Skaza białkowa – objawy i leczenie

Skaza białkowa a białka mleka

Alergia na pokarm wynika ze swoistej odpowiedzi immunologicznej, pojawiającej się po powtarzalnym spożyciu pewnych składników pokarmowych. Alergia na białka mleka krowiego dotyczy głównie niemowląt i małych dzieci - cierpi na nią średnio 2-3 % dzieci, już u około 19 % z nich tolerancja na białka rozwija się w pierwszym roku życia, u 42% do 8. roku życia , a u 79% jeszcze przed ukończeniem 16 lat. Białka mleka to jedne z najczęściej spotykanych alergenów - poza glutenem, orzeszkami ziemnymi, kakao, rybami czy jajami. Mleko bogate jest w ponad 30 różnych rodzajów białek. Do najbardziej alergizujących zalicza się: białka serwatkowe (beta-laktoglobuliny i rzadziej alfa-laktoglobuliny) oraz kazeinę. Wystąpienie skazy białkowej ściśle łączy się z systemem odpornościowym małych dzieci, szczególnie wcześniaków. A to dlatego, że układ immunologiczny maluchów nie jest jeszcze w pełni wykształcony i charakteryzuje się zwiększoną przepuszczalnością błony śluzowej jelit - w tym również dla wspomnianych białek. Zbyt duża produkcja przeciwciał przeciwko białkom mleka, powoduje pojawienie się reakcji zapalnych w organizmie, a to z kolei skutkuje pojawieniem się objawów alergii.

Objawy skazy białkowej

Reakcja kliniczna po kontakcie z alergenem może wystąpić kilka minut lub nawet kilka godzin po spożyciu pokarmu. Objawy skazy białkowej są zróżnicowane i często dotyczą wielu narządów i układów, do których zaliczamy:
przewód pokarmowy: biegunka, wymioty, ból brzucha, krew w kale

• skórę: atopowe zapalenie skóry, pokrzywka, swędzenie, zaczerwienie;
• układ oddechowy: astma, nieżyt nosa.

Do najbardziej niebezpiecznych skutków alergii należy wstrząs anafilaktyczny. Objawy wstrząsu pojawiają się natychmiast po spożyciu pokarmu, a są to objawy skórne, nudności, tachykardia, hipotensja itp. U dzieci występuje w mniej niż 15% przypadków.

Czy skazę białkową możemy wyleczyć?

Skaza białkowa u dzieci nie wymaga leczenia farmakologicznego. Podstawą leczenia alergii pokarmowej jest dieta eliminacyjna, która polega na usunięciu z codziennego jadłospisu pokarmów powodujących reakcje alergiczne. Zarówno w przypadku kobiet karmiących piersią, jak i dzieci i młodzieży, należy wyeliminować z niej wszystkie produkty zawierające białka mleka krowiego. Dodatkowo zaleca się u tych osób stosowanie suplementacji wapnia oraz witaminy D (w odpowiednio dobranych dawkach w zależności od wieku). Preparaty dostępne w aptece to między innymi: witamina D (Vigantoletten 1000, Vigantol, D-Vitum witamina D dla niemowląt, D-Vitum Forte witamina D dla dorosłych, Bioaron witamina D, Olimp Gold-Vit D Forte, Vitrum D3 Forte), wapń: (Sanosvit Calcium, Calperos, Calcium Hasco, Ostercal, Calcium Krystaliczne Czyste 100%). Dostępność tych oraz wielu innych preparatów w aptekach w Twojej okolicy można sprawdzić na portalu KtoMaLek.pl.

Dieta w skazie białkowej

Dieta eliminacyjna w skazie białkowej wymaga nie lada poświęcenia i wyrzeczeń. Do produktów zakazanych w tej jednostce chorobowej zaliczyć można między innymi:

• mleko krowie, kozie i owcze;
• standardowe mleka modyfikowane;
• wszystkie produkty nabiałowe: sery twarogowe, wiejskie, podpuszczkowe, pleśniowe, jogurty, kefiry, śmietanę itp.;
• kaszki mleczne i błyskawiczne z dodatkiem mleka;
• produkty takie jak czekolada, sosy sałatkowe, desery, ciasta drożdżowe zawierające dodatek mleka;
• składniki mleka krowiego dodawane do żywności takie jak: kwas mlekowy, diacetyl, kazeinian sodu, kazeinian wapnia, kazeinian potasu czy magnezu, podpuszczka kazeiny, serwatka;
• mięso wołowe i cielęce (ze względu na możliwość wystąpienia reakcji krzyżowej);
• soję (ryzyko wystąpienia nadwrażliwości także na białko sojowe).

UWAGA!

Zakazane są również wszystkie te wyroby, na których producent umieścił informację o możliwości pojawienia się śladowych ilości substancji alergizujących, dlatego należy pamiętać o dokładnym czytaniu etykiet na produktach spożywczych! 

W przypadku niemowląt nie karmionych piersią, u których zdiagnozowano skazę białkową dobrym rozwiązaniem będzie zastosowanie hydrolizatów białkowych. Są to preparaty mlekozastępcze, powstałe w wyniku rozbicia białek (kazeiny lub serwatki) na krótkołańcuchowe peptydy. W wyniku tego procesu powstają białka o mniejszej alergizacji, zalecane do stosowania u niemowląt. Hydrolizaty można podzielić na te o nieznacznym lub znacznym stopniu hydrolizy. Te drugie znajdują zastosowanie w zapobieganiu, diagnostyce i leczeniu skazy białkowej. W przypadku alergii opornej na stosowanie hydrolizatów z pomocą przychodzą dostępne na rynku mieszanki elementarne zawierające mieszaninę wolnych aminokwasów.

Pamiętajcie, że rozszerzanie diety dziecka, u którego występuje skaza białkowa należy prowadzić pod kontrolą lekarza!