wypróżnianiem – przyspiesza perystaltykę jelit, przez co zapobiega zastojom mas kałowych.

Glistnik jaskółcze ziele na choroby nowotworowe

Zawarte w glistniku alkaloidy w badaniach in vitro (na komórkach zwierzęcych) wykazują działanie przeciwnowotworowe. Nadal jednak brakuje dowodów, które potwierdzałyby podobny efekt dla całego organizmu. Wątpliwości budzi też działanie glistnika na zdrowe komórki, jednakże badania nad właściwościami tej rośliny nadal są prowadzone.

Glistnik jaskółcze ziele — jak dawkować?

Ze względu na istotne ryzyko dla zdrowia stosowanie glistnika warto omówić z lekarzem lub farmaceutą.

Napar z glistnika

Do przygotowania naparu potrzebujemy czubatą łyżkę jaskółczego ziela, którą zalewamy 2 szklankami wrzącej wody. Po 30 minutach zaparzania pijemy 3-4 razy dziennie po 100 ml herbaty z glistnika. 

Wywar z glistnika

Do przygotowania wywaru potrzebujemy 1 łyżkę jaskółczego ziela, które zalać należy 2 szklankami wrzątku. Tak przygotowaną mieszankę należy gotować przez 5 minut na małym ogniu. Następnie odstawiamy do przestygnięcia i po przecedzeniu pijemy 3-4 razy na dobę po 100 ml.

Leki i suplementy zawierające glistnik jaskółcze ziele

W aptekach dostępnych jest niewiele produktów, które zawierają w składzie glistnik. Jest on dostępny w formie wysuszonych ziół, przeznaczonych do miejscowego przemywania skóry lub herbatek ziołowych. Wyciągi z tej rośliny bywają też składnikiem preparatów złożonych. Glistnika znajdziemy też w składzie niektórych kosmetyków.

Glistnik jaskółcze ziele w ciąży

Glistnik jaskółcze ziele jest przeciwwskazany w ciąży — może pobudzać skurcze macicy i doprowadzić do przedwczesnego porodu lub poronienia. Glistnik jest przeciwwskazany również w okresie karmienia piersią.

Glistnik jaskółcze ziele — przeciwwskazania i środki ostrożności

Preparaty zawierające wyciągi z glistnika nie są wskazane u pacjentów z niedrożnością przewodów żółciowych oraz schorzeniami wątroby. Przeciwwskazaniami są także choroba wrzodowa, silne nieżyty przewodu pokarmowego, jaskra i zaćma. Ponadto nadużywanie tej rośliny może być przyczyną zapalenia wątroby oraz jej uszkodzenia. 

Glistnik jaskółcze ziele —; możliwe działania niepożądane

Podczas stosowania glistnika mogą wystąpić dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego — niestrawność, nudności i biegunki. Większe dawki mogą spowodować silne bóle i skurcze brzucha, pieczenie w jamie ustnej, zawroty i bóle głowy, spadek ciśnienia tętniczego czy zaburzenia rytmu serca.

Ważne!

Glistnik jaskółcze ziele w niewłaściwych dawkach działa toksycznie i stanowi zagrożenie dla zdrowia! Nadużywanie tej rośliny może przyczynić się do zapalenia wątroby oraz jej uszkodzenia.

Glistnik jaskółcze ziele — interakcje z lekami i innymi ziołami

Glistnik jaskółcze ziele, jak inne zioła, może wchodzić w interakcje z lekami. Glistnika nie powinno się stosować wraz z lekami wpływającymi na pracę wątroby.

Glistnik jaskółcze ziele w Ziołopedii — podsumowanie

Glistnik jaskółcze ziele to roślina pospolicie występująca w Polsce. W medycynie ludowej znalazła zastosowanie w leczeniu różnych schorzeń skóry, a także dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Mimo swojego korzystnego działania glistnik może być toksyczny, dlatego stosując go, należy zachować szczególną ostrożność. Pamiętajmy! Umiar jest bardzo ważny. Nieumiejętne stosowanie oraz nadużywanie jaskółczego ziela może szkodzić naszemu zdrowiu. Jak mawiał Paracelsus: Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną, bo tylko dawka czyni truciznę!

Nim rozpoczniemy jakąkolwiek kurację, warto zasięgnąć opinii lekarza lub farmaceuty, aby sobie nie zaszkodzić.

Bibliografia

1. M. Ożarowski. "Glistnik jaskółcze ziele - niepozorna roślina o wielkim potencjale medycznym". VIVA ZIOŁA - magazyn branżowy 3/2020.
2. P. Migas, M. Heyka. "Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) we współczesnej terapii – wskazania i bezpieczeństwo stosowania". Postępy Fitoterapii 3/2011: s. 208-218.
3. B. Kędzia, K. Łożykowska, A. Gryszczyńska. "Skład chemiczny i zawartość substancji biologicznie
4. aktywnych w Chelidonium majus L.". Postępy Fitoterapii 3/2013: s. 174-181.
5. R. Nawrot, A.  Warowicka, O. Musidlak, M. Węglewska, S. J. Bałdysz, A. Goździcka-Józefiak. "Przeciwwirusowe związki izolowane z roślin". Postępy Biochemii 66 (4) 2020.
6. P. Ł. Mikołajczak, B. Kędzia, M. Ożarowski, R. Kujawski, A. Bogacz, J. Bartkowiak-Wieczorek, W. Białas, A. Gryszczyńska, W. Buchwald, M. Szulc, N. Wasiak, M. Górska-Pukszta, J. Baraniak, B. Czerny, A. Seremak-Mrozikiewicz. "Evaluation of anti-inflammatory and analgesic activities of extracts from herb of Chelidonium majus L.". Central European Journal of Immunology 2015; 40(4): s. 400-410.

Autor