Dieta wątrobowa — na czym polega i kto powinien na nią przejść?

Czym jest dieta wątrobowa?

Dieta wątrobowa jest potoczną nazwą diety łatwostrawnej z ograniczeniem tłuszczu. Dieta ta może być zalecana w przypadku różnych schorzeń wątroby, takich jak stłuszczenie wątroby, wirusowe zapalenie czy marskość wątroby. 

Główne założenia diety wątrobowej to:

• ograniczenie tłuszczów nasyconych — należy unikać tłustych mięs, smażonych potraw, fast foodów i przetworzonych produktów spożywczych. Należy stosować zdrowe tłuszcze, takie jak: oliwa z oliwek, awokado, orzechy i nasiona. Jednakże, w przypadku ograniczonej tolerancji tłuszczu, należy je spożywać w umiarkowanych ilościach;
• łatwostrawne źródła białka — wybieraj chude źródła białka, takie jak kurczak, indyk, ryby o niskiej zawartości tłuszczu, jajka (jeśli są dobrze tolerowane) i odtłuszczone produkty mleczne;
• węglowodany — zalecane są węglowodany o niskim indeksie glikemicznym;
• jedz mniejsze, częstsze posiłki, aby zmniejszyć obciążenie przewodu pokarmowego i ułatwić trawienie;
• jeśli występuje nietolerancja laktozy, można rozważyć zastąpienie tradycyjnych produktów mlecznych alternatywami, takimi jak napoje roślinne bez dodatku cukru lub wprowadzić produkty mleczne bez laktozy — mleko, jogurty, sery;
• preferowaną obróbką termiczną jest gotowanie, duszenie oraz pieczenie. Unikaj potraw smażonych;
• pamiętaj o odpowiednim nawodnieniu! Minimum 2 litry wody dziennie umożliwi prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Produkty dozwolone i przeciwwskazane przy diecie wątrobowej — tabela

Produktem całkowicie przeciwwskazaniem przy diecie wątrobowej jest alkohol. Podczas trawienia alkoholu wątroba jest bardzo obciążona, a przy stłuszczeniu, marskości lub innych dolegliwościach ze strony tego narządu — alkohol należy całkowicie odstawić. Aby wspomóc pracę wątroby, warto stosować preparaty poprawiające jej funkcjonowanie. Na półkach aptecznych znajdziemy takie preparaty jak: Doppelherz Aktiv Na Wątrobę Complex, Apteo Natura Herbatka na wątrobę, HUMAVIT Na Wątrobę, Raphacholin Fix Herbatka ziołowa. 

Dostępność wybranego preparatu możesz sprawdzić bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.

Czy kawa z mlekiem szkodzi na wątrobę?

Kawa sama w sobie w umiarkowanych ilościach pozytywnie wpływa na pracę organizmu człowieka. Jeśli dobrze tolerujemy mleko lub możemy je zastąpić produktami bez laktozy, lub napojem roślinnym to nie szkodzimy wątrobie. Dla większości osób umiarkowana konsumpcja kawy to na ogół około 3-4 filiżanki dziennie. Warto pamiętać, że nadmierna konsumpcja kofeiny może prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych, takich jak problemy z układem sercowo-naczyniowym czy zaburzeniami snu.

Przykładowy jadłospis tygodniowy dla diety wątrobowej

Poniedziałek:

Śniadanie: Owsianka na wodzie z truskawkami (mogą być mrożone) i mielonym siemieniem lnianym.

Drugie śniadanie: Kanapka z pieczonym indykiem, sałata, pomidor.

Obiad: Pieczony łosoś, ziemniaki, warzywa gotowane na parze.

Przekąska: Pomidorki koktajlowe.

Kolacja: Filet z kurczaka duszony z warzywami.

Wtorek:

Śniadanie: Omlet z jajek, pomidorów i szpinaku z chlebem baltonowskim.

Drugie śniadanie: Jogurt naturalny z jagodami i nasionami chia.

Obiad: Duszona pierś z kurczaka, kasza jęczmienna, sałata rzymska z oliwą z oliwek.

Przekąska: Koktajl malinowy na maślance.

Kolacja: Gotowane filety z dorsza, cukinia zapiekana w piekarniku, kasza mazurska na sypko.

Środa:

Śniadanie: Bułka kajzerka z twarożkiem o obniżonej zawartości tłuszczu z pomidorem.

Drugie śniadanie: Kanapka z tuńczykiem, ogórkiem, sałatą.

Obiad: Sałatka z grillowanym kurczakiem, pomidorami, ogórkiem, dressingiem z oliwy z oliwek.

Przekąska: Gruszka i garść orzechów.

Kolacja: Duszona ryba halibut, pieczony batat, gotowane brokuły.

Czwartek:

Śniadanie: Jajecznica z szynką z piersi kurczaka z chlebem baltonowskim.

Drugie śniadanie: Jogurt naturalny z kiwi i płatkami owsianymi.

Obiad: Dorsz pieczony, kasza jaglana, duszona cukinia.

Przekąska: Awokado z pieprzem i solą.

Kolacja: Pieczone udka z kurczaka, pieczona dynia, quinoa.

Piątek

Śniadanie: Smoothie bowl z mango i granolą.

Drugie śniadanie: Chudy twarożek z truskawkami.

Obiad: Sałatka z tuńczykiem, kukurydzą, ogórkiem, oliwą z oliwek.

Przekąska: Jogurt naturalny z malinami.

Kolacja: Indyk duszony w sosie pomidorowym, kasza jaglana, warzywa na parze.

Sobota

Śniadanie: Omlet z warzywami (papryka, pomidor, szpinak), bułka kajzerka.

Drugie śniadanie: kiwi.

Obiad: Pieczony łosoś, ryż, sałata lodowa z dressingiem jogurtowym.

Przekąska: Marchewki i ogórki z hummusem.

Kolacja: Dorsz duszony z warzywami w sosie curry, pieczone bataty.

Niedziela

Śniadanie: Jogurt naturalny z płatkami owsianymi, orzechami, miodem i malinami.

Drugie śniadanie: Kisiel z jabłkiem.

Obiad: Kurczak duszony w ziołach, ziemniaki, gotowany szpinak.

Przekąska: Kiwi i jogurt naturalny.

Kolacja: Dorsz pieczony z ziołami, duszone warzywa.

Dieta keto a wątroba

Dieta ketogeniczna charakteryzuje się niskim spożyciem węglowodanów i białek, a wysokim spożyciem tłuszczów. Głównym celem tej diety jest wprowadzenie organizmu w stan ketozy, w którym ciało spala tłuszcze jako główne źródło energii. Dla osób z chorobami wątroby zaleca się umiarkowane spożycie tłuszczów i unikanie tłuszczów nasyconych, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego. Nadmierne spożycie tłuszczu może obciążać wątrobę, przez co ten rodzaj diety nie jest zalecany dla osób borykających się z chorobami wątroby.

Warto pamiętać, że dieta wątrobowa powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta i tolerancji pokarmowej! Zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed wprowadzeniem drastycznych zmian w diecie, zwłaszcza w przypadku problemów zdrowotnych. Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu nie jest skomplikowana, a jej prawidłowe wdrożenie może znacznie poprawić jakość naszego życia oraz zdrowia wątroby.

Bibliografia

1. Kargulewicz, A., Stankowiak-Kulpa, H., Grzymisławski, M. (2010). Leczenie żywieniowe niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Nowiny Lekarskie, 79(4): 320–329.
2. Gulbicka, P., Kanikowska, A., Marciniak, M., Grzymisławski, M. (2018). Współczesne terapie niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Via Medica, str 168-17.

Autor