Olej z czarnuszki — jakie właściwości wykazuje? Kiedy warto pić olej z czarnuszki?

Zastosowanie oleju z czarnuszki w kuchni

Olej z czarnuszki może być świetnym urozmaiceniem potraw na zimno oraz sałatek, natomiast same nasiona są znakomitym dodatkiem do pieczywa i sosów. Olej jako produkt spożywczy jest często polecany przez dietetyków zwłaszcza pacjentom z chorobami przewlekłymi oraz osobom starszym. Charakteryzuje się on ciemnobrązową barwą oraz ostrym korzennym zapachem, więc może zastąpić przyprawę na przykład pieprz.

Pamiętajmy, że oleje tłoczone na zimno w większości przypadków NIE NADAJĄ SIĘ do smażenia potraw! Pod wpływem wysokiej temperatury następuje rozpad związków biologicznie czynnych, a co za tym idzie, prozdrowotne właściwości oleju przepadają.

Skład i właściwości prozdrowotne oleju z czarnuszki

Do najważniejszych składników oleju z czarnuszki możemy zaliczyć:

• kwasy tłuszczowe omega-6 i 9 - kwas linolowy oraz oleinowy (aż 85% składu zajmują kwasy tłuszczowe);
• terpeny takie jak tymochinon;
• alkaloidy;
• flawonoidy;
• białka i węglowodany
• witaminy A, E, B1, B3, B6, biotyna oraz kwas foliowy;
• fosfolipidy, fitosterole (B-sitosterol) i tokoferol (γ-tokoferol).

Powyższe składniki wykazują szereg działań prozdrowotnych. W przypadku oleju z czarnuszki przypisuje się mu właściwości przeciwzapalne, antyutleniające, przeciwalergiczne oraz przeciwcukrzycowe. Na szczególną uwagę zasługuje również wspomaganie naszej odporności i nieznaczna redukcja ciśnienia tętniczego oraz poziomu cholesterolu. Aktualnie przeprowadzane są badania nad działaniem przeciwbakteryjnym, przeciwwirusowym i grzybobójczym tymochinonu, który jest jednym z podstawowych składników oleju z czarnuszki.

Jakim pacjentom polecany jest olej z czarnuszki?

Stosowanie oleju z czarnuszki zalecane jest przede wszystkim osobom z alergią, ze słabą odpornością czy podwyższonym poziomem cholesterolu. Korzyści z jego spożywania mogą również zaobserwować chorzy na cukrzycę typu 2, atopowe zapalenie skóry oraz astmatycy. Ze względu na działanie wielokierunkowe możemy wymienić tutaj sporą grupę chorób o podłożu zapalnym. Działanie przeciwzapalne oleju z czarnuszki pomaga również w prewencji chorób neurodegeneracyjnych. Głównie dotyczy to osób starszych, zwłaszcza w aspekcie choroby Alzheimera oraz Parkinsona. Olej z czarnuszki ma również potencjał kardioprotekcyjny i wspomagający odchudzanie, więc jest również polecany dla osób otyłych.

U kogo olej z czarnuszki jest przeciwwskazany?

Olej z czarnuszki jest przeciwwskazany u osób z zaburzeniami krzepnięcia oraz chorych, którzy stosują leki przeciwzakrzepowe. Według badań olej ten zmniejsza krzepliwość krwi, a co za tym idzie, zwiększa ryzyko krwawienia. Potencjalnie może wchodzić również w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi lub z preparatami stosowanymi w nadciśnieniu. Dlatego też warto go stosować pod okiem lekarza specjalisty oraz dietetyka klinicznego.

Jak stosować olej z czarnuszki?

Olej z czarnuszki możesz spożywać w różnych formach. Jest dostępny w sklepach ze zdrową żywnością, aptekach oraz bezpośrednio w sprzedaży u producenta. Olej z czarnuszki, jako uzupełnienie dobrze zbilansowanej diety, przyjmujemy w postaci płynu lub kapsułek. Warto włączyć go do codziennego jadłospisu na 1-3 miesiące. 

Dawkowanie oleju z czarnuszki

Dla dorosłych optymalna i bezpieczna dawka oleju z czarnuszki to 1-2 łyżeczki dziennie (5-10 mililitrów). Jeśli to Twoja pierwsza przygoda z olejem z czarnuszki, nie stosuj go na czczo. Kurację zaczynamy od niewielkich ilości np. pół łyżeczki na dobę, a następnie zwiększamy ilość do maksymalnie dwóch łyżeczek.

Czy olej z czarnuszki można stosować u dzieci?

Ze względu na jego charakterystyczny gorzkawy posmak nie zaleca się bezpośrednio podawać go dzieciom, aby nie zrazić najmłodszych. Na początku dobrym pomysłem będzie podawanie kilku kropel oleju z czarnuszki, aby dziecko przyzwyczaiło się do smaku i zapachu. W takiej sytuacji lepiej użyć go do potraw na zimno, na przykład dodać do surówki z buraczków przy obiedzie. U dzieci poniżej 1. roku życia nie zaleca się stosowania oleju z czarnuszki. U większych maluchów, dawkowanie zaczynamy:

• od 1. do 3. roku życia — około 40 miligramów na 1 kilogram masy ciała, jako maksymalną, dobrze tolerowaną dawkę dobową;
• od 3. do 6. roku życia — pół łyżeczki (około 2,5 ml);
• od 6. do 12. roku życia — jedną łyżeczkę (5 ml).

Pamiętajmy, że tak samo, jak u dorosłych, nie powinniśmy stosować tego produktu na pusty żołądek.

Jeśli chcesz sprawdzić dostępność oleju z czarnuszki w Twojej aptece, odwiedź stronę KtoMaLek.pl. 

Bibliografia

1. Praktyczny podręcznik dietetyki, Jarosz M. (red.), IŻŻ, Warszawa, 2010.
2. Mashayekhi-Sardoo, H., Rezaee, R., & Karimi, G. (2020). Nigella sativa (black seed) safety: an overview. Asian biomedicine : research, reviews and news, 14(4), 127–137. https://doi.org/10.1515/abm-2020-0020 
3. Enomoto, S., Asano, R., Iwahori, Y., Narui, T., Okada, Y., Singab, A. N., & Okuyama, T. (2001). Hematological studies on black cumin oil from the seeds of Nigella sativa L. Biological & pharmaceutical bulletin, 24(3), 307–310. https://doi.org/10.1248/bpb.24.307 
4. Hannan MA, Rahman MA, Sohag AAM, Uddin MJ, Dash R, Sikder MH, Rahman MS, Timalsina B, Munni YA, Sarker PP, et al. Black Cumin (Nigella sativa L.): A Comprehensive Review on Phytochemistry, Health Benefits, Molecular Pharmacology, and Safety. Nutrients. 2021; 13(6):1784. https://doi.org/10.3390/nu13061784 

Autor